Να καθησυχάσει τις ανησυχίες των δυτικών συμμάχων πως η χώρα θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή λαθρεμπορίου των όπλων που οι ίδιοι της στέλνουν για να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα, επιχείρησε η κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Σε δηλώσεις που έκανε ο υπουργός Άμυνας Ολεξέι Ρεζνίκοβ, ξεκαθάρισε πως οι Ουκρανοί έχουν κάθε συμφέρον να διατηρήσουν το σύνολο των όπλων αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν παρασχεθεί από τη Δύση. «Πρέπει να επιβιώσουμε. Δεν έχουμε κανένα λόγο να βγάλουμε λαθραία όπλα από την Ουκρανία», δήλωσε την Πέμπτη, σχεδόν πέντε μήνες μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου.
Ο Ρεζνίκοφ υπερασπίστηκε το μητρώο καταγραφής όπλων της Ουκρανίας, αφού αξιωματούχοι από κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ δήλωσαν στους Financial Times ότι επιθυμούν καλύτερη παρακολούθηση από το Κίεβο των όπλων που προμηθεύει η Δύση, λόγω φόβων ότι αυτά βγαίνουν λαθραία από τη χώρα και καταλήγουν στη «μαύρη αγορά» της Ευρώπης.
Ο Ρεζνίκοβ τόνισε ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί που διαδίδουν «ψευδείς ισχυρισμούς» σχετικά με τον κίνδυνο λαθρεμπορίου όπλων από την Ουκρανία, μπορεί να επαναλαμβάνουν τη «ρωσική παραπληροφόρηση», καθώς είναι «εθισμένοι στο φθηνό φυσικό αέριο και τα χρήματα» από τη Ρωσία.
Αποκάλυψε ότι ορισμένοι από τους συμμάχους της Ουκρανίας έχουν στείλει στρατιωτικούς εκπροσώπους στη χώρα για να παρακολουθούν τη ροή των όπλων που τους έχουν αποσταλεί και προέτρεψε και άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμα αυτό. Είπε ότι η Ουκρανία χρησιμοποιεί λογισμικό του ΝΑΤΟ, που αποκτήθηκε το 2019, για να παρακολουθεί τον προορισμό και τη χρήση των όπλων που προμηθεύονται από τη Δύση και στα οποία έχουν πρόσβαση οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Αλλά είχε περιορισμένο αριθμό αδειών και εκπαιδευμένων χρηστών, κάτι ποτ το Κίεβο προσπαθεί τώρα να βελτιώσει. «Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Το καταλαβαίνουμε αυτό», πρόσθεσε.
Ο Ρεζνίκοβ επέμεινε, πάντως, ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να κλαπούν συστήματα βαρέων όπλων, όπως οβιδοβόλα των 155 χιλιοστών ή πυραυλικά συστήματα που προμηθεύονται από τις ΗΠΑ. Όλα είχαν εντοπιστές GPS, είπε, και οι δυτικοί στρατιωτικοί δορυφόροι μπορούν επίσης να παρακολουθούν τον μεγάλο εξοπλισμό.
Οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι Stinger και τα ελαφριά μη επανδρωμένα αεροσκάφη «καμικάζι» απασχολούν ιδιαίτερα τους δυτικούς αξιωματούχους λόγω της φορητότητάς τους. Ο Ρεζνίκοβ δήλωσε ότι ενώ αυτά δεν είχαν εντοπισμό GPS, ήταν περιορισμένα στις ειδικές δυνάμεις της Ουκρανίας και ως εκ τούτου τελούσαν υπό αυστηρό έλεγχο. «Το συζητώ με τους εταίρους, το συζητώ με άλλους υπουργούς Άμυνας – έχετε καμία ανησυχία; τους ρωτάω. Λένε ‘όχι’», πρόσθεσε.
Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας παραδέχθηκε, ακόμα, ότι είναι «απολύτως αδύνατο» τα λαθραία πυροβόλα όπλα – που υπάρχουν ήδη στη χώρα – να περάσουν τα σύνορα της Ουκρανίας προς την ΕΕ. Τα όπλα μεταφέρθηκαν σε μεγάλους αριθμούς μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, τροφοδοτώντας το οργανωμένο έγκλημα. Οι αρχές είχαν διανείμει 21.000 τυφέκια εφόδου Καλάσνικοφ στα μέλη της εθελοντικής Εδαφικής Δύναμης Άμυνας κατά τις τρεις πρώτες ημέρες μετά την έναρξη της επίθεσης της Ρωσίας στην ουκρανική πρωτεύουσα, είπε.
Ωστόσο, η ουκρανική κυβέρνηση ή οι τελωνειακές αρχές δεν είχαν ενημερωθεί για συγκεκριμένες περιπτώσεις λαθρεμπορίου όπλων από την Europol, την υπηρεσία αστυνομικού συντονισμού της ΕΕ, μετά την εισβολή, πρόσθεσε ο Ρεζνίκοβ.
Υπήρξαν μόνο δύο περιστατικά διέλευσης όπλων από τα σύνορα, είπε. Η μία αφορούσε την επισκευή ενός οβιδοβόλου που προμήθευσε η Δύση και η δεύτερη ένα φορτίο ρωσικών αρμάτων μάχης που είχαν ανατιναχθεί, για εκθέσεις στη Βαρσοβία και την Πράγα.
Τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου πρότεινε προσωπάρχης του Ζελένσκι
Στο μεταξύ, ένας άλλος υψηλόβαθμος Ουκρανός αξιωματούχος πρότεινε τη δημιουργία μιας ειδικής επιτροπής για να βοηθήσει στην παρακολούθηση των όπλων που έχουν ληφθεί από τους ξένους συμμάχους. Ο Άντρι Γερμάκ, προσωπάρχης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατέθεσε την πρότασή του έπειτα από ενδείξεις ανησυχίας στο εξωτερικό ότι εγκληματίες μπορεί να κλέψουν κάποια όπλα και να τα μεταφέρουν λαθραία εκτός Ουκρανίας για πώληση στη μαύρη αγορά.
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, το Κίεβο λαμβάνει όλο και πιο εξελιγμένα όπλα από τους ξένους συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένων αμερικανικής κατασκευής συστημάτων HIMARS.
«Θα ήθελα να προτείνω στους βουλευτές να εξετάσουν μια σημαντική ιδέα. Συγκεκριμένα, τη συγκρότηση μιας Προσωρινής Ειδικής Επιτροπής, η οποία θα ασχολείται με την προετοιμασία και την εξέταση θεμάτων που σχετίζονται με τον έλεγχο της χρήσης όπλων που λαμβάνουμε από τους εταίρους μας», έγραψε ο Γερμάκ στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.
«Όλα τα παραληφθέντα δυτικά όπλα καταγράφονται και αποστέλλονται στο μέτωπο. Όλα ελέγχονται σαφώς και τώρα αυτή η διαδικασία θα γίνει ακόμη πιο ανοιχτή», πρόσθεσε.
Ο Γερμάκ έδωσε λίγες λεπτομέρειες για την επιτροπή, αλλά είπε ότι θα μπορούσε να καταρτίσει ένα «βέλτιστο μοντέλο κοινοβουλευτικού ελέγχου χρήσης όπλων».
«Το Κοινοβούλιο, ως νομοθετικό όργανο, θα πρέπει να συμμετέχει στον έλεγχο της συμμαχικής αμυντικής βοήθειας», σημείωσε. «Το θέμα των όπλων είναι προτεραιότητα για τη χώρα μας», κατέληξε.