Την αναμόρφωση των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητούν σε κοινό άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο των Financial Times, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι.
Οι δύο ηγέτες υπογραμμίζουν ότι πρέπει να παραμείνει η προσήλωση στην μείωση του δημόσιου χρέους, χωρίς, ωστόσο αυτό να συνεπάγεται μείωση των δαπανών για επενδύσεις ή επιπλέον φόρους.
Αναλυτικά, στο άρθρο τους αναφέρουν:
«Η ΕΕ κατηγορείται συχνά ότι κάνει πολύ λίγα, πολύ αργά, σε μια κρίση. Ωστόσο, η συλλογική μας απάντηση στον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας Covid-19 δεν ήταν ούτε πολύ μικρή ούτε ήρθε πολύ αργά. Αντίθετα, απέδειξε τη δύναμη της τολμηρής δράσης που αναλαμβάνεται νωρίς.
Για την καταπολέμηση της κρίσης, οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν ξοδέψει περί το 1,8 τρισ. ευρώ για την ενίσχυση οικογενειών και επιχειρήσεων. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενεργοποίησε σημαντική νομισματική υποστήριξη για την ενίσχυση του δανεισμού. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέστειλε τους δημοσιονομικούς κανόνες της, ξεκινώντας μαζί με τις κυβερνήσεις ένα σχέδιο 750 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.
Η ανάκαμψη είναι σε καλό δρόμο. Η οικονομία της ΕΕ δεν έχει ακόμη επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα, αλλά θα επιστρέψει σε αυτά τους επόμενους μήνες. Τα δημόσια οικονομικά επίσης βελτιώνονται: η αναλογία δημόσιου χρέους και ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος στην ΕΕ έχει σταθεροποιηθεί και αναμένεται να μειωθεί το 2022.
Παρά τις αβεβαιότητες, πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά για να αντιμετωπίσουμε σημαντικές μακροπρόθεσμες προκλήσεις. Οι κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας επιδεινώνονται, ενώ οι γεωπολιτικές και στρατιωτικές εντάσεις αυξάνονται. Η τεχνολογία αποκτά διαρκώς μεγαλύτερη σημασία για την ευημερία μας, ενώ επιδεινώνει υπάρχουσες ανισότητες και δημιουργεί νέους διαχωρισμούς. Η δομή των κοινωνιών μας αλλάζει σε βάθος από τις δημογραφικές εξελίξεις. Η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει με τόλμη και ταχύτητα σε όλους αυτούς τους τομείς.
Σε Ιταλία και Γαλλία, προχωρούν φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις για να προστατεύσουμε τους πολίτες μας και να διευρυνθούν οι ευκαιρίες που έχουν. Πλέον πρέπει να πάμε παραπέρα. Πρέπει να εμβαθύνουμε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και να το συνδυάσουμε με επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε έρευνα, υποδομές, ψηφιοποίηση και άμυνα. Χρειαζόμαστε αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ για την ερχόμενη δεκαετία και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να την υλοποιήσουμε μέσω κοινών επενδύσεων, καταλληλότερων κανόνων και καλύτερου συντονισμού -όχι μόνο κατά τη διάρκεια κρίσεων.
Η δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τη δημοσιονομική πολιτική για την προστασία των ανθρώπων μας και τον μετασχηματισμό των οικονομιών μας ήταν, και παραμένει, κεντρική σε αυτή τη στρατηγική. Έτσι, μαζί με όλα τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, αφού καθορίσουμε ένα σύνολο κοινών αρχών και μακροοικονομικών στόχων, θα πρέπει στη συνέχεια να συζητήσουμε τον σωστό τρόπο μετατροπής αυτών των στόχων σε ένα λογικό νέο δημοσιονομικό πλαίσιο.
Οι υφιστάμενοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ χρειάζονταν ήδη μεταρρύθμιση και πριν την πανδημία. Είναι ιδιαίτερα περίπλοκοι, περιόρισαν τις δυνατότητες των κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια κρίσεων και επιβάρυναν υπέρμετρα τη νομισματική πολιτική. Απέτυχαν δε, να παράξουν κίνητρα για την ιεράρχηση βασικών δημόσιων δαπανών για το μέλλον, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων επενδύσεων.
Θα χρειαστούμε ένα πλαίσιο αξιόπιστο, διαφανές και ικανό να συμβάλει στη συλλογική μας φιλοδοξία για μια ισχυρότερη, πιο βιώσιμη και δικαιότερη Ευρώπη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να μειώσουμε τα επίπεδα χρέους μας. Αλλά δεν μπορούμε να περιμένουμε να γίνει αυτό μέσω περισσότερων φόρων ή μη βιώσιμων περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες, ούτε μπορούμε να πνίξουμε την ανάπτυξη μέσω μη βιώσιμης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η στρατηγική μας είναι να περιορίσουμε τις επαναλαμβανόμενες δημόσιες δαπάνες μέσω λογικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Και όπως οι κανόνες δεν πρέπει να μπαίνουν εμπόδιο στην αντίδραση απέναντι στην πανδημία, έτσι δεν πρέπει να μας εμποδίσουν να κάνουμε όλες τις απαραίτητες επενδύσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει μια διαβούλευση για τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και υποβάλλονται ενδιαφέρουσες προτάσεις. Πρέπει να έχουμε μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών και αρκετές κρίσιμες δαπάνες για το μέλλον και τη διασφάλιση της κυριαρχίας μας. Το χρέος που αντλείται για τη χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων, οι οποίες αναμφισβήτητα ωφελούν την ευημερία των μελλοντικών γενεών και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, θα πρέπει να ευνοείται από τους δημοσιονομικούς κανόνες, δεδομένου ότι οι δημόσιες δαπάνες αυτού του είδους, στην πραγματικότητα, συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.
Το EU Next Generation υπήρξε μια επιτυχία στην αξιολόγηση της ποιότητας των δημόσιων δαπανών και στον τρόπο χρηματοδότησής του. Προσφέρει έτσι ένα χρήσιμο οδηγό για τη μελλοντική πορεία. Νέες προτάσεις αξίζουν διεξοδικής συζήτησης, χωρίς ιδεοληψίες, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ΕΕ ως σύνολο.
Η επερχόμενη γαλλική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα έχει ως στόχο την ανάπτυξη μιας κοινής στρατηγικής για το μέλλον της Ένωσης.
Η ΕΕ πρέπει να αναζωογονήσει το πνεύμα που την στο να αναλάβει δράση στην αρχή της πανδημίας το 2020. Μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική και, στη συνέχεια, ένα ενισχυμένο δημοσιονομικό πλαίσιο στην παραπάνω λογική θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στο να διασφαλίσει ότι η ΕΕ έχει τα μέσα πραγματοποιήσει τις φιλοδοξίες της.