Προάγγελο δεινών για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες αποτελεί η δραματική συρρίκνωση 10,1% που υπέστη η οικονομία της Γερμανίας το δεύτερο τρίμηνο του έτους, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ της από το 1970, οπότε άρχισαν να καταγράφονται τα σχετικά στοιχεία. Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία σημείωσε βαθιά ύφεση την περίοδο κατά την οποία η Γηραιά Ηπειρος αντιμετώπιζε τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας και των κατασταλτικών μέτρων που ελήφθησαν για την ανάσχεσή της.
Κίνδυνος
Η εξέλιξη σκιαγραφεί το μέγεθος του κινδύνου και των δεινών που αντιμετωπίζει η Ευρώπη μετά την αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας στην οποία αναγκάστηκαν να καταφύγουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες για να ανακόψουν τη μετάδοση του κορωνοϊού. Αναμένεται, έτσι, να ανακοινώσουν πολύ βαθύτερη ύφεση σήμερα οι υπόλοιπες οικονομίες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων και των τριών μεγάλων οικονομιών Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας, με τις δύο τελευταίες να έχουν δεχθεί ίσως το ισχυρότερο πλήγμα της πανδημίας.
Οι επιμέρους δείκτες της γερμανικής οικονομίας κατατείνουν σε μια ανάκαμψη που έχει ήδη δρομολογηθεί.
Είναι, ωστόσο, σαφές πως απέχει πολύ από την επιστροφή της στα προ της πανδημίας επίπεδα, ενώ οικονομολόγοι και αναλυτές εκτιμούν πως δεν πρόκειται να ανακάμψει πλήρως πριν από το 2022, στην καλύτερη περίπτωση. Σύμφωνα δε με στοιχεία του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου Ifo, ενώ η οικονομία έχει επανέλθει σε λειτουργία τον Ιούλιο, 42% των γερμανικών επιχειρήσεων εξακολούθησαν να κάνουν χρήση των επιδοτήσεων που προσέφερε το κράτος για την κάλυψη μέρους των μισθών των υπαλλήλων τους. Το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιούνιο ήταν 46% και τον Μάιο 53%.
Δεν έχει, πάντως, εκλείψει ο κίνδυνος να χαθούν κι άλλες θέσεις εργασίας, ενώ εντείνεται η ανησυχία για το ενδεχόμενο ενός δεύτερου κύματος της COVID-19, που θα ανακόψει την ανάκαμψη και θα επιβραδύνει την επιστροφή στα προ της πανδημίας επίπεδα.
Απολύσεις
Στη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας έκλεισαν επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη και όσες παρέμειναν σε λειτουργία είδαν τις πωλήσεις τους να καταρρέουν. Πολλές αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε μαζικές απολύσεις για να αντιμετωπίσουν μια παρατεταμένη περίοδο αναιμικής ζήτησης στον κλάδο τους.
Ανάμεσά τους, ο γερμανικός αερομεταφορέας Lufthansa που, παρά την οικονομική στήριξη του κράτους, προχωρεί σε χιλιάδες απολύσεις, όπως και η αυτοκινητοβιομηχανία Daimler που μειώνει τις ώρες εργασίας του προσωπικού της για τους επόμενους 12 μήνες. Γενικότερα, οι αεροπορικές εταιρείες όπως και οι ταξιδιωτικές εταιρείες δέχθηκαν καίριο πλήγμα, με την Airbus να ανακοινώνει χθες μείωση της παραγωγής της. Η εμβληματική γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen ανακοίνωσε χθες διακοπή στη χορήγηση μερισμάτων μετά τις ζημίες που κατέγραψε το δεύτερο τρίμηνο. Εξάλλου οι καταναλωτικές δαπάνες στη Γερμανία, οι γερμανικές εξαγωγές αλλά και οι επενδύσεις σημείωσαν πτώση. Η κυβέρνηση προώθησε βέβαια ένα πακέτο στήριξης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, που προέβλεπε τη χορήγηση πιστώσεων έκτακτης ανάγκης, εγγυήσεις του κράτους σε δάνεια και φοροαπαλλαγές.
Και όπως τονίζουν οικονομικοί αναλυτές, ο ρυθμός με τον οποίο θα ανακάμψει η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία θα εξαρτηθεί εν μέρει από το πόσο αποτελεσματικό θα αποδειχθεί το πακέτο μέτρων ύψους 130 δισ. ευρώ που ενέκρινε η κυβέρνηση τον Ιούνιο, όπως και από το πόσο γρήγορα θα ανακάμψουν οι γερμανικές εξαγωγές. Δεδομένου όμως ότι μια ανάκαμψη των γερμανικών εξαγωγών προϋποθέτει ανάκαμψη της ζήτησης από τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, τα προγνωστικά δεν είναι αισιόδοξα.
Αβεβαιότητα
Η κατάσταση στην Ευρώπη περιβάλλεται από μεγάλη αβεβαιότητα ακόμη και μετά τη συμφωνία που επετεύχθη για το Ταμείο Ανάκαμψης και τη δημοσιονομική συμφωνία που προωθούν από κοινού το Βερολίνο με το Παρίσι. Την ίδια στιγμή, πάντως, αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας τα στοιχεία για την εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη, που φέρουν τον σχετικό δείκτη να ανακάμπτει τον Ιούλιο περισσότερο από τις προβλέψεις των οικονομολόγων, φτάνοντας στις 82,3 μονάδες.
Ακόμη και σε αυτό το επίπεδο, πάντως, παραμένει 20 μονάδες κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα που σημείωνε τον Φεβρουάριο. Η ανεργία της Ευρωζώνης παραμένει, άλλωστε, στο 7,8%, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του περασμένου έτους. Και όπως τονίζουν οι οικονομικοί αναλυτές, η άνοδος της ανεργίας είναι αναμενόμενο να μεταφραστεί σε μείωση της ζήτησης που θα συμπιέσει περαιτέρω τις τιμές καταναλωτή.
Στη Γερμανία οι τιμές καταναλωτή παραμένουν στάσιμες ενώ υποχωρούν ήδη στην Ισπανία, όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία που έδωσαν χθες στη δημοσιότητα οι δύο χώρες. Δεν λείπουν, βέβαια, οι οικονομολόγοι που προεξοφλούν ανάκαμψη, όπως η Αλίν Σούλινγκ της ΑΒΝ Amro, που μιλάει για «στιβαρή ανάκαμψη μέσα στο τρίτο τρίμηνο». Η ίδια διαπιστώνει, πάντως, πως ορισμένα τμήματα της οικονομίας εξακολουθούν να δέχονται πλήγματα και η δραστηριότητα παραμένει κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα.