Ο «επόμενος» Ερντογάν

ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΙΝΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία έχουν αναστατώσει όλον τον πολιτισμένο κόσμο.

 

 

Η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει κλονίσει κάθε πολίτη που αντιλαμβάνεται τον πολιτισμό ως κάτι ιερό και απροσπέλαστο. Εν μία νυκτί, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφασίζει και «διατάζει», με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς διαβουλεύσεις να μετατρέψει ένα μνημείο – ορόσημο για τον πολιτισμό, που προστατευόταν από την UNESCO, σε μέρος μίας συνολικής προπαγάνδας που σκοπό έχει να συσπειρώσει όλους αυτούς που επιθυμούν μία Τουρκία πιο ισλαμιστική. Η επιλογή αυτή τον έφερε αντιμέτωπο με αρκετές έντονες αντιδράσεις, αλλά και με αντιδράσεις ανοχής που του αποδεικνύουν ότι ο πολιτισμένος κόσμος της Δύσης δεν έχει σκοπό να ασχοληθεί με τα τερτίπια του.

 

Τι είναι, ωστόσο, πιο σημαντικό; Να ασχοληθούμε με τα καπρίτσια του Ερντογάν ή με την ουσία της πολιτικής που προσπαθεί εναγωνίως να χαράξει; Προφανώς και το δεύτερο είναι το φλέγον ζήτημα. Αυτό συμβαίνει, διότι, ο Ερντογάν με αυτές του τις αποφάσεις, σε συνδυασμό με τις επιλογές που όλο αυτό το διάστημα κάνει, έχει καταφέρει να δημιουργεί ένα κλίμα ότι όλοι είναι απέναντι σε εκείνον. Όλοι τον αντιμάχονται και όλοι τον φθονούν και δεν τον καταλαβαίνουν. 

 

Αγχωμένος από την Ελλάδα που έχει αλλάξει πολιτική και που, πλέον δεν μπορεί να προσπελάσει, μέσω των μεταναστευτικών ροών, νιώθει εκνευρισμό και προσπαθεί να κάνει τη δική του επανάσταση κόντρα σε κάθε δυτικό τρόπο ζωής. Προσπαθώντας, λοιπόν, να τονώσει το πατριωτικό αίσθημα των πιο ακραίων Τούρκων, που, σε καμία περίπτωση, δεν ανταποκρίνεται στις απόψεις και τις επιθυμίες της πλειοψηφίας, στρέφει την προσοχή τους σε κάτι που δεν του κοστίζει. 

 

Ο Ερντογάν, με τις αποφάσεις που έχει πάρει όλο αυτό το διάστημα και με τις επιλογές που έχει κάνει στο μεταναστευτικό ζήτημα, αποδεικνύει, μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότερο, ότι χρησιμοποιεί τα πάντα εργαλειακά, για να εξυπηρετήσει την προσωπική του ατζέντα. Αυτή δεν περιλαμβάνει τίποτα περισσότερο από την μακροημέρευσή του στην εξουσία. Για να το πετύχει, όμως, αυτό, δεδομένου ότι η Τουρκία μαστίζεται από τη διαρκή ύφεση και την υποτίμηση της τουρκικής λίρας, ο ίδιος προσπαθεί να βρει τεχνάσματα για να μετρηθεί ως «καλύτερος» από τους Ευρωπαίους. 

 

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν είναι τίποτα παραπάνω από την αντανάκλαση των φόβων του για την επόμενη μέρα του στο θώκο και την υστεροφημία του. Το να είσαι φιλόδοξος ως ηγέτης ενός κράτους και δη της Τουρκίας, είναι αρκετά τιμητικό και μεγάλο από μόνο του. Δεν χρειάζεσαι παραπάνω φιλοδοξίες και αυτοπεποίθηση, αλλά ρεαλιστικό βλέμμα και συναίσθηση της πραγματικότητας. Τι εστί πραγματικότητα; Είναι αυτό που συμβαίνει γύρω μας, με τον τρόπο που το αντιλαμβάνεται ο μέσος άνθρωπος ότι συμβαίνει γύρω μας. Όχι, ο Ερντογάν δεν είναι ο μέσος Τούρκος. Ο Ερντογάν είναι ένας γερόλυκος της εξουσίας που προσπαθεί να βρυχηθεί, λίγο πριν ξεψυχήσει. Είναι αυτός που θα φωνάζει μέχρι να μην μπορεί να πάρει ανάσα, αυτός που θα παλέψει για να παραμείνει έστω και μισό δευτερόλεπτο παραπάνω στο φως. 

 

Ο ίδιος αποδεικνύει κάθε μέρα την επιλογή του• την επιλογή του να είναι πρώτος στο «μικρόκοσμο» μίας δικής του Ανατολής. Επιλέγει κάθε μέρα να μην είναι μέρος του πολιτισμένου κόσμου, να μην καταλαβαίνει από ευρωπαϊκό ιδεώδες, όσο κι εάν στο βάθος του μυαλού του επιθυμεί να είναι μέρος του, να το αποκλείει, καθώς νιώθει ότι κανείς δεν θα τον ακούει. Δεν τον ενδιαφέρει σε πόσους μέσα θα βασιλέψει, αρκεί να είναι ο πρώτος κι αυτό, γιατί η υπερβολική του φιλοδοξία τον οδηγεί σε διπλωματικά αδιέξοδα, που, με τη σειρά τους, δημιουργούν το περιβάλλον απομονωτισμού, που, εν τοις πράγμασι απεύχεται. 

 

Είναι αυτός που θα πατήσει πάνω στον πόνο των ανθρώπινων ζωών, της επιθυμίας για ένα καλύτερο μέλλον, του δικαιώματος σε μία καλύτερη ζωή με παροχές, δικαιώματα και υποχρεώσεις. Είναι αυτός που εκμεταλλεύεται το πιο ιερό πράγμα στον κόσμο, την πίστη στον Θεό, όποιος κι εάν είναι αυτός. Υπάρχει μεγαλύτερη χυδαιότητα από το να πατάς πάνω στην πίστη; Στην κινητήρια δύναμη που δίνει την χαραμάδα ελπίδας και αισιοδοξίας; Εκείνος δεν διστάζει να το κάνει και, για αυτούς ακριβώς τους λόγους, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως πολιτικός με συνείδηση. 

 

Ο Ερντογάν είναι ένας ηγέτης σε αποδρομή. Ένας ηγέτης ηττημένος και κυνηγημένος. Ένας ηγέτης που προσπαθεί να γραπωθεί από τη δική του χαραμάδα πίστης, για να κερδίσει πάλι την αγάπη και την προτίμηση του κόσμου. Είναι ο ίδιος Ερντογάν που πήγε και έχασε τις Εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, είναι ο ίδιος Ερντογάν που, κάποτε, οραματιζόταν την Τουρκία ως προπύλαια της Δύσης. Είναι αυτός που ένιωθε μέρος του πολιτισμού. Αυτός, ο ίδιος Ερντογάν, είναι αυτός που ξεπουλάει όλα τα παραπάνω, μόνο για ίδιον όφελος, μόνο για λίγες ημέρες παραπάνω εξουσίας. 
Αυτό, όμως, που θα πρέπει να μας ανησυχεί δεν είναι αυτός ο Ερντογάν, αλλά ο «επόμενος Ερντογάν» είτε είναι ο ίδιος είτε ο διάδοχός του.