Με κρίσιμες συναντήσεις και έντονο σχολιασμό από τα MME αλλά και τα social media συνεχίστηκε σήμερα η περιφερειακή σύνοδος κορυφής στο Ουζμπεκιστάν, στην οποία συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Μετά τη χθεσινή απουσία του από δείπνο με τους ηγέτες 11 χωρών, ο Κινέζος πρόεδρος συναντήθηκε σήμερα με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ζήτησε «να ενισχυθεί η αμοιβαία πολιτική εμπιστοσύνη» μεταξύ του Πεκίνου και της Άγκυρας, σύμφωνα με τον κινεζικό κρατικό τηλεοπτικό σταθμό CCTV. Οι συνομιλίες διεξήχθησαν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης (OCS, ΟΣΣ), στην οποία παίρνουν μέρος ξένοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, και η οποία διεξάγεται στη Σαμαρκάνδη.
«Τα δύο μέρη οφείλουν να ενισχύσουν την αμοiβαία πολιτική εμπιστοσύνη, να σέβονται ειλικρινώς τα θεμελιώδη συμφέροντα του άλλου και να ενισχύσουν τα πολιτικά θεμέλια των σινοτουρκικών σχέσεων στρατηγικής συνεργασίας», δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ, τον οποίο επικαλείται ο CCTV. «Οφείλουμε να επικεντρωθούμε στη συνεργασία για την ανάπτυξη και να επωφεληθούμε πλήρως από τους ρόλους και τα πλεονεκτήματα των διαφόρων μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μας», υπογράμμισε.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένα κατά το παρελθόν επισημάνει στο Πεκίνο το ενδιαφέρον του για την ευημερία των Ουιγούρων, μιας μουσουλμανικής και τουρκόφωνης κινεζικής μειονότητας, τα περισσότερα μέλη της οποίας κατοικούν στη Σιντζιάνγκ (βορειοδυτική Κίνα). Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων κατηγορούν τις κινεζικές αρχές ότι καταπιέζουν αυτό τον πληθυσμό, έπειτα από ένα κύμα αιματηρών επιθέσεων που προκάλεσε την έναρξη μιας αυστηρής εκστρατείας η οποία διεξάγεται στο όνομα της αντιτρομοκρατίας. Στην κινεζική ανακοίνωση δεν γίνεται καμιά αναφορά στη Σιντζιάνγκ ούτε στους Ουιγούρους.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία δεν είναι παρά «εταίρος διαλόγου» του ΟΣΣ, στον οποία συμμετέχουν η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, το Πακιστάν και τέσσερις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας (Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν και Ταζικιστάν). Ο ΟΣΣ δημιουργήθηκε το 2001 ως εργαλείο πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας, καθώς και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, ανταγωνιστικό των δυτικών οργανισμών.
Μία πηγή της κυβέρνησης του Ουζμπεκιστάν επιβεβαίωσε την απουσία του Σι και δήλωσε ότι η κινεζική αντιπροσωπεία επικαλέστηκε την πολιτική που εφαρμόζει για την COVID-19, δικαιολογώντας την απουσία του προέδρου Σι. Στο Πεκίνο, το κινεζικό υπουργείο των Εξωτερικών δεν αντέδρασε άμεσα σε ένα αίτημα σχολιασμού.
Η επιθυμία του Ερντογάν που έπεσε στο κενό
Ο Τούρκος πρόεδρος είχε εκφράσει την επιθυμία να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ αν ο Σύρος ηγέτης συμμετείχε στη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στο Ουζμπεκιστάν, όπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Hurriyet.
Αλλά, όπως σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος, ο Άσαντ δεν επρόκειτο να προσέλθει στη σύνοδο αυτή. Πριν από το δημοσίευμα, τέσσερις πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών είχε πολλαπλές συναντήσεις με τον Σύρο ομόλογό του στη Δαμασκό τις τελευταίες εβδομάδες, μια ένδειξη των ρωσικών προσπαθειών για αναθέρμανση των σχέσεων ανάμεσα στις χώρες που υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στο συριακό πόλεμο.
Ο αρθρογράφος της Hurriyet Αμπντουλκαντίρ Σελβί έγραψε ότι ο Ερντογάν έκανε τα σχόλια αυτά για τον Άσαντ σε συνεδρίαση του κυβερνώντος κόμματός του ΑΚΡ, η οποία διεξήχθη την Δευτέρα κεκλεισμένων των θυρών. «Μακάρι να ερχόταν ο Άσαντ στο Ουζμπεκιστάν, θα του μιλούσα. Αλλά δεν μπορεί να πάει εκεί», φέρεται να δήλωσε ο Ερντογάν, σύμφωνα με τον Σελβί στη συνεδρίαση του κόμματός του.
«Πήγε σε πόλεμο με αντάρτες για να διατηρήσει την εξουσία του. Επέλεξε να διαφυλάξει την εξουσία του. Σκέφτηκε να προστατεύσει τις περιοχές που είχε υπό τον έλεγχό του. Αλλά δεν μπόρεσε να προστατεύσει μεγάλες περιοχές», φέρεται να είπε ο Τούρκος πρόεδρος. Τυχόν εξομάλυνση στις σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και την Δαμασκό θα διαφοροποιούσε τον πόλεμο στη Συρία που μετράει πάνω από μια δεκαετία. Η τουρκική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση των θέσεων των σύρων ανταρτών στα βορειοδυτικά, τα τελευταία μεγάλης έκτασης εδάφη που διατηρούν υπό τον έλεγχό τους οι αντάρτες μετά την ήττα των δυνάμεών τους από τον Άσαντ στην υπόλοιπη χώρα, με την βοήθεια της Ρωσίας και του Ιράν.
Στο Ουζμπεκιστάν η πρώτη συνάντηση Σι-Ραϊσί
Ο Κινέζος πρόεδρος θα συναντήσει για πρώτη φορά και τον Ιρανό ομόλογό του Εμπραχίμ Ραϊσί, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής στο Ουζμπεκιστάν, μετέδωσε το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο της Κίνας CCTV. Η Κίνα, η οποία ασκήσει κριτική όσον αφορά τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στο Ιράν, υπέγραψε τον Μάρτιο του 2021 στρατηγική συμφωνία διάρκειας 25 ετών με το Ιράν.
Το Πεκίνο επιδιώκει εδώ και καιρό να ενισχύσει τους δεσμούς του με την Τεχεράνη και ο Σι Τζινπίνγκ έχει περιγράψει το Ιράν ως «τον βασικό εταίρο της Κίνας στη Μέση Ανατολή» σε μια σπάνια επίσκεψή του στη χώρα το 2016.
Η πρώτη αυτή συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης στην Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν γίνεται την ώρα που οι συνομιλίες για μια πιθανή συμφωνία με στόχο να δοθεί τέλος στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη δείχνουν να έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο.
Από τον Απρίλιο του 2021, το Ιράν έχει δεσμευτεί σε συνομιλίες με τη μεσολάβηση της ΕΕ για την αναβίωση της συμφωνίας που συνήφθη το 2015 με τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Κίνα, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ για τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος με αντάλλαγμα άρση των διεθνών κυρώσεων.
Η συμφωνία αυτή τινάχτηκε στον αέρα το 2018 μετά την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ και την επαναφορά των κυρώσεων από τον τότε πρόεδρό τους Ντόναλντ Τραμπ, κάτι το οποίο οδήγησε στην σταδιακή απομάκρυνση του Ιράν από τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από αυτήν.
Ο Σι Τζινπίνγκ και ο Εμπραχίμ Ραϊσί είχαν τηλεφωνική συνομιλία τον Ιούλιο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ