Πιστεύουμε ότι η Τουρκία θα δώσει την έγκρισή της για την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε όλα τα αιτήματα της Άγκυρας προς αυτή την κατεύθυνση, δήλωσε την Κυριακή ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον.
«Η Τουρκία επιβεβαιώνει πως έχουμε πράξει ό,τι είχαμε προαναγγείλει, αλλά επίσης έχει καταθέσει αιτήματα που δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να ικανοποιήσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κρίστερσον, μιλώντας σε συνέδριο ενός think tank για αμυντικά ζητήματα.
Υπενθυμίζεται ότι η Σουηδία, αλλά και η Φινλανδία – η άλλη χώρα που έχει καταθέσει αίτημα ένταξης στη Συμμαχία – υπέγραψαν εντός του 2022 μια τριμερή συμφωνία, με στόχο να ξεπεραστούν οι εντάσεις της Άγκυρας για την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ.
Οι δηλώσεις του Σουηδού πρωθυπουργού έρχονται στον απόηχο της απόρριψης του αιτήματος της Τουρκίας για έκδοση του δημοσιογράφου Μπουλέντ Κενές, από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας στις 19 Δεκεμβρίου. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε ζητήσει προσωπικά από τον Σουηδό πρωθυπουργό Ουλφ Κρίστερσον την έκδοση του Κενές, παρότι ο δημοσιογράφος είχε εξασφαλίσει πολιτικό άσυλο στη Σουηδία, υποψήφια για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Το ανώτατο δικαστικό όργανο, όμως, επισήμανε στην απόφασή του την ύπαρξη «πολλών νομικών εμποδίων» στην έκδοση του πρώην αρχισυντάκτη, τον οποίο η Αγκυρα κατηγορεί για εμπλοκή στο αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 και για συμμετοχή στην οργάνωση του Φετουλάχ Γκιουλέν. Το σουηδικό ανώτατο δικαστήριο αποφάνθηκε ότι τα εγκλήματα που βαρύνουν τον Κενές έχουν πολιτικό χαρακτήρα, για να υπογραμμίσει ότι η συμμετοχή στο κίνημα του αυτοεξόριστου ιεροκήρυκα Γκιουλέν δεν συνιστά ποινικό αδίκημα στη Σουηδία. «Υπάρχει σαφής κίνδυνος δίωξης του Κενές στην Τουρκία εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων. Η έκδοσή του δεν είναι δυνατή», ανέφερε στην απόφασή του ο δικαστής Πέτερ Ασπ.
Κατασκευή κατηγοριών
Ο πρώην αρχισυντάκτης της αγγλόφωνης έκδοσης της εφημερίδας «Ζαμάν» είχε ευτυχής με την απόφαση. «Είμαι δημοσιογράφος, όχι τρομοκράτης. Το καθεστώς Ερντογάν κατασκεύασε κατηγορίες εναντίον μου. Είμαι βέβαιος ότι το καθεστώς θα βρει άλλες μεθόδους για να μου δυσκολέψει όσο μπορεί τη ζωή», είπε ο Κενές.
Εκτός από την Ουγγαρία, η οποία αναμένεται να εγκρίνει την είσοδο Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ στα αρχές του 2023, η Τουρκία είναι το μόνο κράτος-μέλος που απειλεί να μπλοκάρει την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στη Συμμαχία. Αγκυρα, Στοκχόλμη και Ελσίνκι είχαν υπογράψει μνημόνιο κατανόησης στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο. Ο πρόεδρος Ερντογάν, όμως, είχε απειλήσει μία ημέρα αργότερα να εμποδίσει την ένταξη των δύο χωρών.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Σουηδού πρωθυπουργού Ουλφ Κρίστερσον στις αρχές Νοεμβρίου στην Τουρκία, με στόχο να πεισθεί ο αρχηγός του τουρκικού κράτους να άρει τις αντιρρήσεις του, ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε με επιμονή στο θέμα των δεκάδων αιτήσεων έκδοσης που έχει καταθέσει η Τουρκία προς τη Σουηδία. Ο Ερντογάν μνημόνευσε μάλιστα στις συνομιλίες του με τον Κρίστερσον το όνομα του 53χρονου Μπουλέντ Κενές, τον οποίο χαρακτήρισε «τρομοκράτη».
Η έκδοση Τούρκων –και κυρίως Κούρδων– αντιφρονούντων που έχουν καταφύγει στη Σουηδία αποτελεί το πιο ευαίσθητο θέμα στις διαπραγματεύσεις, με την Αγκυρα να εμφανίζεται άκαμπτη στο ζήτημα. Η σουηδική κυβέρνηση, από τη μεριά της, υπενθυμίζει στην Αγκυρα ότι η σουηδική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και ότι αυτή έχει τον τελικό λόγο για τέτοια θέματα. Σύμφωνα με τη Στοκχόλμη, η χώρα έχει τηρήσει τις συμφωνίες της, με την έκδοση Τούρκου υπηκόου τον Αύγουστο, ο οποίος κατηγορείτο από την τουρκική Δικαιοσύνη για οικονομικές απάτες.
Ο Κενές είχε εκφράσει δημόσια τον φόβο του πως η σουηδική κυβέρνηση θα υποχωρούσε στον εκβιασμό. Τον Νοέμβριο, η φιλοκυβερνητική «Σαμπάχ» είχε δημοσιεύσει φωτογραφίες και διευθύνσεις Τούρκων αντικαθεστωτικών στη Σουηδία. Ο Κενές αναγκάστηκε να μετακομίσει δύο φορές, φοβούμενος αντίποινα από τουρκικές εθνικιστικές οργανώσεις στη Σουηδία.