To σημαντικότερο φιλοκυβερνητικό think tank της Τουρκίας, SETA Security Radar βλέπει περιφερειακή αναταραχή, αντίδραση της Ελλάδας και επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών προκειμένου να αποσοβηθεί ενδεχόμενη κρίση που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε ανοιχτή ελληνοτουρκική πολεμική σύγκρουση. Αυτό το σενάριο είναι πιθανό σε περίπτωση που η Άγκυρα εντοπίσει κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε περιοχές οι οποίες, αν και δεν της ανήκουν, η ίδια εμφανίζεται να αμφισβητεί την κυριότητά τους.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει αποκλειστικά το protothema.gr και ο δημοσιογράφος Γιώργος Διονυσόπουλος στο άρθρο του με τίτλο «Ελληνοτουρκικά: ”Οι ΗΠΑ θα παρέμβουν υπέρ της Ελλάδας αν υπάρξει εμπλοκή”», πρόκειται για μια έκθεση που προειδοποιεί την τουρκική πολιτική ηγεσία να αποφύγει τη λήψη μονομερών αποφάσεων ως προς την εξόρυξη υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο, επισημαίνοντας τον κίνδυνο μιας γενικότερης ανάφλεξης στην περιοχή.
Την ίδια στιγμή, Ελλάδα και Κύπρος προετοιμάζονται για την επικείμενη έξοδο του τέταρτου πλωτού γεωτρύπανου της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) «Abdul Hamid Khan» στη ΝΑ Μεσόγειο, εξετάζοντας όλα τα πιθανά σενάρια ως προς τις περιοχές όπου θα κινηθεί αλλά και τους τρόπους αντίδρασης στο ενδεχόμενο που επιχειρήσει να πραγματοποιήσει έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων εντός της ελληνικής ή της κυπριακής ΑΟΖ.
Όπως εκτιμάται, με βάση σχετικές δηλώσεις Tούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων, αλλά και σχετικά δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, το «Abdul Hamid Khan» θα αφήσει το λιμάνι Τασούτζου στην περιοχή της Μερσίνης (επί του παρόντος, επάνω του βρίσκεται κυρίως τεχνικό προσωπικό πραγματοποιώντας επισκευαστικές εργασίες) εντός του πρώτου δεκαπενθήμερου του Αυγούστου. Ο προορισμός του γεωτρύπανου, αν και πιθανολογείται ότι θα κινηθεί εντός των ορίων της λεγόμενης «Γαλάζιας Πατρίδας», είναι ακόμη άγνωστος, αφού, με βάση σχετικές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, μέχρι ώρας εξετάζονται πέντε έως έξι σημεία για να επιλεγεί τελικά ένα από αυτά.
Γενική η ανάφλεξη
Συνεχίζοντας, το άρθρο αναφέρει ότι ως προς την έκθεση του SETA Security Radar, αριθμεί περίπου 150 σελίδες, φέρει τον τίτλο «Turkey’s Geopolitical Landscape in 2022- Strategic Resilience amidst Regional Realignment and Global Ambivalence», ενώ ένα εκ των βασικών κεφαλαίων της αφορά τις εκτιμήσεις για τα τεκταινόμενα στη ΝΑ Μεσόγειο εστιάζοντας κυρίως στον τομέα της εξόρυξης υδρογονανθράκων. Επί της ουσίας, οι Τούρκοι αναλυτές προεξοφλούσαν από νωρίς την έξοδο του τουρκικού γεωτρύπανου στη ΝΑ Μεσόγειο παραθέτοντας στην πολιτική ηγεσία της γείτονος την γκάμα των επιλογών της. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρείται να προβλεφθούν οι αντιδράσεις ορισμένων βασικών παικτών στην περιοχή, όπως η Ελλάδα αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τις σχετικές προσομοιώσεις ωστόσο να μην είναι ιδιαίτερα επωφελείς για τα τουρκικά συμφέροντα. «Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν εκτός της εξίσωσης για όσο δεν θα υπάρξει σοβαρή εξέλιξη. Ωστόσο, εάν η Τουρκία βρει κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτό θα προκαλέσει περιφερειακή αναταραχή ειδικά με την αντίδραση της Ελλάδας», αναφέρει χαρακτηριστικά το SETA, θεωρώντας ότι, όσο Αθήνα και Αγκυρα δεν κλιμακώνουν τη μεταξύ τους κρίση και σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποφύγουν να πάρουν ανοιχτή και ξεκάθαρη θέση υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς.
Παρ’ όλα αυτά, πάντως, εντελώς διαφορετική θα είναι, σύμφωνα με το τουρκικό φιλοκυβερνητικό think tank, η αντίδραση της Ουάσινγκτον αν τα πράγματα ανάμεσα στις δύο χώρες εκτραχυνθούν σε τέτοιο σημείο που να ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας ενός θερμού επεισοδίου, με απροσδιόριστες συνέπειες για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Σε μια τέτοια περίπτωση οι συντάκτες της έκθεσης εκτιμούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επέμβουν άμεσα και καθοριστικά στηρίζοντας έμπρακτα τις ελληνικές θέσεις. Αν οι κινήσεις της Τουρκίας οδηγήσουν σε περιφερειακή αναταραχή, «υπάρχει η πιθανότητα οι ΗΠΑ να αναλάβουν πολιτικές που αντίκεινται στα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας», τονίζει το SETA.
Πώς ισχυροποιείται η Ελλάδα
Πέρα, πάντως, από τις τουρκικές αξιώσεις σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων που εμπεριέχονται στην ελληνική ή στην κυπριακή ΑΟΖ και παρά την εικόνα της περιφερειακής δύναμης που η Αγκυρα καλλιεργεί για τον εαυτό της, το τουρκικό think tank παραδέχεται ότι οι διπλωματικοί ελιγμοί της ελληνικής πλευράς τα τελευταία χρόνια έχουν επιφέρει αποτελέσματα μπλοκάροντας τις επεκτατικές επιδιώξεις της τουρκικής ηγεσίας στη ΝΑ Μεσόγειο. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι το εν λόγω think tank αναβαθμίζει την Ελλάδα ως απειλή για τα τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή. «Σύμφωνα με το SETA Security Radar Survey, η Ελλάδα θεωρείται η έκτη μεγαλύτερη απειλή για την Τουρκία το 2021 και αναμένεται να γίνει πέμπτη για το 2022», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Τούρκοι αναλυτές οι οποίοι κλείνουν το σχετικό κεφάλαιο με την επισήμανση προς την τουρκική πολιτική ηγεσία ότι θα πρέπει να δώσει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στις κινήσεις της Αθήνας.
Επί της ουσίας, η έκθεση του SETA έρχεται να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις πηγών του Πενταγώνου που θεωρούν πως, παρότι η τουρκική πολιτική ηγεσία επικεντρώνει τη ρητορική της στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, το πραγματικό ενδιαφέρον της έχει μετακινηθεί στη ΝΑ Μεσόγειο λόγω της ύπαρξης σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου. «Αν η Αγκυρα θελήσει να προκαλέσει θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα, τότε το πιθανότερο είναι πως θα επιδιώξει να το κάνει εντός της περιοχής που δεσμεύει το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο και πιθανότερα νότια της Κρήτης».
Η έκθεση του τουρκικού think tank προφανώς λαμβάνει υπόψη και την τελευταία ελληνοαμερικανική άσκηση «Poseidon’s Rage 22», η οποία διεξήχθη πριν από λίγες ημέρες.
Με αυτό τον τρόπο η Τουρκία θα θελήσει να δώσει μια κατ’ επίφαση νομιμότητα στις έρευνες που έχει ήδη προαναγγείλει ότι θα κάνει το “Abdul Hamid Khan”, από τα μέσα Αυγούστου και μετά στη Μεσόγειο, αναγκάζοντας τη χώρα μας να αντιδράσει», αναφέρουν οι Ελληνες επιτελείς, υπενθυμίζοντας τη στάση της γειτονικής χώρας το καλοκαίρι του 2020, όταν η Αγκυρα, εντείνοντας τις προκλήσεις της απέναντι στην Αθήνα και τη Λευκωσία, έβγαλε τα γεωτρύπανά της για γεωτρήσεις εντός των ορίων της ελληνικής και της κυπριακής ΑΟΖ.
Καταλήγοντας, οι ίδιες πηγές θεωρούν σχεδόν δεδομένο ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη ΝΑ Μεσόγειο το τουρκικό πλοίο θα επιχειρήσει να κινηθεί και εντός της κυπριακής ΑΟΖ προκειμένου να τεθεί για μία ακόμη φορά υπό αμφισβήτηση η δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να χορηγεί άδειες εξόρυξης υδρογονανθράκων σε εταιρείες.
Οι εκτιμήσεις
Παράλληλα και σύμφωνα με το άρθρο, αυτή την κατεύθυνση συγκλίνουν άλλωστε και οι εκτιμήσεις Κυπρίων αναλυτών, σύμφωνα με τις οποίες αυτό το καλοκαίρι η επιθετικότητα της Αγκυρας αναμένεται να επικεντρωθεί στο Θαλάσσιο Οικόπεδο 6 στη δυτική πλευρά της Κύπρου προς την Πάφο. Οι έρευνες και εξόρυξη στο οικόπεδο αυτό έχουν ανατεθεί στην Total σε συνεργασία με την ιταλική Eni και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι ποσότητες αερίου είναι εξαιρετικά σημαντικές.
Το γεωτρύπανο
Παρά το γεγονός ότι η έξοδος του τουρκικού γεωτρύπανου θεωρείται δεδομένη, ο χρόνος απόπλου του από το λιμάνι του Τασούτζου δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, καθώς οι εργασίες επισκευής του βρίσκονται σε εξέλιξη και είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθούν.
Όπως θεωρούν ωστόσο κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ο χρόνος περάτωσης της επισκευής μπορεί να μην έχει να κάνει απαραίτητα μόνο με την ολοκλήρωση των σχετικών εργασιών, αλλά να αποτελεί προϊόν πολιτικής απόφασης. «Αν ο Ερντογάν, για τους όποιους δικούς του λόγους, αποφασίσει ότι η αύξηση της έντασης στα Ελληνοτουρκικά μπορεί να αποβεί σε βάρος των συμφερόντων του, ενδέχεται να δώσει εντολή ώστε οι εργασίες επισκευής του γεωτρύπανου αλλά και οι υπόλοιπες σχετικές ετοιμασίες του να παραταθούν χρονικά, προκειμένου να μη φανεί ότι προβαίνει σε κάποια υποχώρηση ή ότι δεν τηρεί το σχετικό χρονοδιάγραμμα.
Αυτό σημαίνει ότι η έξοδος του “Abdul Hamid Khan” στη ΝΑ Μεσόγειο μπορεί να πάρει κι άλλη παράταση ώστε αφενός να μη συμπέσει με το καλοκαίρι και αφετέρου να αποφευχθεί μία ακόμη πιθανή διπλωματική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ. Πάντως υπάρχει και η ενδιάμεση λύση το γεωτρύπανο να κινηθεί νότια της Τουρκίας, ανάμεσα στα τουρκικά παράλια και το βόρειο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου, επιτρέποντας έτσι στον Τούρκο πρόεδρο να διατηρήσει το γόητρό του στο εσωτερικό της χώρας και αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία μιας ακόμη όξυνσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ίδιοι κύκλοι.
Από την άλλη πλευρά, πάντως, οι Τούρκοι αντιμετωπίζουν αρκετές ακόμη δυσκολίες αναφορικά με την ενεργοποίηση του γεωτρύπανου καθώς εξακολουθούν να βρίσκονται σε αναζήτηση επιστημονικού προσωπικού προκειμένου να στελεχώσουν κρίσιμες θέσεις ως προς τη λειτουργία του. Παράλληλα, εμφανίζονται να αναζητούν και ένα με δύο βοηθητικά πλοία τα οποία θα το συνοδεύσουν στις εργασίες του, όπως είχε συμβεί ακριβώς πριν από δύο χρόνια και με την περίπτωση του ερευνητικού «Oruc Reis».
Στη συνοδεία του τουρκικού γεωτρύπανου, πάντως, αναμένεται επίσης να ενταχθούν και πλοία του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, με υποστήριξη υποβρυχίων αλλά και εναέριων μέσων, κυρίως Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών. Να σημειώσουμε ότι το «Abdul Hamid Khan» είναι το τέταρτο γεωτρύπανο της Τουρκίας, έχει χαρακτηριστικά έβδομης γενιάς και δυνατότητα να κάνει γεωτρήσεις μέχρι και τα 12.200 μέτρα.