Ίσως πουθενά αλλού στην Ευρώπη όσο στη Σερβία δεν βρίσκουν οι Ρώσοι μια φιλόξενη χώρα, με έντονα αισθήματα υπέρ τους, αλλά και γραφειοκρατία πρόθυμη να τους χορηγήσει τα απαραίτητα χαρτιά.
Από την αρχή του πολέμου με την Ουκρανία χιλιάδες Ρώσοι έχουν μετακομίσει στη Σερβία, έχουν ανοίξει χιλιάδες επιχειρήσεις και έχουν ρίξει χρήμα στην κτηματαγορά, γράφει το Bloomberg.
Μετά την έναρξη της επιστράτευσης τον Σεπτέμβριο, πολλοί μάλιστα βλέπουν όλο και πιο θετικά την προοπτική να μείνουν εκεί μόνιμα.
Εξάλλου οι ιστορικοί και θρησκευτικοί δεσμοί παραμένουν στενοί αλλά οι επιλογές είναι λίγες – δεν είμαστε και στο 1917 όταν η δυτική Ευρώπη άνοιξε την αγκαλιά της στους Ρώσους που ήθελαν να διαφύγουν από τους Μπολσεβίκους.
Ο συνολικός αριθμός
Περίπου 100.000 Ρώσοι και μόλις μερικές εκατοντάδες Ουκρανοί έχουν μεταβεί στη Σερβία από τον Φεβρουάριο. Από αυτούς 17.000 έχουν λάβει άδεια μόνιμης κατοικίας, πολλοί όμως έχουν μεταβεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στη Σερβία έχουν φτάσει σε τρία κύματα.
Πρώτα, στην αρχή του πολέμου, μεμονωμένα άτομα ή επαγγελματίες με οικονομική επιφάνεια για να αποφύγουν τις κυρώσεις. Το καλοκαίρι ήλθαν οι οικογένειές τους και πλέον, από τον Σεπτέμβριο, το τρίτο κύμα όσων θέλουν να αποφύγουν την επιστράτευση.
Τυπικά, οι Ρώσοι μπορούν να παραμείνουν 30 ημέρες στη χώρα χωρίς βίζα. Αλλά αυτό παρακάμπτεται εύκολα.
Οργανώνουν εκδρομές στα σύνορα με τη Βοσνία ίσα ίσα για να μπουν σε άλλη χώρα για λίγα λεπτά και να επιστρέψουν στην Σερβία με νέα σφραγίδα που θα τους χαρίζει άλλες 30 ημέρες στη χώρα. Η συνεννόηση γίνεται μέσω κρυπτογραφημένων εφαρμογών στα smartphone.
Η Σερβία επιτρέπει πάντως στους Ρώσους να βρουν οικονομικά προσιτή κατοικία, σε σχέση τουλάχιστον με τις τιμές στη Μόσχα, αλλά και την ευκαιρία να σκεφτούν τα επόμενα βήματά τους. Οι καταχωρίσεις νέων εταιρειών από Ρώσους στη Σερβία έχουν εκτοξευτεί: από 158 για όλο το 2021 έχουν φτάσει στις 2.231 χωρίς καν να έχει τελειώσει το έτος. Πολλοί ζητούν και χώρο γραφείων για τις εταιρείες τους – και φυσικά τον βρίσκουν.
Οι Ρώσοι έφεραν νέα ζωή και στην αγορά των ακινήτων, ωθώντας και εκεί τις τιμές στα ύψη. Ένα μέτριο δυάρι στο κέντρο του Βελιγραδίου από 300 ευρώ το μήνα έχει φτάσει σε τουλάχιστον 600 ευρώ, την ώρα που ο μέσος μισθός είναι στα 800 ευρώ. Σύντομα δεν θα έχει μείνει ακίνητο για δείγμα.
Ωστόσο η παρουσία των Ρώσων και οι δοσοληψίες του Βελιγραδίου με τη Μόσχα δημιουργούν προβλήματα στη σερβική κυβέρνηση. Η ΕΕ, ιδιαίτερα, ζητεί από τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάντρ Βούτσιτς, να αποφασίσει η χώρα σε ποια βάρκα να πατήσει -τη ρωσική ή την ευρωπαϊκή- σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις. Οι σερβικές αερογραμμές είναι, εξάλλου, από τις λίγες που εξακολουθούν να πετούν προς τη Μόσχα και άλλες τρεις ρωσικές πόλεις.
Ο Βούτσιτς βλέπει ότι το Βελιγράδι είναι κάτι σαν τη Καζαμπλάνκα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μια πόλη γεμάτη πρόσφυγες από τον πόλεμο όπως και κατασκόπους. Οι ίδιοι οι Ρώσοι, όπως λένε και στο Bloomberg, βλέπουν τη Σερβία σαν το σπίτι τους -αν και είναι λίγο ανοργάνωτη σαν χώρα- αλλά φιλική και με τόσα πολλά που να θυμίζουν την πατρίδα. Και οι δύο δείχνουν να κερδίζουν.