Σαφές μήνυμα αποδοκιμασίας του τουρκολιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στις δυο χώρες, μια ενέργεια που χαρακτηρίστηκε παράνομη και ανυπόστατη από την Ελλάδα, στέλνει με τον τρόπο του ο ΟΗΕ.
Σημειώνεται ότι το μνημόνιο ανάμεσα στην Τουρκία και την “κυβέρνηση” της Τρίπολης υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου, πέρασε από την τουρκική Βουλή στις 5 Δεκεμβρίου και τέθηκε σε ισχύ, σύμφωνα με την Άγκυρα, στις 8 Δεκεμβρίου. Λίγες ημέρες μετά (στις 12 Δεκεμβρίου) απεστάλη στον ΟΗΕ.
Και όπως σωστά σημείωναν τουρκικές πηγές στο Πρακτορείο Ανατολού, με βάση το άρθρο 102 της χάρτας του ΟΗΕ “κάθε συνθήκη και κάθε διεθνής συμφωνία ανάμεσα σε μέλη των Ηνωμένων Εθνών πρέπει να εγγραφούν και να δημοσιευθούν από τη γενική γραμματεία”.
Και όμως 9 μήνες μετά την αποστολή του, το περίφημο μνημόνιο Τουρκίας και Λιβύης δεν έχει πρωτοκολληθεί, δεν έχει εγγραφεί και δεν έχει δημοσιευθεί από την Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ και απλώς παραμένει στο συρτάρι και περιμένει.
Ενα σαφές μήνυμα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για το περιεχόμενο της συμφωνίας και την εγκυρότητά του.
Η συνάντηση Δένδια με τον ΓΓ του ΟΗΕ
Η στάση του ΟΗΕ απέναντι στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν μπορεί να είναι άσχετη με την πρόσφατη επίσκεψη στον ΓΓ του Οργανισμού, του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια.
Η συνάντηση έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου και όπως σημείωνε τότε σε δηλώσεις του ο υπουργός Εξωτερικών, στην συνάντηση “του δόθηκε η ευκαιρία να εξηγήσω (στον Γ.Γ. του ΟΗΕ) τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο, πώς η τουρκική παραβατικότητα δημιουργεί προβλήματα στη σταθερότητα και στην ειρήνη στην περιοχή. Επίσης κουβεντιάσαμε για την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, αντίγραφο της οποίας εθιμοτυπικά του έδωσα”, σημείωνε ο κ. Δένδιας.
Ο Έλληνας υπουργός ενημέρωσε τον Γ.Γ για τη συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας και Αιγύπτου, το Κυπριακό και τις απειλές εποικισμού των Βαρωσίων. Επιπλέον, επέδωσε επιστολή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς τον Αντόνιο Γκουτέρες που αφορά τις τουρκικές παραβιάσεις και ζήτησε να διαβιβαστεί και προς τον πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ενσταση από Ελλάδα και Αίγυπτο για το μνημόνιο
Λίγο καιρό μετά την αποστολή του μνημονίου στον ΟΗΕ, Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος, Μπαχρέιν και Σαουδική Αραβία, με διπλωματική νότα που επέδωσαν στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ζητούσαν να μην εγγραφεί στον κατάλογο με τις διεθνείς συμβάσεις το μνημόνιο Τουρκίας.
Όπως μετέδιδε στις 15 Ιουλίου το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι μόνιμες αντιπροσωπείες των πέντε χωρών στον ΟΗΕ, επέδωσαν τη διπλωματική νότα στις 9 Ιουλίου, παραθέτοντας τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να εγγραφεί στον σχετικό κατάλογο, το Μνημόνιο Συναντίληψης που υπέγραψαν τον Νοέμβριο του 2019 η Άγκυρα με την Τρίπολη και βάσει του οποίου οριοθετούνται θαλάσσιες περιοχές δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο.
Επικαλούμενοι το ψήφισμα 73/210 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, οι πέντε πρέσβεις σημείωναν ότι η εγγραφή δεν πρέπει να λάβει χώρα, μέχρις ότου η συνθήκη ή η διεθνής συμφωνία έλθει σε ισχύ μεταξύ 2 ή περισσοτέρων μερών, που σημαίνει ότι η επιβεβαίωση ότι είναι σε ισχύ αποτελεί προϋπόθεση εγγραφής.
“Το μνημόνιο δεν πληροί τις διαδικασίες”
Επίσης ζητούσαν η συμφωνία να συνοδεύεται με επικυρωμένο αντίγραφο της, μαζί με δήλωση ότι το αντίγραφο είναι αληθές και ολοκληρωμένο, αλλά και τη μέθοδο με την οποία τίθεται σε ισχύ.
“Είναι προφανές ότι το μνημόνιο δεν πληροί τις διαδικασίες καταχώρισης που ορίζονται στα άρθρα 5/1 και 2 του παραρτήματος και ιδιαίτερα ότι κάθε συνημμένη δήλωση που πιστοποιεί την ημερομηνία και τη μέθοδο έναρξης ισχύος θα ήταν ψευδής και άκυρη, δεδομένου ότι ο Πρόεδρος της η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης κατέστησε σαφές σε επίσημη επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν επικύρωσε και δεν αποδέχεται το Μνημόνιο. Η καταχώριση του Μνημονίου παρά την κρίσιμη αυτή προϋπόθεση δεν θα ήταν σύμφωνη με το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης Α / RES / 73/210”, ανέφερε η διπλωματική νότα.
“Παραβιάζονται οι όροι δημιουργίας της Κυβέρνησης Εθνικής Συνεννόησης”
Ένα ακόμη επιχείρημα των 5 χωρών που κατέθεσαν την διπλωματική νότα, αφορούσε το γεγονός ότι η Κυβέρνηση Εθνικής Συνεννόησης δημιουργήθηκε βάση συμφωνίας που επικυρώθηκε με το ψήφισμα 2259 του ΣΑ και το μνημόνιο παραβιάζει κατάφωρα τους όρους του.
“Ιδίως το άρθρο 8/2 (f) που ορίζει ότι οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Προεδρίας του Συμβουλίου Υπουργών (το “Συμβούλιο Προεδρίας”) στο σύνολό του, όχι του Προέδρου του ξεχωριστά, περιλαμβάνουν σύναψη “διεθνών” συμφωνιών και συμβάσεων υπό τον όρο ότι εγκρίνονται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων”.”Αυτό το άρθρο αγνοήθηκε εξ ολοκλήρου από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Προεδρίας υπογράφοντας μονομερώς το μνημόνιο συμφωνίας και δεν επιδίωξε την επικύρωσή του από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, επομένως το μνημόνιο δεν τέθηκε σε ισχύ. Αυτό είναι προφανές από την προαναφερθείσα επιστολή που απηύθυνε ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης στον Γενικό Γραμματέα”, γράφει η διπλωματική νότα.
“Η Βουλή της Λιβύης απορρίπτει το Μνημόνιο”
Επιπρόσθετα τονιζόταν ότι “η απόρριψη του μνημονίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης μπορεί να σημαίνει μόνο ότι δεν έχει τεθεί σε ισχύ βάσει του διεθνούς δικαίου. Ενώ το MOU παρουσιάζεται ως τέτοιο για να αποφύγει την εσωτερική διαδικασία που καθορίζεται στη Λιβυκή Πολιτική Συμφωνία (LPA), εκπονήθηκε σκόπιμα και ταυτόχρονα παρουσιάστηκε με τη μορφή διεθνούς συμφωνίας, προκειμένου να είναι επιλέξιμη για εγγραφή στα Ηνωμένα Έθνη”.
Σημειωνόταν επίσης ότι βάση του άρθρου ¼ του LPA η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφιλίωσης έπαψε να υφίσταται, ενώ βάση του άρθρου 1/3 η σύσταση του προεδρικού συμβουλίου είναι ατελής και η σύνθεσή δεν είναι πλήρης μετά από παραιτήσεις μελών και “δεν είναι αντιπροσωπευτικό της Λιβύης με τις διαφορετικές περιοχές της”.
Οι δηλώσεις Δένδια
Στο τουρκολιβυκό μνημόνιο είχε αναφερθεί ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας υπογράφοντας την συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.
“Είναι το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης της μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης, είχε πει ο υπουργός Εξωτερικών. Μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας -Λιβύης έχει καταλήξει εκεί που ανήκε από την πρώτη στιγμή, στον κάλαθο των αχρήστων”, τόνισε ο Νίκος Δένδιας.