Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
«Η νίκη θα είναι δική μας!» είπε επίσης ο Ρώσος Πρόεδρος. Αλλά στον πραγματικό κόσμο, τα πράγματα φαίνονται πολύ διαφορετικά.
Όπως αναφέρει το BBC ακόμη και την ώρα που ο πρόεδρος της Ρωσίας υπέγραφε τις παράνομες συνθήκες προσάρτησης στο Κρεμλίνο, οι ουκρανικές δυνάμεις προέλαυναν στο εσωτερικό των περιοχών που μόλις είχε καταλάβει.
Εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες εγκατέλειψαν τη Ρωσία αντί να επιστρατευτούν για να πολεμήσουν σε έναν επεκτεινόμενο πόλεμο.
Και τα πράγματα πηγαίνουν τόσο άσχημα στο πεδίο της μάχης που ο κ. Πούτιν και οι πιστοί του αναδιατυπώνουν τώρα αυτό που κάποτε ισχυρίζονταν ότι ήταν η «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας και η προστασία των ρωσόφωνων ως υπαρξιακό αγώνα εναντίον ολόκληρης της «συλλογικής» Δύσης.
Αυτή είναι η αλήθεια και τίποτα από αυτά δεν είναι με το μέρος της Ρωσίας.
Θύμα του συστήματός του
«Βρίσκεται σε μια τυφλή ζώνη. Φαίνεται ότι δεν βλέπει πραγματικά τι συμβαίνει», υποστηρίζει ο εκδότης του Riddle Russia, Anton Barbashin, για τον πρόεδρο της Ρωσίας.
Όπως πολλοί, ο πολιτικός αναλυτής πιστεύει ότι ο κ. Πούτιν πιάστηκε εντελώς απροετοίμαστος από την ισχυρή δυτική υποστήριξη προς το Κίεβο, καθώς και από τη σθεναρή αντίσταση της ίδιας της Ουκρανίας στην κατοχή.
Καθώς κλείνει σήμερα τα 70 του χρόνια, μετά από περισσότερα από 20 χρόνια στην εξουσία, φαίνεται ότι ο ηγέτης της Ρωσίας έχει γίνει θύμα του ίδιου του συστήματός του. Το αυταρχικό του στυλ εμποδίζει την πρόσβασή του σε έγκυρες πληροφορίες.
«Δεν μπορείς να αμφισβητήσεις τις ιδέες του» εξηγεί η Τατιάνα Στανόβαγια, επικεφαλής της εταιρείας αναλύσεων R.Politik.
«Όλοι όσοι συνεργάζονται με τον κ. Πούτιν γνωρίζουν την εικόνα του για τον κόσμο και την Ουκρανία, γνωρίζουν τις προσδοκίες του. Δεν μπορούν να του παραδώσουν πληροφορίες που έρχονται σε αντίθεση με το όραμά του. Έτσι ακριβώς λειτουργεί».
Η τελευταία ομιλία του προέδρου, που εκφωνήθηκε κάτω από τους χρυσοποίκιλτους πολυελαίους του Κρεμλίνου, επαναδιατύπωσε το όραμά του για μια νέα παγκόσμια τάξη.
Πρόκειται για μια πανίσχυρη Ρωσία, έναν δειλό δυτικό κόσμο που αναγκάστηκε να μάθει να σέβεται και το Κίεβο να υποτάσσεται και πάλι στη Μόσχα.
Για να επιτευχθεί αυτό, η Ουκρανία είναι το επιλεγμένο πεδίο μάχης του κ. Πούτιν.
Ακόμα και όταν οι φιλοδοξίες του φαίνονται πιο απατηλές, δεν φαίνεται να έχει καμία διάθεση να κάνει πίσω.
«Πολλοί σημαντικοί υπολογισμοί με τους οποίους δούλευε το Κρεμλίνο δεν βγήκαν σε καλό και δεν φαίνεται ότι ο Πούτιν έχει σχέδιο Β, εκτός από το να συνεχίσει να σπρώχνει ανθρώπους στην πρώτη γραμμή και να ελπίζει ότι οι καθαροί αριθμοί θα εμποδίσουν την Ουκρανία να προχωρήσει περαιτέρω», πιστεύει ο Anton Barbashin.
Απρόθυμοι νεοσύλλεκτοι
Το «σπρώχνει τον κόσμο στο μέτωπο» είναι από μόνο του μια σημαντική αλλαγή.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχίζει να αποκαλεί την εισβολή του ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» – χαρακτηρίζοντάς την ως περιορισμένης έκτασης και βραχύβια.
Πολλοί Ρώσοι ήταν σε θέση να το αποδεχτούν αυτό – ακόμη και να το υποστηρίξουν – ενώ δεν τους επηρέαζε άμεσα. Αλλά η κινητοποίηση των στρατιωτικών εφέδρων έχει μετατρέψει κάτι μακρινό και αφηρημένο σε πολύ κοντινό και προσωπικό κίνδυνο.
Οι περιφερειακοί πολιτικοί πέφτουν με τα μούτρα σε έναν αγώνα σοβιετικού τύπου για να υπερκαλύψουν τις ποσοστώσεις τους, καλώντας όσο το δυνατόν περισσότερους άνδρες.
«Αυτή είναι μια στιγμή διαμόρφωσης. Για την πλειονότητα των Ρώσων, ο πόλεμος ξεκίνησε μόλις πριν από μερικές εβδομάδες», λέει ο Anton Barbashin.
«Τους πρώτους μήνες, οι άνθρωποι που πέθαιναν ήταν κυρίως από την περιφέρεια και τα μικρότερα κέντρα. Αλλά η κινητοποίηση θα το αλλάξει αυτό τελικά, καθώς τα φέρετρα θα επιστρέψουν στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη».
«Απλά απαίσιες» συνθήκες
Η επιστράτευση έχει προκαλέσει πληθώρα συζητήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις συζύγους και τις μητέρες των νεοσυλλέκτων – όσων δεν έσπευσαν στα σύνορα όταν ανακοινώθηκε η κινητοποίηση.
Ορισμένες από τις αναρτήσεις τους – και βίντεο από τους ίδιους τους άνδρες – αποκαλύπτουν ζοφερές συνθήκες: φτωχό φαγητό, παλιά όπλα και έλλειψη βασικών ιατρικών προμηθειών. Οι γυναίκες συζητούν για την αποστολή σερβιετών για να γεμίσουν τις μπότες των ανδρών και ταμπόν για να περιθάλψουν οι στρατιώτες τις πληγές τους.
Ο περιφερειακός κυβερνήτης του Κουρσκ έχει περιγράψει τις συνθήκες σε αρκετές στρατιωτικές μονάδες ως «απλώς απαράδεκτες», μέχρι και έλλειψη στολών.
Τέτοιες αποκαλύψεις ανοίγουν τρύπες σε έναν από τους πιο περήφανους ισχυρισμούς του Βλαντιμίρ Πούτιν: ότι έχει ανασυγκροτήσει τον ρωσικό στρατό σε μια επαγγελματική πολεμική μηχανή στην οποία οι πατριώτες πολίτες θα θέλουν να υπηρετήσουν.
Αλλά προς το παρόν, οι περισσότερες σύζυγοι των νεοσύλλεκτων φαίνεται να επικεντρώνονται στη συσπείρωση πίσω από τα στρατεύματά τους.
«Βρισκόμαστε στο στάδιο όπου ένα σημαντικό μέρος της ρωσικής κοινωνίας εξακολουθεί να πιστεύει ότι “η Ρωσία είναι μια μεγάλη δύναμη που πολεμά το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία” και η αποστολή ταμπόν, κάλτσες και οδοντόβουρτσες στους κινητοποιημένους είναι ένδειξη πατριωτισμού», έγραψε στο Twitter ο Anton Barbashin αυτή την εβδομάδα.
Η λογοκρισία καταρρέει
Όμως το χάος με τις κινητοποιήσεις και η στρατιωτική αμηχανία της Ρωσίας ωθούν πιο εξέχουσες προσωπικότητες να μιλήσουν. Όταν οι φιλελεύθεροι καταδίκασαν την εισβολή στην Ουκρανία, συνελήφθησαν και πολλοί βρίσκονται ακόμη πίσω από τα κάγκελα. Ακόμα και το να την αποκαλείς πόλεμο είναι παράνομο.
Στους φιλοκρεμλινικούς κύκλους, όμως, η λέξη αυτή είναι πλέον κοινός τόπος, όπως και η σφοδρή κριτική στη στρατιωτική διοίκηση της Ρωσίας. Ο βουλευτής Andrei Kartapolov ήταν ο τελευταίος που κάλεσε αυτή την εβδομάδα το υπουργείο Άμυνας να «σταματήσει να λέει ψέματα» για τις ρωσικές δυσκολίες, επειδή «ο λαός μας δεν είναι καθόλου ηλίθιος».
Η Μαργαρίτα Σιμονιάν, συντάκτρια του τηλεοπτικού καναλιού RT, αναφέρθηκε στην πρακτική του Στάλιν να εκτελεί «δειλούς» και «ανίκανους» στρατηγούς. Αλλά δεν υπάρχει καμία δημόσια αμφισβήτηση της ίδιας της εισβολής, πόσο μάλλον του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η Μαργαρίτα Σιμονιάν τον αποκαλεί «Το Αφεντικό» και τα μάτια της γυαλίζουν όταν μιλα΄για την προσάρτηση του ουκρανικού εδάφους ως ιστορικό επίτευγμα.
«Δεν υπάρχει αντιπολεμικό πολιτικό κίνημα», επισημαίνει η Τατιάνα Στανόβαγια, ειδικά σε ένα πολιτικά καταπιεστικό κλίμα. «Ακόμα και όσοι είναι κατά της κινητοποίησης επιλέγουν να διαφύγουν. Κάποιοι προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα, άλλοι κρύβονται. Αλλά δεν βλέπουμε προσπάθειες δημιουργίας πολιτικής αντίστασης» είπε.
Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, λέει, αν η Ρωσία συνεχίσει να χάνει και να απορροφά όλο και περισσότερα στρατεύματα. «Ο Πούτιν πρέπει να δώσει κάποιες νίκες».
«Ιερός» πόλεμος με τη Δύση
Ακόμη και ο πρόεδρος άφησε υπονοούμενα για προβλήματα αυτή την εβδομάδα, περιγράφοντας την κατάσταση στις προσαρτημένες περιοχές ως «ανησυχητική».
Αλλά υπάρχει μια γιγαντιαία ώθηση για να αποδοθούν οι ευθύνες για τα πισωγυρίσματα της Ρωσίας στη «συλλογική» Δύση που στηρίζει την Ουκρανία.
Οι οικοδεσπότες των κρατικών μέσων ενημέρωσης περιγράφουν τώρα την αρπαγή εδαφών στην Ουκρανία ως κάτι πολύ πιο μεγάλο, προφανώς δίνοντας ώθηση στο έθνος για έναν μεγαλύτερο αγώνα.
«Είναι ο πόλεμός μας με τον απόλυτο σατανισμό», όχι λιγότερο, δήλωσε ο Βλαντιμίρ Σολοβιόφ στους τηλεθεατές αυτή την εβδομάδα.
«Δεν πρόκειται για την Ουκρανία. Ο στόχος της Δύσης είναι ξεκάθαρος. Η αλλαγή καθεστώτος και ο διαμελισμός της Ρωσίας, ώστε η Ρωσία να μην υπάρχει πλέον», βροντοφώναξε.
Αυτή είναι η «αλήθεια» στην οποία πιστεύει ο Βλαντιμίρ Πούτιν και γι’ αυτό αυτή η στιγμή αντικειμενικής αδυναμίας για τη Ρωσία είναι και στιγμή κινδύνου.
«Αυτός ο πόλεμος είναι υπαρξιακός για τη Ρωσία και έτσι για τον Πούτιν η νίκη πρέπει να είναι δυνατή», υποστηρίζει η Τατιάνα Στανόβαγια. Και «έχει πυρηνικά όπλα», λέει ευθέως.
«Νομίζω ότι ελπίζει ότι σε κάποιο επίπεδο πυρηνικής κλιμάκωσης, η Δύση θα απομακρυνθεί από την Ουκρανία».
Δεν είναι η μόνη που σημειώνει τον πιο ριζοσπαστικό, σχεδόν μεσσιανικό τόνο του κ. Πούτιν. «Φαίνεται ότι αυτό είναι που πραγματικά πιστεύει: ότι αυτή είναι η τελευταία στάση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με τη Δύση», λέει ο Anton Barbashin.
«Ότι βρισκόμαστε στη γραμμή του τερματισμού, είτε τα καταφέρει η Ρωσία είτε όχι».
Φυσικά, αυτή είναι και η «αλήθεια» που ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει τώρα να πιστέψει η Δύση, περισσότερο από ποτέ.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο BBC