Το Συνταγματικό Δικαστήριο, που για τους επικριτές του είναι ένα πολιτικοποιημένο όργανο, έχει ήδη προκαλέσει κρίση στις σχέσεις της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες, καθώς έκρινε ότι ορισμένα άρθρα των ευρωπαϊκών συνθηκών είναι ασύμβατα με το πολωνικό Σύνταγμα.
«Το άρθρο 6 της (Ευρωπαϊκής) Σύμβασης (Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), εφόσον περιλαμβάνει το Συνταγματικό Δικαστήριο στον ορισμό του δικαστηρίου, δεν είναι συμβατό» με το πολωνικό Σύνταγμα, ανακοίνωσε η δικαστής Γιούλια Πριλέμπσκα. Όπως εξήγησε, θεωρεί ότι το άρθρο είναι αντισυνταγματικό, στον βαθμό που δίνει στο ΕΔΑΔ το δικαίωμα να κρίνει τη νομιμότητα του διορισμού των δικαστών στην Πολωνία.
Τον Μάιο το ΕΔΑΔ έκρινε ότι μια εταιρεία στερήθηκε το δικαίωμά της σε μια ορθή ακροαματική διαδικασία, λόγω του παράνομου διορισμού ενός δικαστή του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Στη σημερινή απόφασή του το Συνταγματικό Δικαστήριο διαμήνυσε ότι δεν είναι δικαστήριο, με βάση την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς ελέγχει τους νόμους και όχι τα δικαιώματα των ατόμων.
Η Πολωνία έχει εμπλακεί σε μια μακροχρόνια σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση με αφορμή τις μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματός της που, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, υπονομεύουν την ανεξαρτησία των δικαστηρίων.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο έλαβε αυτήν την απόφαση απαντώντας σε ένα ερώτημα που είχε θέσει ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο, ο αρχιτέκτονας των μεταρρυθμίσεων στην Πολωνία.
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ισχύει για τα μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενός οργανισμού ξεχωριστού από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που ιδρύθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο θεματοφύλακας αυτής της Σύμβασης.
Ο Ζιόμπρο, που ασκεί και καθήκοντα γενικού εισαγγελέα, ρώτησε πρόσφατα το Συνταγματικό Δικαστήριο αν η επιβολή προστίμων στην Πολωνία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ήταν συνταγματική πράξη.
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας εγείρει «σοβαρές ανησυχίες»,. Ήταν η πρώτη αντίδραση της γενικής γραμματέως του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μαρίγια Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς. «Η απόφαση (…) είναι άνευ προηγουμένου και εγείρει σοβαρές ανησυχίες», ανέφερε σε ανακοίνωσή της, υπενθυμίζοντας ότι «οι 47 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Πολωνία, δεσμεύτηκαν να διασφαλίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που αναφέρονται στη Σύμβαση».