Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκινά επιχείρηση συγκέντρωσης αποθεμάτων για να ενισχύσει την άμυνά της έναντι χημικών, πυρηνικών και βιολογικών απειλών εν μέσω ανησυχιών για την τροπή που μπορεί να λάβει ο πόλεμος στην Ουκρανία, σύμφωνα με έγγραφα της ΕΕ και πηγές που μίλησαν στο Reuters.
Η διαδικασία αποθήκευσης προστατευτικού εξοπλισμού και φαρμάκων αναμένεται να διαρκέσει εβδομάδες, πιθανώς μερικούς μήνες, και αποσκοπεί στην επέκταση των αποθεμάτων που είναι διαθέσιμα στον πληθυσμό της ΕΕ και στις χώρες-εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Οι προμήθειες θα περιλαμβάνουν επίσης εξοπλισμό απολύμανσης, γάντια, μάσκες και άλλο υλικό για χημική, βιολογική, ραδιολογική και πυρηνική άμυνα (CBRN), δήλωσαν στο Reuters την Παρασκευή δύο πηγές με γνώση του θέματος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ανησυχία
Στην κίνηση αυτή της ΕΕ οδήγησαν εν μέρει οι ανησυχίες για το καθεστώς των πυρηνικών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία, σύμφωνα με τα πρακτικά δύο συναντήσεων εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας της ΕΕ τον Μάρτιο που δημοσιοποιήθηκαν αυτήν την εβδομάδα.
Υπενθυμίζεται ότι τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Τσερνόμπιλ και τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια ήδη από τα πρώτα στάδια της εισβολής.
«Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις λειτουργούν από υψηλά εκπαιδευμένο και καταρτισμένο προσωπικό, κάτι που είναι δύσκολο υπό το τρέχον καθεστώς της ένοπλης σύρραξης, ειδικά όταν καταλαμβάνονται από στρατιωτικές δυνάμεις», δήλωσαν αξιωματούχοι της ΕΕ σχετικά με την κατάληψη της Ζαπορίζια, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης της 16ης Μαρτίου.
Από ρωσικής πλευράς έχουν υπάρξει αναφορές για το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων, βάσει του αμυντικού δόγματος της Μόσχας.
Δυτικοί αξιωματούχοι πάντως έχουν εκφράσει φόβους ότι η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει χημικά και βιολογικά όπλα στην Ουκρανία, με κίνδυνο διάχυσης επιπτώσεων πέρα από τη χώρα.
Η Γαλλία, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ, κάλεσε στη διάρθρωση ενός σχεδίου ολόκληρου του μπλοκ για τη διανομή δισκίων ιωδιούχου καλίου, τα οποία χρησιμοποιούνται για την προστασία των ανθρώπων που εκτίθενται στην πυρηνική ακτινοβολία.
Γάλλοι αξιωματούχοι δεν σχολίασαν άμεσα.
Αποθέματα
Περίπου 20 κράτη της ΕΕ διαθέτουν ήδη αποθέματα χαπιών ιωδίου, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κοινοποιήθηκε στη συνάντηση εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας στις 16 Μαρτίου.
Πολλά από αυτά τα εθνικά αποθέματα προϋπήρχαν της κρίσης της Ουκρανίας.
Η Λιθουανία, για παράδειγμα, έχει διανείμει χάπια ιωδίου από πέρυσι ως προληπτικό μέτρο μετά το άνοιγμα του πυρηνικού σταθμού Astravets στη γειτονική Λευκορωσία.
Επέκτεινε την πρακτική τον περασμένο μήνα για να εξασφαλίσει πλήρη κάλυψη του επιλέξιμου πληθυσμού.
Η Σουηδία έχει αποθέματα ιωδιούχου καλίου εδώ και δεκαετίες, δήλωσε στο Reuters ο Γιαν Γιόχανσον, κυβερνητικός εμπειρογνώμονας στη Σουηδική Αρχή Ακτινοπροστασίας.
Αυτά τα χάπια διανέμονται ή αποθηκεύονται για άτομα που ζουν κοντά σε πυρηνικά εργοστάσια. Η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει τον αριθμό των επιλέξιμων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν σε ακτίνα έως και 100 km από πυρηνικές εγκαταστάσεις, από το επόμενο καλοκαίρι.
Ο Γιόχανσον είπε ότι η κίνηση αυτή δεν είχε καμία σχέση με τον πόλεμο της Ουκρανίας.
«Εκτιμούμε ότι ένα ατύχημα στην Ουκρανία δεν μπορεί να έχει κανένα αντίκτυπο στη Σουηδία που να δικαιολογούσε τη λήψη δισκίων ιωδιούχου καλίου. Η απόσταση είναι πολύ μεγάλη», είπε.
Οι πηγές του Reuters δεν διευκρίνισαν ποια φάρμακα σκοπεύει να αποθηκεύσει η ΕΕ.
Ευλογιά και αλλαντίαση
Μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία είναι η μόνη χώρα που είναι γνωστό ότι διαθέτει τον ιό της ευλογιάς, δήλωσε στο Reuters ο ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες Αντονίνο Ντι Κάρο.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι θα τον χρησιμοποιήσουν», είπε ο Ντι Κάρο, υπογραμμίζοντας ότι η χρήση ιών ή βακτηρίων ως βιολογικών όπλων συνεπάγεται επίσης τεράστιους κινδύνους για όσους τα χρησιμοποιούν.
Ο ιός της ευλογιάς θεωρείται ότι έχει εξαλειφθεί από το 1980 μετά από την παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού. Εάν επανεμφανιζόταν, οι νεότεροι άνθρωποι δεν θα προστατεύονταν, εκτός εάν εμβολιάζονταν γρήγορα.
Ο Ντι Κάρο, ο οποίος μέχρι τον Φεβρουάριο ήταν επικεφαλής του τομέα βιολογικών όπλων ενός προγράμματος της ΕΕ με στόχο την ετοιμότητα αντίδρασης σε βιολογικές και χημικές επιθέσεις, είπε ότι δεν είναι σαφές πόσο μεγάλο είναι το απόθεμα εμβολίων ευλογιάς του μπλοκ.
Ανέφερε ότι ο κίνδυνος επίθεσης με τοξίνες όπως η αλλαντίαση θα μπορούσε να είναι υψηλότερος, καθώς είναι ευκολότερο να τις ελέγξουν οι επιτιθέμενοι.