Οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας θα έχουν σήμερα συνομιλίες στην Γενεύη σε μια ύστατη προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης για την Ουκρανία, εν μέσω των υποψιών της Ουάσινγκτον ότι η Μόσχα θέλει να εισβάλει στην γειτονική της χώρα παρά τις απειλές για βαριά αντίποινα.
Η συνάντηση ανάμεσα στον Σεργκέι Λαβρόφ και τον Άντονι Μπλίνκεν σε μέγαρο στις όχθες της λίμνης της Γενεύης είναι η τελευταία κίνηση σε μια έντονη διπλωματική προσπάθεια που άρχισε πριν από 11 ημέρες και πάλι στη Γενεύη από δύο υφυπουργούς τους.
Αυτοί συμφώνησαν να συνεχιστούν οι συνομιλίες παρά τη μεγάλη διάσταση απόψεων που υπάρχει και τη συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων Ρώσων στρατιωτών στα σύνορα με την Ουκρανία.
Μολονότι η συνάντηση της 10ης Ιανουαρίου διήρκεσε σχεδόν οκτώ ώρες, η δια ζώσης συνάντηση του Μπλίνκεν με τον Λαβρόφ δεν αναμένεται να ξεπεράσει τις δύο ώρες.
Οι δύο έμπειροι διπλωμάτες γνωρίζονται εδώ και πολλά χρόνια. Ο Άντονι Μπλίνκεν είναι γνωστός για την ακλόνητη ηρεμία που τον χαρακτηρίζει, ενώ για τον Σεργκέι Λαβρόφ θεωρείται ότι βράζει περισσότερο το αίμα του και έχει πιο αιχμηρό λόγο.
Όμως τι μπορεί να συζητήσουν;
“Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με περίπλοκα προβλήματα και η επίλυσή τους θα πάρει χρόνο. Δεν αναμένω ότι θα τα ρυθμίσουμε στη Γενεύη”, δήλωσε χθες, Πέμπτη, από το Βερολίνο ο Μπλίνκεν, ο οποίος στοχεύει σε μια “αμοιβαία κατανόηση” και μια αποκλιμάκωση από την ρωσική πλευρά για να αμβλυνθούν οι εντάσεις.
Την Τετάρτη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έκρινε ότι ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν “θα εισβάλει” στην Ουκρανία και δεσμεύτηκε για “μια απάντηση γρήγορη, σοβαρή και ενωμένη των ΗΠΑ και των συμμάχων μας”, αν ο ρωσικός στρατός διασχίσει τα σύνορα.
Το Κρεμλίνο αντέδρασε χθες καταδικάζοντας τις δηλώσεις αυτές ως “αποσταθεροποιητικές”, που θα μπορούσαν να δώσουν ιδέες “σε θερμοκέφαλους μεταξύ των Ουκρανών εκπροσώπων”.
Η Ρωσία, η οποία υποστηρίζει ήδη εξέγερση στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας, κατά την οποία έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 13.000 άνθρωποι από το 2014, και προσήρτησε την Κριμαία, αρνείται οποιοδήποτε σχέδιο εισβολής. Ωστόσο το Κρεμλίνο επιμένει σε γραπτές εγγυήσεις για την ασφάλειά του, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης ότι το Κίεβο δεν θα ενταχθεί στο NATO και ότι η Συμμαχία δεν επιδιώκει να επεκταθεί σε αυτό που η Ρωσία θεωρεί δική της σφαίρα επιρροής.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη αντιταχθεί στα αιτήματα αυτά, τα οποία κρίνουν παράλογα.
Ανησυχίες για νέο Ψυχρό Πόλεμο
Ο Άντονι Μπλίνκεν μεταβαίνει στη Γενεύη έπειτα από μια περιοδεία-εξπρές που τον έφερε από το Κίεβο στο Βερολίνο, την πόλη σύμβολο της επανένωσης της Ευρώπης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, για να συζητήσει εκεί με τους Γερμανούς, τους Γάλλους και τους Βρετανούς συμμάχους.
“Το να επιτρέψουμε στη Ρωσία να παραβιάσει τις αρχές αυτές εν πλήρει ατιμωρησία θα μας φέρει όλους πίσω σε πιο επικίνδυνους και πιο ασταθείς καιρούς, όταν η ήπειρος αυτή – και αυτή η πόλη – ήταν κομμένη στα δύο, χωρισμένη από μια ουδέτερη ζώνη, διαιρεμένη από στρατιωτικές περιπολίες, και τότε που η απειλή ενός ολοκληρωτικού πολέμου βάραινε βαριά τη ζωή του καθενός”, υπενθύμισε ο Μπλίνκεν σε ομιλία του προτού αναχωρήσει για την Ελβετία.
“Αυτό θα στείλει επίσης το μήνυμα, σε άλλους στον κόσμο, ότι μπορούν να θυσιαστούν οι αρχές αυτές”, προειδοποίησε.
Ωστόσο η πόρτα δεν έχει κλείσει τελείως, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν επαναλαμβάνει συχνά ότι προτίθεται να συζητήσει φόβους των Ρώσων για την ασφάλειά τους.
Κατά τις πρώτες συναντήσεις την περασμένη εβδομάδα στην Ελβετία, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουέντι Σέρμαν πρότεινε να αντληθεί έμπνευση από την νεκρή πλέον συνθήκη αφοπλισμού για τις πυρηνικές δυνάμεις μεσαίου βεληνεκούς (INF) που είχε υπογραφεί στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου με την Μόσχα.
Το 2019 ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από την συνθήκη, κατηγορώντας τη Ρωσία για παραβιάσεις.
Την Τετάρτη ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε έτοιμος για μια νέα σύνοδο κορυφής με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έπειτα από αυτή της 16ης Ιουνίου του 2021 στη Γενεύη.
Η Ρωσία δεν είπε όχι στις προτάσεις για τους πυραύλους και τις ασκήσεις, αλλά υπενθύμισε ότι αυτό δεν είναι το ουσιαστικό. Χθες, Πέμπτη, εξάλλου ανακοίνωσε μεγάλες ναυτικές ασκήσεις τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο στον Ατλαντικό, την Αρκτική, τον Ειρηνικό ή ακόμη τη Μεσόγειο.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας κάλεσε την Τετάρτη τον Ρώσο πρόεδρο να επιλέξει “την ειρηνική οδό” και γνωστοποίησε σαφώς ότι δεν θα προτείνει γραπτές απαντήσεις στα πολύ λεπτομερή αιτήματα που υπέβαλαν πριν από μερικές εβδομάδες οι Ρώσοι για τα επίμαχα ζητήματα.
Για την Ουάσινγκτον ο χρόνος τρέχει και την περασμένη εβδομάδα οι ΗΠΑ κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι απέστειλε πράκτορες στην Ουκρανία για να πραγματοποιήσουν επιχείρηση που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως “πρόσχημα για εισβολή”.
Οι Λαβρόφ και Μπλίνκεν θα παραχωρήσουν χωριστές συνεντεύξεις Τύπου μετά τη συνάντηση.