Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Ο καθηγητής πανεπιστημίου διδάσκει διαδικτυακά από την εποχή της πανδημίας, αλλά τους τελευταίους μήνες εκπαιδεύει τους φοιτητές του από την πρώτη γραμμή του πολέμου. Ο 47χρονος κατατάχθηκε στον στρατό μετά τη ρωσική εισβολή, αλλά ήθελε πολύ να συνεχίσουν οι μαθητές του την εκπαίδευσή τους.
Το αποτέλεσμα; Διεξάγει δύο φορές την εβδομάδα μαθήματα σε θέματα όπως ο τουρισμός και η κοινωνιολογία από τα χαρακώματα στο τηλέφωνό του. «Διδάσκω εδώ και 27 χρόνια. Δεν μπορώ να το εγκαταλείψω έτσι απλά. Είναι αυτό στο οποίο είμαι καλός», λέει στο BBC.
Ο κ. Fedir Shandor διδάσκει ενώ υπηρετεί στον στρατό από την εισβολή που έκανε η Ρωσία τον Φεβρουάριο. Κατατάχθηκε επειδή ήθελε να πολεμήσει για τη χώρα του και να προστατεύσει τη γυναίκα και την κόρη του. «Πρέπει να σταματήσω τους Ρώσους πριν έρθουν στο σπίτι μου», λέει. Η αφοσίωση του κ. Shandor στη δουλειά του βοήθησε επίσης να διατηρηθούν οι αριθμοί συμμετοχής σε υψηλά επίπεδα. «Ακόμα και μαθητές που στο παρελθόν παρέλειπαν τα μαθήματα, προσέρχονται σε κάθε διάλεξη», λέει ένας από τους μαθητές του, ο 20χρονος Iryna. «Μας έλεγε πάντα ότι πρέπει να είμαστε έξυπνοι, ότι αγωνιζόμαστε για ένα έξυπνο έθνος» είπε ο νεαρός.
Διαβάστε επίσης: Εισβολή στην Ουκρανία: «Αρρωστημένοι» με τα πτώματα των συναδέλφων τους οι Ρώσοι στρατιωτικοί
Αλλά η διδασκαλία στα χαρακώματα δεν είναι εύκολη και οι μαθητές έπρεπε να συνηθίσουν να ακούνε στο βάθος τους βομβαρδισμούς. «Κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος, οι ήχοι ήταν πολύ δυνατοί και έτσι οι μαθητές άκουγαν τα πάντα. Τότε κρύφτηκα στα χαρακώματα και συνέχισα να διδάσκω», λέει.
Δεν είναι ο μόνος δάσκαλος που μάχεται αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή του μετώπου
Μέσα από το περιβάλλον του, έχει επίσης καταφέρει να δείξει στους μαθητές του θραύσματα και να τους διδάξει για τους διάφορους πυραύλους. Τα μαθήματα του κ. Shandor είναι επίσης κάτι σαν καινοτομία για τους συναδέλφους του στρατιώτες, οι οποίοι συχνά συντονίζονται στις διαλέξεις του και τον φωτογραφίζουν κατά τη διάρκεια της εργασίας του.
Μια από αυτές τις φωτογραφίες, που τον δείχνει να κρατάει το τηλέφωνό του σε ένα χαράκωμα, αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και έγινε viral σε όλη την Ουκρανία. Έκτοτε αρκετοί καλλιτέχνες σε όλη τη χώρα έχουν κάνει σκίτσα που εμπνέουν τον κόσμο.
This is Fedir Shandor. He's fighting for #Ukraine.
In a peaceful life, he's my colleague — uni lecturer & the Head of the Department of Sociology at Uzhhorod National University.
In the photo, he's giving online lectures to his students, from the trench on the front line. pic.twitter.com/NPIPAGKWFm— Inna Sovsun (@InnaSovsun) May 16, 2022
Ο κ. Shandor δεν είναι ο μόνος δάσκαλος που μάχεται αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας της Ουκρανίας, Serhiy Shkarlet, περίπου 900 εκπαιδευτικοί έχουν ενταχθεί στις ένοπλες δυνάμεις μέχρι στιγμής.
«Είμαστε υπερήφανοι για τον καθένα από αυτούς», λέει. «Έχουμε ανθρώπους που έχουν ενταχθεί στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας και στο Υπουργείο Παιδείας« αναφέρει ο κ. Serhiy Shkarlet.
Άλλοι, όπως ο Anton Tselovalnyk, έχουν ενταχθεί στην εδαφική άμυνα.Τα μαθήματά του ακυρώθηκαν κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες του πολέμου, αλλά μετά από καιρό, σχολεία με τα οποία είχε συνεργαστεί στο παρελθόν άρχισαν να του στέλνουν μηνύματα, ζητώντας βοήθεια.
Ο 42χρονος ανταποκρίθηκε αμέσως, επιλέγοντας να διδάξει μαθήματα στα χαρακώματα ή στις κοντινές κατοικίες για το προσωπικό της εδαφικής άμυνας. Τίποτα δεν μπορεί να τον σταματήσει από το να χάσει ένα μάθημα, ούτε καν ο κρύος καιρός. Λέει ότι στην αρχή δεν είχε να κάνει με τη διδασκαλία των παιδιών, αλλά περισσότερο με τη συζήτηση και την αλληλοϋποστήριξη. «Μπορείτε να φανταστείτε, τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο κάθε μέρα και μετά ξαφνικά σταμάτησε» σημειώνει.
«Είναι ο καλύτερος αντιπερισπασμός»
Ο ίδιος διδάσκει στους μαθητές του – που κυμαίνονται από το δημοτικό έως το γυμνάσιο – για την αρχιτεκτονική. «Το πιο σημαντικό πράγμα τώρα είναι να διατηρήσεις τη σύνδεση μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος. Το να διδάσκω τώρα είναι κάτι τέτοιο και για μένα», λέει.
Μια από τις μαθήτριές του, η 17χρονη Veronika Volkova, λέει ότι οι διαλέξεις του κ. Tselovalnyk είναι αστείες, προκειμένου να κρατάει την τάξη σε καλή διάθεση. «Είναι ο καλύτερος αντιπερισπασμός», λέει, προσθέτοντας ότι ο δάσκαλός της συχνά δείχνει στην τάξη το περιβάλλον του, λέγοντάς τους για τα χαρακώματα που έχει βοηθήσει να χτιστούν και τα μέρη όπου κάθεται και κοιτάζει τα αστέρια. «Είναι στοχαστικός και στοργικός κατά τη διάρκεια των διαλέξεων. Πάντα ζητάει ανατροφοδότηση, προσπαθώντας να κρατήσει το θέμα ενδιαφέρον για εμάς», προσθέτει η κ. Volkova.
«Είχαμε ήδη εμπειρία στη διαδικτυακή διδασκαλία κατά τη διάρκεια του Covid»
Άλλοι καθηγητές, όπως ο Maksym Kozhemiaka, χρησιμοποιούν τις ιατρικές τους δεξιότητες για να βοηθήσουν τον στρατό. Ο 41χρονος καθηγητής τραυματολογίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Ζαπορίζια συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμος στο στρατιωτικό νοσοκομείο της πόλης και προσφέρθηκε εθελοντικά να βοηθήσει. Αλλά μετά από λίγες ημέρες εργασίας εκεί, ανακάλυψε έναν τρόπο να βοηθήσει και τους φοιτητές του να συνεχίσουν τις σπουδές τους. «Σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαμε να διδάξουμε μαθήματα μέσω διαδικτύου», λέει. «Είχαμε ήδη εμπειρία στη διαδικτυακή διδασκαλία κατά τη διάρκεια του Covid». Και έτσι, μετά από δύο δύσκολες πρώτες εβδομάδες του πολέμου, ο κ. Kozhemiaka συνέχισε τη διδασκαλία αφήνοντας τους μαθητές του να τον παρακολουθούν να διεξάγει επιχειρήσεις στο διαδίκτυο.
Διαβάστε επίσης: Ουκρανία: Η ανοικοδόμηση της Μαριούπολης θα χρειαστεί πάνω από $14 δισ. και 7-10 χρόνια για να ολοκληρωθεί
Χρησιμοποιούν ένα μείγμα ζωντανών μαθημάτων και επαυξημένης πραγματικότητας για να επιτρέπουν στους μαθητές τους να συμμετέχουν και να σχολιάζουν τις επιχειρήσεις ακόμη και από τα σπίτια τους. «Έχουμε διδάξει νέους γιατρούς και φοιτητές πώς να αντιμετωπίζουν τα τραύματα μάχης», λέει.
Η Daryna Bavysta, έχει συμμετάσχει στα μαθήματα του κ. Kozhemiaka και λέει ότι έχει μάθει πολλά από τότε που ξεκίνησαν ξανά. «Τώρα καταλαβαίνω όλα όσα συμβαίνουν στο χειρουργικό τραπέζι», λέει. «Ο Maksym εξηγεί τα πάντα κατά τη διάρκεια των διαδικτυακών ζωντανών εγχειρήσεών του – τι κάνει και πώς», λέει.
Ανησυχεί όμως για τον δάσκαλό της: «Δεν είναι μόνο ψυχολογικά δύσκολο, αλλά και σωματικά – θέλεις να δίνεις τα πάντα στους ανθρώπους που θεραπεύεις. Τους στρατιώτες μας».
Για τον κ. Kozhemiaka, η εγκατάλειψη των μαθημάτων του δεν ήταν επιλογή. «Η διδασκαλία είναι το έργο της ζωής μου», λέει. «Δεν θα μπορούσα να το εγκαταλείψω. Ήμασταν στο σωστό δρόμο ως χώρα πριν από τον πόλεμο και είμαστε ακόμα, οπότε πρέπει να αγωνιστούμε μαζί για τη νίκη μας και να παραμείνουμε ενωμένοι». «Είναι σημαντικό να συνεχίσεις να εργάζεσαι πάνω σε αυτό που έκανες πριν. Γιατί να μας σταματήσει ένας πόλεμος;»
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο BBC