Ο γιγάντιος φράχτης που κατασκευάζει η Πολωνία μετά την περυσινή μεταναστευτική κρίση στα σύνορα με τη Λευκορωσία απειλεί να εμποδίσει τη μετακίνηση ζώων στο Μπιαγοβιέσκα, το τελευταίο αρχέγονο δάσος της Ευρώπης.
Η Βαρσοβία πρέπει να αναβάλλει την κατασκευή έως ότου είναι σε θέση να αποδείξει ότι το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς δεν απειλείται, ανακοίνωσε την Παρασκευή η UNESCO, στηρίζοντας το αίτημα περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είχε παλαιότερα συγκρουστεί με την Πολωνία για τη διαχείριση του πολύτιμου δάσους, ζήτησε από την πλευρά της να διενεργηθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
To δάσος Μπιαλοβιέσκα (γνωστό και ως Μπιαλοβιέζα) ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λευκορωσία είναι το τελευταίο μεγάλο κομμάτι του αρχέγονου δάσους που κάλυπτε κάποτε την ευρωπαϊκή πεδιάδα.
Παραμένει σχεδόν άθικτο από το τέλος της εποχής των παγετώνων, εδώ και 12.000 χρόνια, και έχει έκταση περίπου 1.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων (1,5 εκατ. στρέμματα).
Το αρχέγονο δάσος κινδυνεύει να κοπεί στα δύο (© Łukasz Mazurek / WildPoland)
Το Μπιαλοβιέσκα φιλοξενεί σήμερα τα μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης, έλατα που φτάνουν τα 50 μέτρα.
Φιλοξενεί επίσης 20.000 είδη ζώων, ανάμεσά τους 250 είδη πουλιών και 62 είδη θηλαστικών. Ένα από αυτά είναι ο ευρωπαϊκός βίσονας, το μεγαλύτερο ζώο της ηπείρου.
Ο μεταλλικός φράχτης που αναπτύσσει η Πολωνία, με ύψος πέντε μέτρα και μήκος 186 χιλιόμετρα, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί μετά την περυσινή κρίση, όταν 40.000 από τη Μέση Ανατολή, το Αφγανιστάν και την Αφρική προσπάθησαν να περάσουν στην Πολωνία από τη Λευκορωσία.
Ο φράχτης των 390 εκατ. δολαρίων, του οποίου η κατασκευή έχει μόλις αρχίσει, θα χωρίσει στα δύο τους πληθυσμούς απειλούμενων ζώων όπως ο λύγκας, καταγγέλλουν περιβαλλοντικές οργανώσεις σύμφωνα με το Reuters.
Εξαιρετικά σπάνιοι ευρωπαϊκοί βίσονες στην πεδιάδα όπου εκτυλίχθηκε η περυσινή κρίση (Reuters)
Η UNESCO ζητά τώρα από τη Βαρσοβία να αναβάλλει το σχέδιο. «Η Πολωνία δεν πρέπει να προχωρήσει στην υλοποίησή του προτού δοθούν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις και πειστεί η συμβουλευτική επιτροπή μας για την φυσική κληρονομιά ότι μπορεί να κατασκευαστεί χωρίς να επηρεαστεί αυτή η εξαιρετική οικουμενική αξία» δήλωσε στο Reuters ο Γκι Ντεμπονέ, επικεφαλής της Μονάδας Φυσικής Κληρονομάς της UNESCO.
Επισήμανε μάλιστα ότι η «οικολογική συνδεσιμότητα» ανάμεσα στο πολωνικό και το λευκορωσικό τμήμα του δάσους ήταν σημαντικός παράγοντας πίσω από την απόφαση του 1992 για επέκταση του καθεστώτος Παγκόσμιας Κληρονομιάς στη λευκορωσική πλευρά.
Η Κομισιόν ζήτησε από την πλευρά της μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, πρόσθεσε όμως ότι «αν το σχέδιο πρέπει να υλοποιηθεί λόγω επιτακτικής ανάγκης δημοσίου συμφέροντος, οι αρχές πρέπει πρώτα να αποδείξουν την απουσία άλλων κατάλληλων εναλλακτικών και να εφαρμόσουν τα κατάλληλα αντισταθμιστικά μέτρα» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Αντάλμπερτ Γιανζ.
Μεγάλα χωματουργικά μηχανήματα μπήκαν στο δάσος για την κατασκευή του φράχτη (Reuters)
Απαντώντας στις περιβαλλοντικές οργανώσεις, το πολωνικό υπουργείο Κλίματος και Περιβάλλοντος δήλωσε ότι ο νόμος που ψηφίστηκε για την κατασκευή του φράχτη δεν απαιτεί περιβαλλοντική μελέτη.
Επισήμανε επίσης ότι για την ελεύθερη μετακίνηση των ζώων θα δημιουργηθούν 20 σημεία διάβασης.
Το Μπιαγοβιέσκα είχε γίνει αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στην Κομισιόν και την εθνικιστική κυβέρνηση της Πολωνίας το διάστημα 2016-18, όταν η Βαρσοβία επέτρεψε την υλοτόμηση νεκρών δέντρων, υποστηρίζοντας ότι ήταν αναγκαίο για την προστασία του δάσους από σκαθάρια που καταστρέφουν τα έλατα.
Το 2018 η Πολωνία καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Το περασμένο φθινόπωρο η Πολωνία έστησε έναν προσωρινό φράχτη με αγκαθωτό σύρμα για να απωθήσει τους εκατοντάδες μετανάστες που επιχειρούσαν να διασχίσουν τα σύνορα.