Σε έναν γεμάτο σκόνη δρόμο στην πόλη Σλόβιανσκ της ανατολικής Ουκρανίας, ένας άντρας που φορά μαύρο πουκάμισο και παντελόνι cargo καπνίζει. Βρίσκεται υπό παρακολούθηση. «Είναι δικός μας», ακούγεται ένας άντρας στον ασύρματο. «Ξεκινάει η επιχείρηση».
Ερχόμενο από την αντίθετη κατεύθυνση, ένα φορτηγάκι σταματάει ξαφνικά και δύο άνδρες με καλυμένα τα πρόσωπά τους πετάγονται έξω. Ο άντρας με το μαύρο πουκάμισο πέφτει αμέσως στο έδαφος. Οι αξιωματικοί από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) τον ψάχνουν και εντοπίζουν αυτό που αναζητούν: το κινητό του τηλέφωνο.
Στην ανατολική Ουκρανία, οι ήχοι από το ρωσικό και το ουκρανικό πυροβολικό είναι συνεχείς. Οι ρωσικές δυνάμεις θέλουν να πλήξουν στόχους υψηλής αξίας, όπως στρατιωτικοί καταυλισμοί, αποθήκες όπλων ή το αρχηγείο της SBU στο Κραματόρσκ, το οποίο καταστράφηκε μερικώς τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου.
Η SBU τονίζει ότι οι ρωσικές δυνάμεις βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνεργάτες όπως ο φερόμενος κατάσκοπος, τη σύλληψη του οποίου παρακολούθησε το CNN στο Σλόβιανσκ, προκειμένου να εντοπίσουν τους στόχους τους και να αξιολογήσουν την επιτυχία των χτυπημάτων τους.
Μόλις έρχεται αντιμέτωπος με έναν ανακριτή της SBU, ο ύποπτος παραδέχεται γρήγορα ότι επικοινωνεί με τον εχθρό. «Τι σου ζήτησε;» ρωτά το μέλος της Υπηρεσίας Ασφαλείας.
«Συντεταγμένες και κινήσεις», λέει ο ύποπτος με σκυμμένο το κεφάλι. «Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι στόχοι. Κάτι τέτοιο».
«Κατάλαβες γιατί χρειαζόταν τις συντεταγμένες;»
«Ναι, καταλαβαίνω. Το αντιλαμβάνομαι», απαντά.
Οι πράκτορες της SBU αναφέρουν ότι πραγματοποιούν παρόμοιες επιχειρήσεις μία ή δύο φορές την ημέρα. Αυτός ο άνδρας βρίσκεται υπό έρευνα εδω και μόλις τέσσερις ημέρες.
«Κατασκοπεύουν για χρήματα»
Μεταξύ των υπόπτων βρίσκονται Ρώσοι πολίτες, που έφτασαν στην περιοχή του Ντονμπάς στην αρχή του πολέμου, αλλά και φιλορώσοι Ουκρανοί πολίτες. Ο στρατιωτικός που ηγείται της νέας επιχείρησης, ωστόσο, τονίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι κατασκοπεύουν για χρήματα.
«Υπάρχουν όλο και λιγότεροι που προδίδουν από ιδεολογία», σημειώνει. «Ακόμη και εκείνοι που υποστήριξαν την επιθετικότητα της Ρωσίας το 2014 στο Ντονμπάς, κατά τη δημιουργία των λεγόμενων DPR και LPR (Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ) – όταν είδαν τι συνέβη με τη Μαριούπολη, το Χάρκοβο, το Κίεβο, την Μπούκα και εκατοντάδες άλλες τοποθεσίες, άρχισαν να αλλάζουν την κοσμοθεωρία τους για τη Ρωσία».
Ο ύποπτος ανέφερε στον ανακριτή ότι του προσφέρθηκαν μόλις 500 Χρίβνια, περίπου 17 δολάρια, με αντάλλαγμα πληροφορίες για στόχους. Σημειώνει ότι στρατολογήθηκε μέσω της εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram από κάποιον με το όνομα «Nikolai».
Ο ερευνητής διαβάζει τα μηνύματα που αντάλλαξε με τους Ρώσους.
«Έκανες καλή δουλειά χθες», του έγραφε ο Νικολάι. «Οι ίδιες πληροφορίες χρειάζονται σήμερα. Φωτογραφίες, βίντεο, γεωδεδομένα του στρατού στο CNIL (στρατιωτικός καταυλισμός). Πόσο χρόνο χρειάζεσαι για αυτές τις πληροφορίες;».
«Το κατάλαβα, το κατάλαβα», απάντησε ο συλληφθείς. «Θα σου στείλω μήνυμα. Μιάμιση με δύο ώρες».
«Εντάξει, περιμένω», απάντησε ο Νικολάι. «Πρόσεχε. Πρόσεχε τις κάμερες για να μην σε βλέπουν. Βγάλε φωτογραφίες και βίντεο κρυφά», προσθέτει.
«Ποιον να καλέσω για να ενημερώσω σχετικά με την κράτησή σου;» ρωτάει ο ανακριτής.
«Τη μητέρα μου», αναφέρει ο συλληφθείς.
«Θυμάσαι τον αριθμό;», ρωτάει ο ανακριτής.
«Υπάρχει ένας αριθμός στο τηλέφωνο», απαντά ο ύποπτος.
Ο άνδρας οδηγείται στο αυτοκίνητο, το οποίο δεν φέρει σήμα της SBU και απομακρύνεται. Θα μεταφερθεί δυτικά, στο Ντνίπρο, όπου και θα δικαστεί. Εάν αποδειχθεί ότι οι πληροφορίες που έδωσε στους Ρώσους προκάλεσαν τον θάνατο Ουκρανών ή «βαριές συνέπειες», θα μπορούσε να καταδικαστεί σε ισόβια φυλάκιση, αναφέρει πράκτορας της SBU.
«Οι πύραυλοι στοχεύουν συντεταγμένες που μεταφέρουν εγκληματίες σαν αυτόν. Άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας αυτών των πυραύλων. Οι στρατιώτες μας και οι πολίτες μας σκοτώνονται», προσθέτει.
Λέει ότι προσπαθεί να συγκρατήσει τον θυμό του, αλλά είναι δύσκολο να μην παίρνει τις προδοσίες προσωπικά.
«Κάθε φορά που συλλαμβάνω κάποιον σαν αυτόν, έχω στο μυαλό μου ένα πράγμα: είμαι από την περιοχή. Οι αγαπημένοι μου, όλοι οι συγγενείς μου, είναι από το Λίμαν – μια κοντινή πόλη που υφίσταται σφοδρό ρωσικό βομβαρδισμό εδώ και εβδομάδες», αναφέρει στο CNN.
«Αυτή τη στιγμή, δεν έχουν πού να ζήσουν, δεν έχουν τίποτα. Δεν έχουν πού να επιστρέψουν. Κάθε φορά έρχεται στο μυαλό μου ο σιδηροδρομικός σταθμός Κραματόρσκ», τονίζει αναφερόμενος στη ρωσική αεροπορική επιδρομή του Απριλίου, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν τουλάχιστον 50 άνθρωποι.
Μαζεύαμε τους ανθρώπους κομμάτι-κομμάτι»…