Να συνεχίσει να εμποδίζει την μεταφορά πολεμικών αεροσκαφών στην Τουρκία εκτός εάν βελτιώσει η Άγκυρα το ιστορικό της περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σταματήσει τις απειλές προς τους περιφερειακούς συμμάχους των ΗΠΑ δεσμεύεται ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξετάζει το ενδεχόμενο μεταφοράς 20 δις δολαρίων για 40 μαχητικά αεροσκάφη F-16 αμερικανικής κατασκευής στην Τουρκία και, χωριστά, μαχητικά αεροσκάφη F-35 για την Ελλάδα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, που επιβεβαιώθηκε και από άτομα γνώστες των συζητήσεων που μίλησαν στο Politico υπό τον όρο να διατηρηθεί η ανωνυμία τους.
Μια τέτοια συμφωνία θα απαιτούσε την έγκριση του Κογκρέσου και ο γερουσιαστής Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, να τερματίσει τη μακροχρόνια αντίθεσή του στην αποστολή μαχητικών αεροσκαφών στην Άγκυρα.
Σε δήλωση που συνέταξε το γραφείο του για τα μέσα ενημέρωσης και έλαβε νωρίτερα το Politico, ο γερουσιαστής εμφανίζεται ανένδοτος.
«Αντιτίθεμαι σθεναρά στην προτεινόμενη από την κυβέρνηση Μπάιντεν πώληση νέων αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μενέντεζ, κατακρίνοντας τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι συνεχίζει να «υπονομεύει το διεθνές δίκαιο, να αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες και να επιδεικνύει ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά στην Τουρκία και ενάντια σε γειτονικούς συμμάχους του ΝΑΤΟ».
«Μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης δημοσιογράφων καθώς και της πολιτικής αντιπολίτευσης, και αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω την πώληση», σημειώνει ο Μενέντεζ, υπογραμμίζοντας ότι υποστηρίζει την πώληση των F-35 στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες από άτομο που γνωρίζει την υπόθεση, ο Μενέντεζ μόλις τον Δεκέμβριο δήλωσε στον Λευκό Οίκο πως δεν επρόκειτο να υποστηρίξει την μαζική μεταφορά, με έναν εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αναφέρει ότι δεν σχολιάζουν πιθανές στρατιωτικές πωλήσεις μέχρι να ενημερωθεί επίσημα το Κογκρέσο.
Η Wall Street Journal στο δημοσίευμά της την Παρασκευή ανέφερε επίσης, ότι η συμφωνία για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών θα εξαρτηθεί από το εάν η Τουρκία επιτρέψει στη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, μια κίνηση για την οποία η Άγκυρα είναι αρνητική, από τότε που οι δύο χώρες υπέβαλαν αίτηση για ένταξη πέρυσι.
Δεν έχει αποσαφηνιστεί κατά πόσο μία αλλαγή στάσης από την Τουρκία για την ένταξη των δύο χωρών στη Συμμαχία θα οδηγούσε τον Μενέντεζ να αλλάξει την θέση του για τη συμφωνία.
Άλλο άτομο εξοικειωμένο με την πιθανή πώληση είπε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συζήτησε τη συμφωνία με τους νομοθέτες μόλις αυτή την εβδομάδα, ωστόσο αποφάσεις σχετικά με την επίσημη ενημέρωση του Κογκρέσου ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει δεν έχουν ληφθεί ακόμη.
Η προοπτική πώλησης μαχητικών στην Τουρκία έχει εκνευρίσει ορισμένους κορυφαίους νομοθέτες στο ίδιο το κόμμα του Μπάιντεν, οι οποίοι λένε ότι ανησυχούν για την αργή πορεία της Άγκυρας στην επέκταση του ΝΑΤΟ, τις εισβολές στον ελληνικό εναέριο χώρο και την στροφή του έθνους προς τον αυταρχισμό.
Η αμυντική νομοθεσία που πέρασε από τη Βουλή το περασμένο καλοκαίρι περιελάμβανε μια διάταξη, η οποία υποστηρίζεται κυρίως από τους Δημοκρατικούς, για τον περιορισμό των πωλήσεων F-16 στην Τουρκία. Η διάταξη αφαιρέθηκε από ένα συμβιβαστικό νομοσχέδιο που τελικά πήγε στο γραφείο του Μπάιντεν.
Παρόλο που η Γερουσία δεν έχει υιοθετήσει δική της διάταξη, ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν και άλλοι προσπάθησαν να κλείσουν κάθε δρόμο για την πώληση στην Τουρκία.
Η Σουηδία και η Φινλανδία περιμένουν έγκριση για να ενταχθούν στη συμμαχία ΝΑΤΟ από τότε που υπέβαλαν επίσημη αίτηση τον Μάιο του περασμένου έτους. Η Τουρκία αμφισβήτησε την ένταξη αυτή, επικαλούμενη την άρνηση της Σουηδίας να εκδώσει τέσσερα άτομα, που η Άγκυρα λέει ότι υποστήριξαν την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και ότι φιλοξενούσε Κούρδους που η Τουρκία θεωρούσε μέλη τρομοκρατικής ομάδας.
Η Τουρκία αναζητά εναλλακτικά μαχητικά αεροσκάφη από τις ΗΠΑ από το 2019, όταν η Ουάσιγκτον απέβαλε την Άγκυρα από το πολυεθνικό πρόγραμμα F-35 για την αγορά ενός ρωσικού συστήματος αεράμυνας.