Στα μέσα Μαρτίου, αρκετές εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εμφανίστηκε σε σκηνή μπροστά στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο στάδιο Λουζνίκι της Μόσχας.
Ο ρόλος της Βίβλου στην ομιλία του
Υποδυόμενος τον ρόλο του ποιμαντικού ηγέτη που ενδιαφέρεται για το ποίμνιό του, ο αρχηγός του ρωσικού κράτους θέλησε να τιμήσει τη μνήμη των πεσόντων στρατιωτών της χώρας του, παραφράζοντας από τη χριστιανική μας Βίβλο: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από το να δίνει κάποιος την ψυχή του για τους φίλους του».
«Καλώς ήρθατε σε μια στρατιωτική σύγκρουση που η Μόσχα πραγματοποιεί με τις ευλογίες της Εκκλησίας» σχολιάζει στο Politico ο Πολ Σταρόμπιν, αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής του μοσχοβίτικου γραφείου του περιοδικού Business Week.
Ο ίδιος βλέπει ότι πίσω από τον πόλεμο του Πούτιν κρύβεται θρησκευτική μισαλλοδοξία και ότι ο πόλεμος δεν αφορά αποκλειστικά την ομόδοξη αλλά αποσκιρτήσασα από το ρωσικό Πατριαρχείο Ουκρανία, αλλά συνολικώς τη Δύση.
Ιερός πόλεμος
Ο βουλευτής της Κρατικής Δούμας, Βιάτσεσλαβ Νικόνοφ, στενός σύμμαχος του Κρεμλίνου, μίλησε πρόσφατα ανοιχτά για «ιερό πόλεμο» και «σύγκρουση καλού και κακού».
«Τι σημαίνει, λοιπόν, για τη Ρωσία» διερωτάται ο αρθρογράφος, «η διεξαγωγή ‘ιερού πολέμου’ στην Ουκρανία, και πώς πρέπει η Δύση να αντιληφθεί αυτή τη μεσσιανική αποστολή [της Ρωσίας];»
Κατ’ αρχάς, η προοπτική ενός πυρηνικού πολέμου, για την οποία μιλούν πλέον ανοιχτά κορυφαίοι ρώσοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, δεν μπορεί να απορριφθεί ως απλή απειλητική ρητορική. «Ο κίνδυνος είναι σοβαρός, πραγματικός και δεν μπορεί να υποτιμηθεί» δήλωσε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη.
Ο ρόλος των πυρηνικών και ο… συσχετισμός με τον Θεό
Ο πυρηνικός εξοπλισμός θεωρείται ως ο τρόπος του Θεού να εξασφαλίσει την επιβίωση της «Μητέρας Ρωσίας».
Όπως περιγράφεται λεπτομερώς σε ένα βιβλίο του αναλυτή Ντμίτρι Αντάμσκι, κάθε σκέλος της πυρηνικής τριάδας -αεροπορία, ξηρά και θάλασσα- έχει έναν προστάτη άγιο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Αγιασμός γίνεται, δε, και στα πυρηνικά όπλα- τα πυρηνικά υποβρύχια διαθέτουν παρεκκλήσια- και οι ιερείς διακονούν το στρατιωτικό προσωπικό που είναι υπεύθυνο για το σύστημα πυρηνικών όπλων της χώρας.
Τα δύο… εις σάρκα μίαν
Ο ίδιος ο Πούτιν έχει πει ότι η ορθόδοξη πίστη και τα πυρηνικά όπλα είναι «στενά συνδεδεμένα» στοιχεία της «ρωσικής κρατικής υπόστασης». Και πρόσφατα ανακοίνωσε στην τηλεόραση την επιτυχή δοκιμαστική εκτόξευση του ισχυρότερου διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου της Ρωσίας, του RS-28 Sarmat, που αναφέρεται από το ΝΑΤΟ ως Satan-2.
Μια απειλή για «εξαφάνιση» της Ουάσιγκτον με βαλλιστικό πύραυλο μπορεί να φαίνεται τραβηγμένη, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τα μέσα να απαντήσουν στη Μόσχα με το δικό τους οπλοστάσιο πυρηνικών πυραύλων. Ωστόσο, η Ρωσία -όπως εκτιμάται από δυτικούς αναλυτές- διαθέτει πάνω από 1.500 τακτικά πυρηνικά όπλα, έτοιμα να χρησιμοποιηθούν στο πεδίο της μάχης.
Η ρωσική αφοσίωση στον ιερό πόλεμο υποδηλώνει ότι η «μάχη για το Κίεβο» μπορεί να μην έχει ακόμη τελειώσει. Αν και οι ουκρανικές δυνάμεις απέτρεψαν την αρχική προέλαση της Ρωσίας, αναγκάζοντάς τη να αναδιατάξει τη δύναμη πυρός της στην ανατολική και τη νότια Ουκρανία, αν οι εκστρατείες αυτές ολοκληρωθούν με επιτυχή έκβαση για τη Ρωσία, η Μόσχα μπορεί κάλλιστα να στρέψει την προσοχή της ξανά στο Κίεβο.
Εξάλλου, η πολύτιμη θέση του Κιέβου στο ρωσικό ορθόδοξο στερέωμα δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψιν.
Η προσφυγή στην ιστορία
Στο πρώτο «εγχειρίδιο» της ιστορίας της «Ρωσίας», στο οποίο ο Πούτιν αναφέρεται συνεχώς κάνοντας λόγο για άρρηκτο δεσμό μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών, το Κίεβο απεικονίζεται ως το λίκνο της Μοσχοβίας.
Τώρα, πιθανώς καμία εικόνα δεν θα είχε μεγαλύτερη απήχηση στον ρωσικό λαό από εκείνη των ρώσων στρατιωτών που παίρνουν θριαμβευτικά στην κατοχή τους τον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας.
Κατά μια έννοια, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο. Οι τσάροι -και ο Πούτιν ταιριάζει στο καλούπι- πάλευαν να προστατεύσουν, όπως το εννοούσαν οι ίδιοι, τους ορθοδόξους λαούς. Η ανατροπή στον τρέχοντα πόλεμο είναι ότι οι Ρώσοι πολεμούν τους ορθοδόξους αδελφούς τους. Και μάλιστα ορθοδόξους «που συνιστούν πληθυσμιακό ποσοστό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ρωσικό: σχεδόν 80%.
Ο αρθρογράφος επιλέγει να κλείσει το κείμενό του, παραθέτοντας τις δηλώσεις του πατριάρχη Κυρίλλου με τις οποίες στηλίτευσε τη Δύση σαν παράγοντα επιβολής ενός «άθεου έργου» στον κόσμο. Το οποίο «άθεο έργο» το αντιμάχεται αυτό το «θαύμα εκ Θεού», όπως είπε ο Αγιότατος – δηλαδή ο κατά κόσμον Βλαντίμιρ Πούτιν.