Τουρκία: Πώς το καθεστώς Ερντογάν «φλερτάρει» με τους Ταλιμπάν

«Οι Ταλιμπάν βλέπουν την τουρκική κυβέρνηση ως στενό φίλο»

Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης

Ανώτερος ηγέτης των Αφγανών Ταλιμπάν μίλησε σε ισλαμιστές σε συνάντηση στη νοτιοανατολική επαρχία Ντιγιάρμπακιρ της Τουρκίας το Σάββατο (15/10), λέγοντας ότι οι Ταλιμπάν βλέπουν την τουρκική κυβέρνηση ως στενό φίλο. Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι τζιχαντιστικών ιδρυμάτων και μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από το κυβερνών κόμμα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σύμφωνα με το Nordic Monitor το ετήσιο συνέδριο, με τίτλο «Συνάντηση Ισλαμιστών Μελετητών», διοργανώθηκε από την Ένωση Ισλαμιστών Μελετητών και Madrasahs (İTTİHADUL ULEMA), θυγατρική του πολιτικού μετώπου της τουρκικής Χεζμπολάχ, του Κόμματος Ελεύθερης Αιτίας (HÜDA-PAR). Η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική ομάδα που επιδιώκει την εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος μουλάδων ιρανικού τύπου στην Τουρκία.

Ο αναπληρωτής υπουργός πληροφοριών και πολιτισμού των Ταλιμπάν, εκπρόσωπος Zabihullah Mujahid, δήλωσε στο ακροατήριο ότι οι ισλαμιστές λόγιοι ηγήθηκαν των γραμμών του τζιχάντ κατά του εχθρού στο Αφγανιστάν και ότι η νίκη το 2021 κατέστη δυνατή χάρη σε αυτό. Δηλώνοντας ότι οι λόγιοι πρέπει να δημιουργήσουν καλές σχέσεις και να ενωθούν με τον ισλαμικό κόσμο, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε ότι είναι καθήκον των λογίων να διαδώσουν τη θρησκεία του Ισλάμ.

Ο Mujahid ζήτησε από τους συμμετέχοντες από την Τουρκία, τη Συρία, την Ιορδανία, τον Λίβανο, το Ιράν, το Ιράκ και τη Λιβύη να καταβάλουν προσπάθειες για να εξασφαλίσουν την επίσημη αναγνώριση του Ισλαμικού Εμιράτου του Αφγανιστάν από άλλες μουσουλμανικές χώρες, επικρίνοντας την τρέχουσα κατάσταση.

Επίσης τόνισαν ότι βλέπουν την τουρκική κυβέρνηση ως στενό φίλο, ο Mujahid ευχαρίστησε επίσης την Τουρκία για τη βοήθεια που έστειλε η Άγκυρα μετά τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές στη χώρα του.

Ο Ali Muhiuddin Qara Daghi, (γνωστός ως Ali Karadaği στην Τουρκία), γενικός γραμματέας της Διεθνούς Ένωσης Μουσουλμάνων Επιστημόνων (IUMS), μιας οργάνωσης που συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και χρηματοδοτείται από το Κατάρ, ο οποίος συχνά εμφανίζεται ως VIP σε εκδηλώσεις της τουρκικής κυβέρνησης, ήταν μεταξύ των ομιλητών στην εκδήλωση του Diyarbakır.

Ένας ένθερμος υποστηρικτής του προέδρου Ερντογάν, ο αρθρογράφος Yusuf Kaplan της εφημερίδας Yeni Şafak, η οποία ανήκει σε επιχειρηματία του στενού κύκλου του προέδρου, δήλωσε ότι το HÜDA-PAR είναι θέμα υπερηφάνειας για τους μουσουλμάνους και παρέχει μια βαλβίδα ασφαλείας στην περιοχή, αναφερόμενος στο αντίβαρο του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), το οποίο ο πρόεδρος Ερντογάν κατηγορεί εδώ και καιρό ότι αποτελεί πολιτική βιτρίνα για το παράνομο, αυτονομιστικό Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).

Ωστόσο, μια αξιοσημείωτη λεπτομέρεια της εκδήλωσης ήταν ότι οι χώρες των συμμετεχόντων που προέρχονταν από τη βόρεια Συρία και το Ιράκ προσδιορίστηκαν ως Κουρδιστάν.

Ο Enver Kılıçarslan, πρόεδρος της Ένωσης Μελετητών και Madrasahs, καταδικάστηκε τον Φεβρουάριο του 2002 για συμμετοχή στη Χεζμπολάχ και καταδικάστηκε σε επτά χρόνια και έξι μήνες. Ήταν μεταξύ 26 κατηγορουμένων που καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές φυλάκισης, μεταξύ των οποίων οκτώ που έλαβαν ισόβια για δολοφονίες και ένοπλες επιθέσεις.

Το Κουρδιστάν εμφανιζόταν ως ανεξάρτητη χώρα στις διαφημιστικές αφίσες για την εκδήλωση. Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, ο Kılıçarslan πήγε στο Ιράν το 1987 για εκπαίδευση στην ιδεολογία με τη βοήθεια Ιρανών πρακτόρων που γνώρισε στο Diyarbakır. Ενώ σπούδαζε στο Hüccetiye Madrasah στην πόλη Kum, τον σύστησαν στον Τούρκο ηγέτη της Χεζμπολάχ, Hüseyin Velioğlu, και μετά ο Kılıçarslan άρχισε να δρα υπό τις διαταγές του στην Τουρκία.

Το Nordic Monitor είχε αναφέρει στο παρελθόν ότι ενώ πολλοί στην Τουρκία τείνουν να βλέπουν την κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν ως ήττα των ΗΠΑ και ανησυχούν για την εισροή προσφύγων παρά για το τι συμβαίνει στη μακρινή χώρα, οι κληρικοί που υποστηρίζονται από την ισλαμιστική κυβέρνηση και έχουν επιρροή στη βάση του κυβερνώντος κόμματος δεν διστάζουν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στους βίαιους Ταλιμπάν, ένα ακόμη παράδειγμα της αυξανόμενης ριζοσπαστικοποίησης της Τουρκίας.

Η τουρκική πρεσβεία στην Καμπούλ ήταν η πρώτη ξένη αποστολή που άνοιξε ξανά, με την Άγκυρα να αποκαθιστά τη διπλωματική της παρουσία στο Αφγανιστάν λίγο μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν το 2021.

Μια δήλωση του προέδρου Ερντογάν ότι «η Τουρκία δεν έχει κανένα πρόβλημα με τις πεποιθήσεις των Ταλιμπάν. Νομίζω ότι μπορούμε να τα πάμε καλύτερα», αμέσως μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, θεωρήθηκε ως ένα θερμό μήνυμα προς το νέο καθεστώς.

Μαζί με την τουρκική διπλωματική αποστολή, το Ίδρυμα Μααρίφ, ένας οργανισμός που λειτουργεί ως το μακρύ χέρι της κυβέρνησης Ερντογάν στο εξωτερικό, συνεχίζει επίσης τις δραστηριότητές του στο Αφγανιστάν σε συνεργασία με το νέο καθεστώς.

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2021, η τουρκική κυβέρνηση αντιτάχθηκε σε ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) που ζητούσε την εμπλοκή των κρατών μελών στο Αφγανιστάν υπό τον όρο ότι οι Ταλιμπάν θα σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των μειονοτήτων, των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.

Σε μια ανάρτηση που κοινοποιήθηκε στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter, το Γενικό Προξενείο της Τουρκίας στο Μαζάρ-ι-Σαρίφ ανακοίνωσε στις 15 Ιουλίου ότι το Κοράνι απαγγέλθηκε σε 15 μαντράσες (θρησκευτικά σχολεία) υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Ημέρα Δημοκρατίας και Εθνικής Ενότητας, η οποία καθιερώθηκε στην Τουρκία μετά από μια αμφιλεγόμενη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Στη δεξίωση που διοργάνωσε η τουρκική πρεσβεία για την επέτειο του αποτυχημένου πραξικοπήματος συμμετείχαν υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι της προσωρινής κυβέρνησης των Ταλιμπάν.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor