Οι πακιστανοί Ταλιμπάν ανακοίνωσαν χθες Δευτέρα το τέλος της κατάπαυσης του πυρός που είχαν κηρύξει τον Ιούνιο αλλά δεν τηρείτο παρά μόνον εν μέρει από την πλευρά τους, διατάσσοντας τους μαχητές τους να ξαναρχίσουν επιθέσεις απ’ άκρου σ’ άκρο του Πακιστάν.
Το Τεχρίκ-ι-Ταλιμπάν Πακιστάν («Κίνημα των Ταλιμπάν του Πακιστάν», ΚΤΠ), οργάνωση διακριτή από τους αφγανούς Ταλιμπάν μεν, αλλά με την ίδια ιδεολογία, έχει σκοτώσει από τη γέννησή του το 2007 δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, άμαχους και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Εκτιμάται ότι τα θύματα της δράσης του είναι σχεδόν 80.000.
Αν και εξασθένησε από το 2014, έπειτα από εντατικές επιχειρήσεις του πακιστανικού στρατού, ανέκαμψε μετά την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2021, εν μέσω της αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων, ειδικά αυτών των ΗΠΑ, έπειτα από δυο δεκαετίες πολέμου.
Το ΚΤΠ δικαιολόγησε το τέλος της κατάπαυσης του πυρός, που είχε παρατείνει επ’ αόριστον τον Ιούλιο για να διευκολύνει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με αντιπροσώπους του πακιστανικού κράτους, επικαλούμενο την αθέτησή της από το Ισλαμαμπάντ.
«Επιδείξαμε μεγάλη υπομονή προκειμένου να μην σαμποταριστεί η ειρηνευτική διαδικασία», αναφέρει ανακοίνωση της ηγεσίας των πακιστανών Ταλιμπάν. «Όμως ο στρατός και οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν σταμάτησαν τις επιθέσεις τους, έτσι τώρα θα αρχίσουν επιθέσεις αντιποίνων σε όλη τη χώρα», διεμήνυσε.
Οι ειρηνευτικές συνομιλίες άρχισαν τον Μάιο στην αφγανική πρωτεύουσα, την Καμπούλ, με μεσολάβηση των αφγανών Ταλιμπάν· όμως δεν σημειώθηκε ουσιώδης πρόοδος έκτοτε.
Η κατάπαυση του πυρός εξάλλου ουδέποτε τηρήθηκε πραγματικά, ούτε από το ΚΤΠ, το οποίο πολλαπλασίασε τις στοχευμένες επιθέσεις, πλέον όχι εναντίον αμάχων όπως στο παρελθόν αλλά κυρίως εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας, ούτε από τον πακιστανικό στρατό, που ουδέποτε έπαψε να καταδιώκει τους φονταμενταλιστές μαχητές.
Στα μέσα Νοεμβρίου, έξι αστυνομικοί σκοτώθηκαν σε ενέδρα στο χωριό Σαχάμπ Χελ (βορειοδυτικά), περίπου εκατό χιλιόμετρα από τα σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν.
Αυξανόμενη ένταση
Από την Παρασκευή, ο στρατός ενισχύει την παρουσία του στην περιοχή για να διώξει τους πολεμιστές του ΚΤΠ. Βομβάρδισε κρησφύγετά τους με επιθετικά ελικόπτερα.
Το κίνημα δημιουργήθηκε από πακιστανούς τζιχαντιστές, συμμάχους της Αλ Κάιντα, που πολέμησαν στο πλευρό των αφγανών Ταλιμπάν τα χρόνια του 1990, προτού εξεγερθούν για την υποστήριξη που προσέφερε το Ισλαμαμπάντ στις ΗΠΑ όταν άρχιζε η εισβολή διεθνούς συμμαχίας υπό την Ουάσιγκτον στη χώρα αυτή το 2001.
Βρισκόταν στην κορύφωση της ισχύος του από το 2007 ως το 2009, όταν έλεγχε την κοιλάδα Σαβάτ, που δεν απέχει ούτε 140 χιλιόμετρα από το Ισλαμαμπάντ, επιβάλλοντας τη δική του, άκρως φονταμενταλιστική εκδοχή του ισλαμικού νόμου.
Η οργάνωση είναι διαβόητη ειδικά για την πιο πολύνεκρη επίθεση στην ιστορία του Πακιστάν: περίπου 150 άνθρωποι, κυρίως μαθητές, σφαγιάστηκαν τον Δεκέμβριο του 2014 σε έφοδο εναντίον στρατιωτικής σχολής στην Πεσάβαρ.
Εξασθενημένη από τα συχνά πλήγματα αμερικανικών UAVs, τις εσωτερικές διαιρέσεις της και την εμφάνιση της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, εντέλει εκδιώχθηκε από τα ημιαυτόνομα εδάφη των φυλών του βορειοδυτικού Πακιστάν προς το Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια της ευρείας κλίμακας επιχείρησης του στρατού το 2014.
Άρχισε να ανασυντάσσεται το καλοκαίρι του 2020, με τη συσπείρωση φραξιών διαφωνούντων. Αλλά η τύχη της φάνηκε ν’ αλλάζει πραγματικά μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν στην Καμπούλ.
Οι επιθέσεις του ΚΤΠ αυξήθηκαν κατά 50% από τον Αύγουστο του 2021 κι έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 433 ανθρώπους, σύμφωνα με το πακιστανικό ινστιτούτο PIPS. Παράλληλα, η οργάνωση μοιάζει να έχει συστηματοποιήσει τις εκβιάσεις επιχειρηματιών και πολιτικών για να εξασφαλίζει χρηματοδότηση, σύμφωνα με μαρτυρίες που συγκέντρωσε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η μεθόριος του Πακιστάν και του Αφγανιστάν είναι πηγή αυξανόμενης έντασης εδώ κι έναν χρόνο. Το Ισλαμαμπάντ κατηγορεί τους αφγανούς Ταλιμπάν πως επιτρέπουν στο ΚΤΠ να σχεδιάζει και να οργανώνει εκεί επιθέσεις στην πακιστανική επικράτεια. Το καθεστώς στην Καμπούλ το αρνείται.
«Είναι σημαντικό να γίνουν σοβαρές διαπραγματεύσεις με τους αφγανούς Ταλιμπάν για το ζήτημα και να τους δοθεί να καταλάβουν τη βαρύτητα του προβλήματος», κρίνει ο Σάαντ Χαν, πακιστανός αναλυτής.
Επισήμως, η πακιστανική κυβέρνηση δεν έχει αντιδράσει στην ανακοίνωση του ΚΤΠ ως αυτό το στάδιο.
Σήμερα αναμένεται στην Καμπούλ πακιστανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τη Χίνα Ραμπάνι Καρ, την υπουργό Εξωτερικών.