Σε έναν λόφο που δεσπόζει στο Ιζιούμ, μια στρατηγικής σημασίας πόλη που ανακατέλαβαν οι ουκρανικές δυνάμεις, οι συγκεντρωμένοι κάτοικοι δηλώνουν «ευτυχείς» που μπορούν πλέον να βγουν από τα σπίτια τους και να τηλεφωνήσουν στους συγγενείς τους, έπειτα από πολλούς μήνες κατοχής και μαχών.
Το πρωί της Κυριακής η 61χρονη Νάντια Νεσολένα ήταν στον δρόμο όταν μπήκαν οι πρώτοι Ουκρανοί στρατιώτες στην πόλη αυτή, που πριν από τον πόλεμο αριθμούσε σχεδόν 50.000 κατοίκους. «Τους υποδεχτήκαμε με δάκρυα στα μάτια. Τους περιμέναμε επί μήνες (…) είμαστε πολύ χαρούμενοι», είπε η γυναίκα στο Γαλλικό Πρακτορείο, με το κινητό στο χέρι. Στον λόφο αυτόν βρίσκεται η μοναδική κεραία απ’ όπου είναι δυνατόν να πιάσουν σήμα τα κινητά τηλέφωνα.
Η ρωσική κατοχή «ήταν δύσκολη, όμως ήμασταν τυχεροί, έχουμε σπίτι με υπόγειο και τρόφιμα», πρόσθεσε.
Όρθιος στον λοφίσκο που βλέπει στην πόλη, ο Γιούρι Κουρότσκα «δεν έχει λόγια» για να εκφράσει τη χαρά του. «Όλα τα άσχημα έχουν ένα τέλος», φιλοσοφεί ο 64χρονος που πήγε εκεί για να τηλεφωνήσει στους συγγενείς του οι οποίοι έφυγαν για το Χάρκοβο και το Κίεβο τον Μάρτιο, όταν έφτασαν οι Ρώσοι στρατιώτες στην περιοχή. Στους απελευθερωτές Ουκρανούς στρατιώτες, απεύθυνε μια έκκληση: «Μην ξαναφύγετε σας παρακαλώ. Μην μας ξαναφήσετε με τους Ρώσους!».
Πυκνός λευκός καπνός υψωνόταν πάνω από τις στέγες αυτής της πόλης της βορειοανατολικής Ουκρανίας, από την οποία αποσύρθηκαν το βράδυ του Σαββάτου οι τελευταίοι Ρώσοι στρατιώτες, ενώπιον της ουκρανικής προέλασης. Η αποθήκη με τα ρωσικά πυρομαχικά, όπου σημειώθηκε έκρηξη το Σάββατο, καιγόταν ακόμη σήμερα.
Ο Γκριγκόρι Πιβοβάρ, 61 ετών, συνάντησε και αυτός τους πρώτους Ουκρανούς στρατιώτες το πρωί της Κυριακής. «Δακρύσαμε, τόσο χαρήκαμε που είδαμε τους δικούς μας να έρχονται». Τώρα μπορεί να βγει ελεύθερα στον δρόμο και να κάνει τον περίπατό του στη σχεδόν έρημη πόλη, συντροφιά με τον 16χρονο γιο του, τον Κίριλο.
Πολλοί κάτοικοι είπαν στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι φιλορώσοι γείτονές τους έφυγαν προς τα ανατολικά, πριν ακόμη να αποχωρήσουν οι δυνάμεις του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με τη Μόσχα, πολλές χιλιάδες άνθρωποι έχουν φτάσει στη Ρωσία τις τελευταίες ημέρες.
Οι μάχες τους τελευταίους έξι μήνες, σε αυτήν την πόλη που βρίσκεται κοντά στο μέτωπο του Χαρκόβου και είχε καταληφθεί από τους Ρώσους την άνοιξη, έχουν αφήσει ανοιχτές πληγές. Σπίτια, καταστήματα, μια εκκλησία, δύο γέφυρες, ένα σχολείο, έχουν υποστεί ζημιές από τους βομβαρδισμούς. Στο καμένο δημαρχείο υψώθηκε η ουκρανική σημαία. Και οι στρατιώτες περιπολούν στους δρόμους.
Απασχολημένοι καθώς ήταν με την ασφάλεια της πόλης, οι στρατιώτες δεν είχαν τον χρόνο, την Κυριακή, να κατεβάσουν τα μεγάλα πανό με τη ρωσική σημαία και την επιγραφή: «Είμαστε με τη Ρωσία, ένα έθνος».
Στους δρόμους, στην περιφέρεια του Ιζιούμ, περνούν αυτοκινητοπομπές με στρατιωτικά φορτηγά. Στην άκρη του δρόμου κείτονται δεκάδες καμένα ρωσικά οχήματα, με το διακριτικό γράμμα Ζ, το σύμβολο της εισβολής. Παντού υπάρχουν κρατήρες, καμένα δέντρα, θραύσματα από οβίδες αλλά και πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί.
Στα σπίτια ενός χωριού έξω από το Ιζιούμ που απελευθερώθηκε ταυτόχρονα, οι Ουκρανοί βρήκαν στοίβες από οβίδες και πυρομαχικά κάθε είδους. «Σκεφτόμαστε να τους τα στείλουμε πίσω για δώρο, από αέρος», χαριτολόγησε ο «Τανκ», ένας από τους στρατιώτες που έχουν αναλάβει να φυλάξουν τις βόμβες. Ο «Τανκ» και οι άνδρες της μονάδας του βρήκαν στο χωριό λίγα όπλα, στρατιωτικές στολές, αλεξίσφαιρα γιλέκα και μερίδες φαγητού για τους Ρώσους στρατιώτες. «Το ρωσικό φαγητό δεν το τρώμε, δεν είναι καλό», αστειεύτηκε.
Η μονάδα αυτή έχει αναλάβει την αποναρκοθέτηση του χωριού και την εξουδετέρωση των εκρηκτικών μηχανισμών που άφησε πίσω του ο ρωσικός στρατός.