Με τον χειμώνα να πλησιάζει και την Ευρώπη να απειλείται από την ενεργειακή κρίση ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επέλεξε την κατάλληλη στιγμή για να υπενθυμίσει ότι η χώρα του είναι υπερδύναμη πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σε μια χαοτική ημέρα χθες με τα futures φυσικού αερίου στην Ολλανδία να σημειώνουν άνοδο 40% σε λίγα λεπτά, ο Πούτιν έτεινε χείρα βοηθείας προς την Ευρώπη για να σταθεροποιήσει την κατάσταση με την υπόσχεται να ανοίξει την κάνουλα του φυσικού αερίου. Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε δήλωσε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να σταθεροποιήσει τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας. «Ας σκεφτούμε ενδεχομένως την αύξηση της προσφοράς στην αγορά, μόνο που πρέπει να το κάνουμε προσεκτικά. Κάντε ό,τι πρέπει με τη Gazprom και συζητήστε το», είπε ο Πούτιν.
«Αυτή η κερδοσκοπική τρέλα δεν μας κάνει καλό», πρόσθεσε. Οι δηλώσεις του Πούτιν ήταν αρκετές για να φρενάρουν το ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Ο Πούτιν είπε ότι η Gazprom θα στείλει περισσότερο φυσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας. Ωστόσο, μίλησε επίσης για την καταλληλότητα της χώρας ως διαδρομή διαμετακόμισης, λέγοντας ότι τα νέα συστήματα αγωγών της Ρωσίας κάτω από τη Μαύρη και τη Βαλτική Θάλασσα – που περιλαμβάνουν τον βόρειο ρεύμα 2 – είναι οικονομικά και περιβαλλοντικά ανώτερα.
Η αποστολή μεγαλύτερων όγκων φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας είναι «οικονομικά ασύμφορη για τη Gazprom, επειδή είναι ακριβότερη», είπε ο Πούτιν. «Ο εφοδιασμός μέσω νέων συστημάτων αγωγών που τέθηκαν σε λειτουργία τα τελευταία χρόνια και τώρα τίθενται σε λειτουργία μειώνει την ποσότητα των εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα κατά 5,6 φορές», πρόσθεσε. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η τρέχουσα κρίση της αγοράς είναι το αποτέλεσμα μιας ταχύτερης οικονομικής ανάκαμψης σε όλο τον κόσμο, η οποία έχει «ζεστάνει» τη ζήτηση ενέργειας. Ένας απροσδόκητα μακρύς και κρύος χειμώνας εξάντλησε την αποθήκη φυσικού αερίου στην Ευρώπη, είπε.
Η Ευρώπη, η οποία καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των αναγκών της σε φυσικό αέριο, με προμήθειες από τη Μόσχα, δηλώνει εδώ και χρόνια ότι θέλει να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού της, χωρίς να έχει κανένα αποτέλεσμα. Ο Ρώσος πρόεδρος είπε επίσης ότι η Ρωσία, με βάση τα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, μπορεί και πάλι να προμηθεύσει την Ευρώπη με υδρογονάνθρακες συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου, με ποσότητες ρεκόρ.
Ωστόσο, επισήμανε επίσης ένα «λάθος» που έκαναν οι ευρωπαϊκές αρχές, να μετατοπιστούν από μακροπρόθεσμα συμβόλαια που συνήθως ευνοούνται από τη Ρωσία υπέρ μηχανισμών που βασίζονται στην αγορά. «Σήμερα έχει γίνει απολύτως προφανές ότι αυτή η πολιτική είναι εσφαλμένη», είπε ο Πούτιν. «Ως αποτέλεσμα, τώρα η τιμή του φυσικού αερίου έχει σπάσει όλα τα ιστορικά ρεκόρ και σήμερα προσπαθεί ήδη να φτάσει τα 2.000 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα»
Αποκλιμάκωση των τιμών μετά τις δηλώσεις Πούτιν
Αποκλιμάκωση σημειώνεται για δεύτερη ημέρα και στις τιμές του πετρελαίου μετά την απροσδόκητη αύξηση των αποθεμάτων αμερικανικού αργού, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για τη ζήτηση μετά το ράλι που εκτόξευσε τις τιμές σε υψηλό πολλών ετών.
Σήμερα η τιμή του αμερικανικού αργού υποχώρησε κατά 0,67% ή κατά 52 σεντς στα 76,91 δολ/βαρέλι, την ώρα που χθες βρισκόταν στα 79,78 δολ (το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2014). Παράλληλα, το μπρεντ έχασε σήμερα 0,1% ή 8 σεντες υποχωρώντας στα 81 διολ/βαρέλι. Την ίδια ώρα, τα αμερικανικά αποθέματα αυξήθηκαν κατά 2,3 εκατ. βαρέλια την περασμένη εβδομάδα έναντι πρόβλεψης για μείωση κατά 418.000 βαρέλια. Αυξήθηκαν όμως και τα αποθέματα βενζίνης. Σημειωτέον ότι η τιμή του πετρελαίου έχει κάνει άλμα πάνω από 50% φέτος. Η τιμή του φυσικού αερίου υποχωρεί αυτή την ώρα κατά 4% στα 5,41 δολ. ανά Mmbtu (δισ. θερμικές μονάδες), από τα 6,26 δολ. που είναι το υψηλό των τελευταίων ημερών.
«Καμπανάκι» από αναλυτές: Η Ευρώπη γίνεται ενεργειακός όμηρος της Ρωσίας
Αναλυτές της αγοράς προειδοποιούν ότι η κίνηση Πούτιν να ανοίξει τις κάνουλες του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθιστούν την τελευταία ολοένα και πιο ευάλωτη απέναντι στη Ρωσία, η οποία περιμένει τη Γερμανία για την πιστοποίηση του αμφιλεγόμενου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 που θα φέρει περισσότερο ρωσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω της Βαλτικής Θάλασσας.
Ο αγωγός αξίας 11 δισ. δολαρίων έχει πλέον ολοκληρωθεί προς μεγάλη ενόχληση των ΗΠΑ που έχουν αντιταχθεί στο έργο, προειδοποιώντας ότι η κατασκευή του θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιδιώξει να χρησιμοποιήσει την προσφορά ενέργειας ως μοχλό πίεσης για την περιοχή.
«Η Ευρώπη είναι πλέον όμηρος στη Ρωσία για τον ενεργειακό εφοδιασμό», δήλωσε ο Τίμοθι Ας, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Bluebay Asset Management, σε σημείωμά του, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «απίστευτη».
«Είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία έχει θέσει την Ευρώπη (ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο) σε ενεργειακό κλοιό και ότι η Ευρώπη είναι πολύ αδύναμη μνα κάνει οτιδήποτε γι ‘αυτό », ανέφερε ο ίδιος κάνοντας λόγο για «Ενεργειακό εκβιασμό».
Στο παιχνίδι και το Αζερμπαϊτζάν
Να σημειωθεί πως και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, δήλωσε πως η χώρα του είναι έτοιμη να αυξήσει τις παραδόσεις του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. ο Αζερμπαϊτζάν, χώρα του Καυκάσου, πλούσια σε υδρογονάνθρακες, άρχισε στα τέλη του 2020 να παραδίδει φυσικό αέριο στην Ιταλία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, δεσμευόμενη για 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Oι παραδόσεις του αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη άρχισαν στα τέλη Δεκεμβρίου από το τεράστιο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ, μέσω του Νότιου Διαδρόμου φυσικού αερίου, που διασχίζει τη Γεωργία και την Τουρκία. Το κύκλωμα αυτό προορίζεται να διαφοροποιήσει τις προμήθειες των Ευρωπαίων και να μειώσει την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Σε ετοιμότητα η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται υπ’ ατμόν προς αντιμετώπιση των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας. Την προσεχή εβδομάδα πρόκειται να παρουσιαστούν από την Κομισιόν μέτρα προς στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, ενώ το ζήτημα θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της 21ης-22ας Οκτωβρίου, όπως δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.