Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Η άκρως πολιτικοποιημένη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) της Τουρκίας διοργανώνει διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες στην Ευρώπη για να βελτιώσει την ξεφτισμένη εικόνα της και να προσεγγίσει νέους. Σύμφωνα με το Nordic Monitor πρόσφατα, ο Ali Erbaş, ο επικεφαλής της Diyanet, εγκαινίασε μια προσκοπική κατασκήνωση στην περιοχή Corbeil Essonnes νότια του Παρισιού, η οποία διοργανώθηκε από κοινού από μια θυγατρική της Diyanet, το γαλλικό παράρτημα της Τουρκικής-Ισλαμικής Ένωσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (DITIB) και την Τουρκική Ομοσπονδία Προσκόπων και Οδηγών.
Στην προσκοπική κατασκήνωση συμμετείχαν ιμάμηδες της Diyanet που εργάζονται στη Γαλλία και Γαλλοτούρκοι νέοι που σπουδάζουν θεολογία σε τουρκικά πανεπιστήμια, όπως έμαθε το Nordic Monitor. Οι φοιτητές αυτοί, οι οποίοι λαμβάνουν υποτροφίες από το Διεθνές Πρόγραμμα Θεολογίας του Diyanet, αναμένεται να εργαστούν ως προσωπικό του Diyanet στη Γαλλία μετά την αποφοίτησή τους.
Ο Erbaş, ο οποίος δήλωσε ότι ο προσκοπισμός είναι ένα σημαντικό μέσο κήρυξης του Ισλάμ στους νέους, ευχαρίστησε τους αξιωματούχους της ομοσπονδίας, προσθέτοντας ότι οι τουρκικές προσκοπικές δραστηριότητες έχουν πλέον αρχίσει να υπηρετούν τον πνευματικό τομέα, σε αντίθεση με το παρελθόν.
Ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στο Παρίσι Serdar Belentepe και ο πρόεδρος της τουρκικής ομοσπονδίας προσκόπων και οδηγών Hasan Subaşı παρευρέθηκαν επίσης στην τελετή έναρξης της κατασκήνωσης, η οποία θα φιλοξενήσει δραστηριότητες για επτά ημέρες.
Η DİTİB στη Γαλλία διαχειρίζεται 264 τζαμιά σε όλη τη χώρα και είναι υπεύθυνη για περίπου 200 ιμάμηδες
Η Diyanet και η Τουρκική Ομοσπονδία Προσκόπων υπέγραψαν πρωτόκολλο συνεργασίας το 2021, ανακοινώνοντας ότι οι νέοι που παρακολουθούν τις λειτουργίες στα τζαμιά θα λάβουν προσκοπική εκπαίδευση και ότι θα βελτιωθεί η ηγεσία των ιμάμηδων. Ωστόσο, δεν δηλώθηκε ότι το πρωτόκολλο κάλυπτε δραστηριότητες στο εξωτερικό.
Η DİTİB στη Γαλλία διαχειρίζεται 264 τζαμιά σε όλη τη χώρα και είναι υπεύθυνη για περίπου 200 ιμάμηδες που αποστέλλονται από την Άγκυρα. Το 2018 το γαλλικό εβδομαδιαίο περιοδικό Le Point ανακάλυψε μέσω εγγράφων που απέκτησε ότι υπάρχει εκτεταμένη διαφθορά στην DİTİB και ότι η οργάνωση ασχολείται όχι μόνο με θρησκευτικά θέματα αλλά και με την κατασκοπεία αντιπάλων της τουρκικής κυβέρνησης.
Σε ρεπορτάζ με τίτλο «Τα κόλπα που παίζουν οι ιμάμηδες του Ερντογάν», αναφερόμενο στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Le Point εξέτασε εκατοντάδες σελίδες διπλωματικής αλληλογραφίας αξιωματούχων της DİTİB στη Γαλλία καθώς και από το γραφείο του Τούρκου Ακολούθου Θρησκευτικών Υποθέσεων στο Παρίσι και αποκάλυψε πώς εισπράττουν τεράστια χρηματικά ποσά από τους Τούρκους στη Γαλλία και χρησιμοποιούν παράνομα σημαντικό μέρος αυτών για δικούς τους σκοπούς.
Στις επιστολές ο τότε Ακόλουθος Θρησκευτικών Υποθέσεων ενημέρωνε επίσης την Άγκυρα για αντιπάλους του καθεστώτος Ερντογάν στη Γαλλία, τους οποίους περιγράφει ως οπαδούς της «παράλληλης δομής», μια φράση που επινόησε η τουρκική κυβέρνηση για να αναφερθεί στο κίνημα Γκιουλέν. Αυτή δεν ήταν η πρώτη υπόθεση κατασκοπείας στην οποία εμπλέκονται μέλη της Diyanet στην Ευρώπη. Το 2016 ήρθε στην επιφάνεια έγγραφο που έδειχνε ότι η Diyanet πραγματοποιούσε παρακολουθήσεις μελών του κινήματος Γκιουλέν σε 38 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελβετία, οι Κάτω Χώρες, η Γερμανία, η Νορβηγία και η Αυστρία.
Τον Δεκέμβριο του 2016 η Τουρκία αναγκάστηκε να ανακαλέσει τον Γιουσούφ Ακάρ, τον ακόλουθο θρησκευτικών υποθέσεων στην τουρκική πρεσβεία στη Χάγη, αφού οι ολλανδικές αρχές τον κατηγόρησαν ότι συγκέντρωνε πληροφορίες για τους γκιουλενιστές.
Οι ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να δημιουργούν κάποια γραφειοκρατικά εμπόδια
Παρομοίως, οι βελγικές αρχές απέρριψαν τις αιτήσεις θεώρησης 12 Τούρκων ιμάμηδων που ήθελαν να εργαστούν στη χώρα το 2017. Η κυβέρνηση του κεντρικού γερμανικού κρατιδίου της Έσσης τερμάτισε τη συνεργασία της με το DITIB. «Οι αμφιβολίες σχετικά με τη θεμελιώδη ανεξαρτησία της DITIB από την τουρκική κυβέρνηση δεν μπόρεσαν να επιλυθούν», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού Alexander Lorz.
Μετά από διάφορα είδη παραπτωμάτων στην άσκηση των καθηκόντων τους και παραβάσεων που αφορούσαν ιμάμηδες διορισμένους από την Τουρκία, οι ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να δημιουργούν κάποια γραφειοκρατικά εμπόδια, οδηγώντας το Diyanet να εκπαιδεύει Τούρκους στην Ευρώπη που έχουν διπλή υπηκοότητα ως ιμάμηδες.
Το Nordic Monitor ανέφερε προηγουμένως ότι ο Ερντογάν κινητοποίησε τους θρησκευτικούς του πράκτορες που εργάζονται σε ξένες χώρες για να βολιδοσκοπήσουν τη διασπορά προκειμένου να του φέρουν ψήφους στις επερχόμενες εκλογές, στις οποίες κάθε ψήφος θα είναι κρίσιμη για την πολιτική του επιβίωση εν μέσω επιδεινούμενων προοπτικών για την οικονομία της Τουρκίας.
Οι ακόλουθοι θρησκευτικών υποθέσεων που υπηρετούν σε τουρκικές πρεσβείες και προξενεία στην Ευρώπη προσήλθαν στο προεδρικό μέγαρο στις 2 Ιουνίου για μια ιδιωτική ακρόαση με τον Ερντογάν. Ούτε λέξη για το περιεχόμενο των συνομιλιών δεν αναφέρθηκε ποτέ από τον τουρκικό Τύπο, πράγμα που σημαίνει ότι το γραφείο επικοινωνίας του προέδρου δεν μοιράστηκε τίποτα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία. Στις προεδρικές εκλογές του 2018 ψήφισαν 1,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι που ζουν στο εξωτερικό. Ο Ερντογάν έλαβε το 60% των ψήφων αυτών.
Οι διορισμένοι από την κυβέρνηση ιμάμηδες λένε ότι η υποστήριξη της αντιπολίτευσης θα ήταν αμαρτία
Οι αντίπαλοι του Ερντογάν ισχυρίζονται συχνά ότι η Diyanet χρησιμεύει για να ενισχύσει την αντίληψη ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης είναι σε αρμονία με το Ισλάμ και ότι ο Ερντογάν είναι ένας ηγέτης που υπηρετεί το Ισλάμ. Ο πρόεδρος του Diyanet είναι πιο ορατός στην αρένα» της κοινωνίας, κάτι που η βάση του κόμματος, η οποία είχε διαμαρτυρηθεί για τις αυστηρές κοσμικές πολιτικές που έκαναν διακρίσεις εις βάρος του ευσεβούς τμήματος της κοινωνίας πριν από την έλευση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), θεωρεί ότι παίρνει εκδίκηση από τους κοσμικούς και παρέχει ένα δέσιμο στο εσωτερικό του κόμματος.
Η υποστήριξη της κυβέρνησης, ιδίως στα κηρύγματα στα τζαμιά, επικρίνεται συχνά από την αντιπολίτευση. Οι διορισμένοι από την κυβέρνηση ιμάμηδες υπονοούν συχνά στα τζαμιά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η υποστήριξη της αντιπολίτευσης θα ήταν αμαρτία και ότι τα κέρδη των μουσουλμάνων θα χαθούν.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor