Λάδι στη φωτιά ρίχνει η Τουρκία κλιμακώνοντας τις επιθετικές της κινήσεις σε βάρος της Κύπρου. Έτσι μετά τον Ταγίπ Ερντογάν που βάφτισε όλη την Ανατολική Μεσόγειο «Γαλάζια Πατρίδα» τώρα η Τουρκία στέλνει νέο επιθετικό μήνυμα κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας βαφτίζοντας τουρκικό, κομμάτι της Κυπριακής ΑΟΖ.
«Δεν θα επιτρέψει σε οποιαδήποτε χώρα, εταιρεία ή πλοίο»
Με μια εμπρηστική και απειλητική δήλωση απάντησε η Άγκυρα στην Λευκωσία και την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Κύπρου να αδειοδοτήσει έρευνες στο «οικόπεδο 5». Η Τουρκία ισχυρίζεται πως σε ένα μέρος του κυπριακού οικοπέδου εκτείνεται η τουρκική υφαλοκρηπίδα.
«Η Τουρκία όπως και πριν αλλά από δω και πέρα, δεν θα επιτρέψει σε οποιαδήποτε ξένη χώρα, εταιρεία ή πλοίο να πραγματοποιήσει δραστηριότητες έρευνας υδρογονανθράκων δίχως άδεια στα πεδία θαλάσσιας δικαιοδοσίας της, δεν θα δώσει τέτοια ευκαιρία και θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της χώρας μας και της »ΤΔΒΚ»» αναφέρει το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται ότι χτες το υπουργικό συμβούλιο της Κύπρου ενέκρινε την αδειοδότηση του Τεμαχίου 5, της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην κοινοπραξία των εταιρειών ExxonMobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited (διαχειρίστρια, ποσοστό 60%) και Qatar Petroleum International Upstream LLC (ποσοστό 40%).
Βάφτισε Γαλάζια Πατρίδα όλη τη Μεσόγειο
Η τελευταία αυτή κίνηση της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου έρχεται σε συνέχεια των όσων είπε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο φιλοκυβερνητικό TRT όπου προχτές Τετάρτη προανήγγειλε πως το τέταρτο γεωτρύπανο που αγόρασε η Τουρκία θα πραγματοποιήσει έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρά τη σύσταση του Ζοζέπ Μπορέλ στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για αποφυγή των εντάσεων στην Μεσόγειο, ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει αποφασισμένος να δυναμιτίσει το κλίμα λέγοντας ότι «εμείς ας λέμε την Μεσόγειο “Γαλάζια Θάλασσα”. Εκεί λοιπόν θα κάνουμε τις εργασίες μας πιο έντονα και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Φυσικά αυτό ενοχλεί ιδιαίτερα κάποιους (σ.σ. Κύπρο και Ελλάδα μεταξύ άλλων)».
Σε λίγες μέρες οι εργασίες στο οικόπεδο 10
Πάντως παρά τις τουρκικές αντιδράσεις ο αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός Exxon Mobil ξεκινά σε λίγες ημέρες τις εργασίες για τη γεώτρηση στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ.
Ηδη το υπερσύγχρονο γεωτρύπανο Stena Ice Max της Exxon Mobil (από τα πλέον σύγχρονα που υπάρχουν στον κόσμο) βρίσκεται στα ανοικτά της Λεμεσού και άρχισε τις προεργασίες των δύο τελικά γεωτρήσεων που θα πραγματοποιήσει εντός της κυπριακή ΑΟΖ.
Εως την άφιξή του στη Λεμεσό δεν συνάντησε καμία αντίδραση από πλευράς Άγκυρας. Άλλωστε αμερικανικών συμφερόντων γεωτρύπανο είναι και η Αγκυρα θα το ζυγίσει δύο φορές για οποιαδήποτε πρόκληση.
Αλλά και οι Αμερικανοί δεν φαίνεται να μένουν με σταυρωμένα χέρια. Λόγω της κλιμακούμενης τουρκικής προκλητικότητας και των ασφυκτικών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία για να προλάβουν επικίνδυνη κλιμάκωση των προκλήσεων θέλησαν (αναφέρουν πληροφορίες από στρατιωτικές πηγές), να «θωρακίσουν» τα συμφέροντά τους στην Κύπρο.
Δεν προκαλεί σε κανέναν εντύπωση το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου ο 6ος Αμερικανικός Στόλος έχει αυξήσει την παρουσία του, ενώ από αέρος «σκανάρουν» την περιοχή με πτήσεις (σε μεγάλο ύψος) αμερικανικών κατασκοπευτικών αεροσκαφών.
Προειδοποίηση
Η αμερικανική κυβέρνηση (και η νυν αλλά και η προηγούμενη δια του Πομπέο) έχει προειδοποιήσει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της δυνατότητάς της να αναζητήσει και να εκμεταλλευτεί τις ενεργειακές πηγές της.
Μια δήλωση την οποία είχε κάνει και ο πρόεδρος Μπάιντεν, όταν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και όταν επισκέφθηκε την Κύπρο φιλοξενηθείς τότε στην οικία του προέδρου Αναστασιάδη, στη Λεμεσό.
Τι το ιδιαίτερο έχει το γεωτρύπανο Stena Ice Max και γιατί θεωρείται ένα από τα καλύτερα που μίσθωσαν οι Αμερικανοί; Μπορεί να τρυπά σε μεγάλα βάθη και σε μεταβαλλόμενες συνθήκες ισχυρών και διαφορετικών πιέσεων.
Η κυπριακή κυβέρνηση πιστή στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας εξέδωσε NAVTEX (από τον σταθμό της Λάρνακας) με την οποία καθιστά ενήμερους τους πάντες (περιλαμβανομένης και της Τουρκίας) ότι θα πραγματοποιηθούν από τις 19 Νοεμβρίου έως τις 30 Ιανουαρίου «προπαρασκευαστικές εργασίες και γεωτρητικές εργασίες» στην περιοχή που ορίζεται από τις συντεταγμένες στο στίγμα του μεγάλου κοιτάσματος «Γλαύκος» (δόθηκε τιμητικά στο κοίτασμα το όνομα του πρώην προέδρου της Κύπρου Γλαύκου Κληρίδη) που είχε εντοπίσει το 2019 η αμερικανική εταιρεία.
Ποιότητα του κοιτάσματος
Ως προς την ποσότητα του κοιτάσματος ο τότε αντιπρόεδρος της Exxon Mobil εξέφραζε τον ενθουσιασμό του, αφού σύμφωνα με τις πρώτες ανακοινώσεις το κοίτασμα υπολογίζονταν σε 5-8 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια.
Οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για το μεγαλύτερο κοίτασμα που είχε εντοπισθεί στην κυπριακή ΑΟΖ και για τον λόγο αυτό οι Αμερικανοί επανέρχονται για νέα γεώτρηση η οποία θα επιβεβαιώσει την ακριβή εικόνα για το μέγεθος και την ποιότητα του κοιτάσματος.
Η Τουρκία, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει διεκδικήσεις στο σημείο του οικοπέδου 10 της κυπριακής ΑΟΖ, πλην όμως δεν αναγνωρίζει καμία ΑΟΖ για την Κύπρο (παρά μόνο των… Τουρκοκυπρίων που κανένα άλλο κράτος δεν αναγνωρίζει) και απαιτεί την άμεση διακοπή όλων των ερευνών και γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ ακόμη και στο νότιο τμήμα του νησιού με πρόφαση τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.
Με τον τρόπο αυτό απαιτεί ουσιαστικά την αναστολή της άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, εάν δεν έχει εξασφαλίσει την έγκριση της Αγκυρας.
Σε ετοιμότητα
Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να προεξοφλήσει εάν η Αγκυρα είναι διατεθειμένη να προκαλέσει ή όχι θερμό επεισόδιο στο οικόπεδο 10, που είναι στο δυτικό τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ, και μάλιστα σε περιοχή όπου οι έρευνες για υδρογονάνθρακες θα γίνουν από αμερικανικό κολοσσό.
Η Λευκωσία και η Αθήνα πάντως βρίσκονται σε ετοιμότητα, συντονίζουν τις κινήσεις τους και παρακολουθούν ψύχραιμα από κοντά την όλη κατάσταση. Ορισμένοι πάντως πιστεύουν ότι είναι μάλλον απίθανο να επιχειρηθεί η παρενόχληση των πλοίων της Exxon Mobil, όπως είχε γίνει με το γεωτρύπανο της ιταλικής ΕΝΙ.
Μπορεί όμως η Αγκυρα να στείλει είτε ερευνητικό πλοίο είτε γεωτρύπανο (αγόρασε πρόσφατα δε, και τέταρτο γεωτρύπανο) στο Οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ στο οποίο και εκεί έχει εντοπισθεί το κοίτασμα «Καλυψώ» από την κοινοπραξία TOTAL/ENI. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επιχειρήσει να επιβάλει τετελεσμένα σε άλλο οικόπεδο εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Γι’ αυτό η Αθήνα και η Λευκωσία βρίσκονται σε ετοιμότητα και θεωρούν βέβαιο ότι εάν τελικά τολμήσει η Αγκυρα μια τέτοια πρόκληση είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει και πάλι σοβαρή κρίση στις ευρωτουρκικές σχέσεις (ήδη τα μέτρα εναντίον της βρίσκονται στο τραπέζι στις Βρυξέλλες) και βεβαίως αντίδραση τόσο της Γαλλίας όσο και της Ουάσιγκτον. Σημειώνεται ότι το τελευταίο διάστημα μια γαλλική φρεγάτα έχει σχεδόν μόνιμο αγκυροβόλιο στη Λεμεσό.