Μια από τις ειδήσεις της ημέρας σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν η ανταλλαγή αιχμαλώτων ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ. Ο έμπορος όπλων Βίκτορ Μπουτ επιστρέφει στη Ρωσία, ενώ το αντίστροφο δρομολόγιο έκανε η μπασκετμπολίστρια Μπρίτνεϊ Γκράινερ.
Το CNN, σε ανάλυσή του, επιχειρεί να εξηγήσει γιατί η επιστροφή του επονομαζόμενου «εμπόρου του θανάτου» είναι σημαντική για τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μάλιστα, το αμερικανικό Μέσο σχολιάζει ότι αυτή η άνιση, όπως τη χαρακτηρίζει, ανταλλαγή έρχεται την πιο απίθανη στιγμή, αλλά ίσως η πίεση από την τωρινή κατάσταση είναι αυτή που οδήγησε στην πραγματοποίησή της.
Επιφανειακά, η Γκράινερ και ο Μπουτ κατηγορούνται για τελείως διαφορετικά εγκλήματα. Η Γκράινερ καταδικάστηκε για κατοχή ενός μόνο γραμμαρίου ελαίου κάνναβης, όπως γράφει το CNN.
Ο Μπουτ φέρεται να είναι ο πιο πετυχημένος έμπορος όπλων των τελευταίων δεκαετιών, τροφοδοτώντας συγκρούσεις στην Αφρική και όχι μόνο – και πιο συγκεκριμένα καταδικάστηκε από αμερικανικό δικαστήριο για συνωμοσία με σκοπό τη δολοφονία Αμερικανών.
Όμως, οι συνθήκες και η πολιτική πίεση και στις δύο πλευρές ανέτρεψαν αυτή την ανισορροπία. Η Γκράινερ απέκτησε μια σημασία για τους Αμερικανούς – με βάση τους ισχυρισμούς της περί αθωότητάς της και την κατάφωρη αρπαγή της ως γεωπολιτικό πιόνι την παραμονή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία – που επέβαλε στην κυβέρνηση Μπάιντεν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Κρεμλίνο στο χειρότερο σημείο των αμερικανορωσικών σχέσεων τουλάχιστον από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, τονίζεται στη συγκεκριμένη ανάλυση.
Το μεγαλύτερο αίνιγμα
Η υπέρμετρη σημασία του Μπουτ για τη Ρωσία ήταν πάντα το μεγαλύτερο αίνιγμα. Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να είναι τόσο πολύτιμος για τη Μόσχα, ώστε να ξοδεύει δεκαετίες για την απελευθέρωσή του σε όποιο επίπεδο μπορεί, και ταυτόχρονα να είναι απλώς ένας αθώος και άτυχος πιλότος και έμπορος σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως έχει ισχυριστεί ο ίδιος; Ποιος είναι αυτός ο τύπος που αρνείται τα πάντα, αναρωτιέται το CNN.
O Νικ Πάτον Γουόλς, αναλυτής του γνωστού Μέσου, γράφει: «Πήρα συνέντευξη από τον Μπουτ το 2009 μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, ενώ ήταν φυλακισμένος στην Μπανγκόκ. Είναι ένας πολύγλωσσος άνθρωπος που είναι φλύαρος, γοητευτικός και μπορεί να παραμιλάει ασταμάτητα για τον κατάλογο των πολιτικών προσώπων με τα οποία έχει προσωπικές σχέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε όλη την Αφρική
Έχω δει βίντεο του Μπουτ στο Κονγκό και σε όλη την Αφρική, όπου ήταν πολύ κοντά στις συγκρούσεις εκεί. Κατηγορείται, από πολλούς αναλυτές και έρευνες του ΟΗΕ, για τη διάδοση των φορητών όπλων σε όλη την ήπειρο κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του ’00, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε. Υπήρχαν κατηγορίες ότι εξόπλιζε ακόμη και την Αλ-Κάιντα, τις οποίες επίσης αρνήθηκε.
Υπήρχαν λίγα πράγματα για τα οποία δεν κατηγορήθηκε και λίγα πράγματα που δεν αρνήθηκε. Έγινε ένα είδος μπαμπούλα και το επίκεντρο μιας ταινίας με πρωταγωνιστή τον Νίκολας Κέιτζ, με τίτλο «Lord of War» («Άρχοντας του Πολέμου»).
Αυτή είναι η ιστορία της καριέρας του: η φήμη του ως ο άνθρωπος που έγινε γνωστός ως «Έμπορος του Θανάτου». Αυτό για το οποίο εκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εξέτισε 18 χρόνια από την ποινή των 25 ετών που του επιβλήθηκε, ήταν ένα πολύπλοκο κόλπο της αμερικανικής Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών, στο πλαίσιο του οποίου εξαπατήθηκε και συμφώνησε να προμηθεύσει όπλα σε πράκτορες των ΗΠΑ που παρίσταναν τους Κολομβιανούς τρομοκράτες – όπλα που προορίζονταν υποτίθεται να σκοτώσουν Αμερικανούς.
Είναι περίεργο ότι μετά από όλα τα εγκλήματα για τα οποία κατηγορήθηκε ο Μπουτ, αυτό για το οποίο μπήκε στη φυλακή ήταν μια συνωμοσία – μια συνωμοσία και όχι μια πράξη.
Εργάστηκε στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες;
Σίγουρα, είναι πιλότος και επιχειρηματίας. Ήταν στρατιωτικός μεταφραστής με σοβιετικό παρελθόν. Υπάρχουν όμως ισχυρισμοί ότι εργάστηκε στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και έγινε το πλεονέκτημά τους στην προμήθεια όπλων σε όλο τον κόσμο για την ενίσχυση των γεωπολιτικών στόχων της Μόσχας. Υπήρχαν επίσης υπονοούμενα ότι είχε υπηρετήσει μαζί με ανώτερους Ρώσους που βρίσκονται τώρα κοντά στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Αυτό μπορεί να εξηγούσε την ένταση με την οποία τον αναζητούσαν οι Αμερικανοί. Ποτέ δεν ήταν ένα τίποτα.
Υπήρχε πάντα μια περίεργη μυσταγωγία για τον Μπουτ και τη συνοδεία του. Ναι, ήταν αθώος, για τα πάντα, θα έλεγε. Αλλά επίσης ναι, είχε μια ενδιαφέρουσα ζωή. Υπήρχε πάντα αυτό το κλείσιμο του ματιού που συμβαίνει συχνά όταν κάποιος ξέρει ότι υπάρχει κάτι περισσότερο σε μια ιστορία απ’ ό, τι λέγεται ανοιχτά.
Η μεγαλύτερη έκπληξη
Η μεγαλύτερη έκπληξη σήμερα είναι το πώς αυτή η ανταλλαγή έγινε κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής και της βάναυσης μεταχείρισης της Ουκρανίας. Αυτό λέει δύο πράγματα: ότι η Μόσχα και η Ουάσινγκτον είναι σε θέση να κάνουν δουλειές ακόμη και όταν οι ρωσικές βόμβες σκοτώνουν αθώους Ουκρανούς πολίτες και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν όπλα στην Ουκρανία που σκοτώνουν Ρώσους στρατιώτες, αλλά και ότι οι πυρηνικές δυνάμεις μπορούν να εργαστούν πάνω σε άλλα ακανθώδη ζητήματα ενώ οι σφαίρες πέφτουν.
Αυτό είναι ένα καλό πράγμα για όλους στον πλανήτη. Σημαίνει ότι επικρατεί ψυχραιμία και ότι τα βασικά συμφέροντα υπερισχύουν.
Δείχνει επίσης κάποια αδυναμία από την πλευρά του Πούτιν. Σε μια εποχή που επιδεικνύει σαν γεράκι πυρηνική ρητορική κατά της Δύσης, συμφωνεί επίσης σε διπλωματική συμφωνία υψηλού επιπέδου για να πάρει πίσω μια προσωπικότητα με υπερμεγέθη, πολύπλοκη σημασία για την ελίτ της Ρωσίας, την κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών και την εθνική υπερηφάνεια.
Πρόκειται για έναν άνθρωπο που πολλοί απλοί Ρώσοι μπορεί να έχουν ακούσει γι’ αυτόν, και σίγουρα έχει μυθολογική σημασία για τη ρωσική ελίτ. Δεν είναι κάποιος που η Μόσχα – για να παραφράσουμε το άσχημο σύνθημα της ρωσικής εισβολής, κατά την οποία εκατοντάδες πτώματα στρατιωτών έχουν παραμείνει σκορπισμένα στο πεδίο της μάχης – «θα άφηνε πίσω της».
Τους κάνει το χατίρι ο Πούτιν
Αυτοί ακριβώς είναι οι άνθρωποι που ο Πούτιν θέλει τώρα να κάνει το χατίρι τους. Η συμφωνία μπορεί επίσης να ήταν περισσότερο ιδιοτελής: Πολλοί πιστεύουν ότι όταν ο Μπουτ υπηρετούσε στην Αφρική, είχε στενούς δεσμούς με μέλη της ρωσικής ελίτ που τώρα βρίσκονται κοντά στον Πούτιν (αν και ο Μπουτ έχει αρνηθεί και αυτό). Μήπως γι’ αυτό οι ΗΠΑ ξόδεψαν τόσο χρόνο και χρήμα για να τον κρατήσουν; Μήπως πίστευαν ότι θα άλλαζε γνώμη; Ίσως να μη μάθουμε ποτέ.
Ναι, είναι μια νίκη για τον Πούτιν, αλλά με το κόστος της αποκάλυψης της αδυναμίας του και της ανάγκης του να κρατήσει ικανοποιημένη τη στρατιωτική ελίτ στην οποία βασίζεται».