Παιδιά ηλικίας ακόμα και 9 ετών εργάζονται σε κέντρα ανακύκλωσης πλαστικών απορριμμάτων στην Τουρκία, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους για σοβαρές και δια βίου παθήσεις, σύμφωνα με την Human Rights Watch.
Εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, αλλά και άνθρωποι που ζουν σε σπίτια που βρίσκονται «επικίνδυνα κοντά» στα κέντρα, ανέφεραν στους ερευνητές ότι υποφέρουν από αναπνευστικά προβλήματα, σοβαρούς πονοκεφάλους και δερματικές παθήσεις.
Η Τουρκία δεν εφαρμόζει νόμους
Σε νέα έκθεσή της η HRW κατηγορεί την τουρκική κυβέρνηση ότι επιδεινώνει τον αντίκτυπο στην υγεία των εργαζομένων και το περιβάλλον, παραλείποντας να εφαρμόσει νόμους που απαιτούν αυστηρή αδειοδότηση και τακτικές επιθεωρήσεις στα κέντρα ανακύκλωσης, όπως αναφέρει ο Guardian.
Η ΕΕ, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πλαστικών απορριμμάτων στην Τουρκία μεταξύ 2017 και 2021, και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο μεγαλύτερος μεμονωμένος εξαγωγέας πλαστικών κατά την ίδια περίοδο, συνέβαλαν επίσης «σημαντικά» στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων υγείας και περιβάλλοντος στην Τουρκία, αναφέρει η έκθεση.
Μετά την απαγόρευση των εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων από την Κίνα το 2018, οι εξαγωγές πλαστικών απορριμμάτων της ΕΕ στην Τουρκία εκτοξεύτηκαν κατά 1.200% από 38.804 τόνους σε 446.432 τόνους το 2021.
Το 2021 η Βρετανία εξήγαγε 122.898 τόνους πλαστικού στην Τουρκία.
Πλήρης αποτυχία
Η Krista Shennum, συνεργάτης του Gruber στην HRW και επικεφαλής ερευνήτρια της έκθεσης, δήλωσε πως «Η κυβέρνηση της Τουρκίας αποτυγχάνει να εφαρμόσει τους νόμους της. Έχει κανονισμούς για την προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, αλλά η έλλειψη επιβολής τους, αυξάνει τον κίνδυνο των ανθρώπων να υποστούν σοβαρές δια βίου παθήσεις.
«Οι πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης στέλνουν τα σκουπίδια τους στην Τουρκία, οδηγώντας ορισμένες από τις πιο ευάλωτες κοινότητες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, προσφύγων και μεταναστών, σε σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους αλλά και κινδύνους για την υγεία τους», είπε.
«Καλούμε το Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ και άλλες χώρες να διαχειρίζονται τα δικά τους απόβλητα στο εσωτερικό αντί να τα εξάγουν στην Τουρκία, όπου βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η Τουρκία θα πρέπει να επαναφέρει την απαγόρευση των εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων που επέβαλε τον Ιούλιο του 2021 αλλά άρθηκε γρήγορα, πρόσθεσε.
Κώδωνας κινδύνου
Η Lauren Weir, της Environmental Investigation Agency, μιας διεθνούς ομάδας εκστρατειών, δήλωσε πως «Τα ευρήματα που δημοσιεύονται από την οργάνωση Human Rights Watch είναι βαθιά ανησυχητικά και παρέχουν περαιτέρω στοιχεία για τις σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις του παγκόσμιου εμπορίου πλαστικών απορριμμάτων, όχι μόνο σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ αλλά και στις χώρες του ΟΟΣΑ».
Στην Τουρκία, είναι παράνομο για οποιονδήποτε κάτω των 18 ετών να εργάζεται σε εγκαταστάσεις επικίνδυνων απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης πλαστικών. Η έκθεση σε τέτοια απόβλητα είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την υγεία των παιδιών.
Ωστόσο, η HRW, η οποία πήρε συνέντευξη από 64 άτομα σε Άδανα και Κωνσταντινούπολη, συμπεριλαμβανομένων 26 που τώρα εργάζονται ή έχουν εργαστεί στο παρελθόν σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης πλαστικών, διαπίστωσε ότι το 1/3 αυτών που ρωτήθηκαν είτε είχε ξεκινήσει τη δουλειά ως παιδί είτε ήταν παιδί κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Μερικοί εργαζόμενοι είπαν ότι είχαν δει εισαγόμενα ξένα απόβλητα, αλλά η HRW δεν προσδιόρισε την πηγή των πλαστικών απορριμμάτων.
Ο 20χρονο Αχμέτ, ο οποίος εργάζεται ως επιμελητής απορριμμάτων σε κέντρο ανακύκλωσης πλαστικών στα Άδανα τα τελευταία πέντε χρόνια, είπε στην HRW για ένα «τεράστιο καζάνι» που εξέπεμπε αέρια στο κέντρο της ανακύκλωσης.
Οι μυρωδιές και τα προβλήματα υγείας
«Όταν το εισέπνευσα, ένιωθα ότι οι πνεύμονές μου ήταν συμπιεσμένοι. Αισθανόμουν πίεση. Σταμάτησα να εργάζομαι εκεί πριν από δύο μήνες, αλλά εξακολουθώ να έχω πρόβλημα με την αναπνοή μου», είπε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μεταξύ των εργαζομένων σε τουρκικά εργοστάσια ανακύκλωσης περιλαμβάνονται πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς έγγραφα. Ορισμένοι ανέφεραν ότι δεν είχαν πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα στην περίπτωση που αρρωστήσουν ή τραυματιστούν.
Κάτοικοι σε κοντινές κοινότητες είπαν ότι οι έντονες μυρωδιές και η ρύπανση από την ανακύκλωση πλαστικών τους εμπόδιζαν να ανοίξουν τα παράθυρα ή να περάσουν χρόνο εκτός σπιτιού.
Απόβλητα κοντά σε σπίτια και σχολεία
Επιπλέον, πολλές εγκαταστάσεις βρίσκονται «επικίνδυνα κοντά» σε σπίτια, σχολεία ή νοσοκομεία, κατά παράβαση της τουρκικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών κανονισμών, σύμφωνα με την έκθεση.
Καθώς ανακυκλώνονται, τα πλαστικά απόβλητα τεμαχίζονται και λιώνουν σε υψηλές θερμοκρασίες, μια διαδικασία που απελευθερώνει ατμοσφαιρικούς ρύπους και τοξίνες.
Χωρίς επαρκή προστασία, οι τοξίνες μπορούν να προκαλέσουν άσθμα, δυσκολία στην αναπνοή και ερεθισμό των ματιών. Οι επιστήμονες έχουν επίσης συνδέσει την έκθεση σε αυτές τις τοξίνες με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, νευρολογικές επιπτώσεις και βλάβη στο αναπαραγωγικό σύστημα.
Τα πλαστικά, τα οποία κατασκευάζονται από ορυκτά καύσιμα, απελευθερώνουν επίσης αέρια του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας στην κλιματική κρίση.
Το τουρκικό υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είπε στην HRW ότι είχε πραγματοποιήσει 105 επιθεωρήσεις σε κέντρα ανακύκλωσης πλαστικών απορριμμάτων μεταξύ 2017 και 2021.
Από αυτά, διαπιστώθηκε ότι 26 παραβιάζουν το νόμο. Σχεδόν 300 προγραμματισμένες επιθεωρήσεις και 709 μη προγραμματισμένες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2013 και 29 Ιουνίου 2022, σχετικά με τις συνθήκες εργασίας, την επιχειρηματική συμπεριφορά και την επαγγελματική υγεία, ανέφερε σχετικά.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνώρισε ότι «τα απόβλητά μας είναι δική μας ευθύνη» και είπε ότι πρόσφατα προτάθηκαν πολύ αυστηρότερα μέτρα για την παρακολούθηση των εξαγωγών.
Αυτά περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των εξαγωγών, όταν δεν υπήρχε «επαρκής εγγύηση» ότι η διαχείριση των εξαγωγών είναι βιώσιμη.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν ακόμα απαίτηση για τους εξαγωγείς στην ΕΕ να ελέγχουν ανεξάρτητα τις εγκαταστάσεις προορισμού των αποβλήτων.
Ωστόσο, μεταξύ των μέτρων δεν ήταν μία γενική απαγόρευση, η οποία θα ήταν ασυμβίβαστη με τους διεθνείς κανόνες εμπορίου, είπε ο εκπρόσωπος.