Με βυζαντινή λαμπρότητα και επισημότητα, αλλά και συγκίνηση έγιναν το πρωί της Τρίτης τα θυρανοίξια του Ναού του Αγίου Νικολάου στο σημείο που ο κόσμος άλλαξε βίαια πριν από 20 χρόνια. Ο ελληνορθόδοξος ναός ήταν το μόνο λατρευτικό κέντρο που κατέρρευσε κατά την επίθεση και ελάχιστα αντικείμενα έχουν περισωθεί από το εκκλησάκι που αποτελούσε σημείο αναφοράς, λατρείας και πρώτο σταθμό γενεών Έλλήνων μεταναστών που περνούσαν από τη νήσο Έλις.
Στη διάρκεια της τελετής που έγινε με όλο το βυζαντινό λατρευτικό τυπικό η συγκίνηση ήταν φανερή στα πρόσωπα των παρισταμένων, όπως της Ανθούλας Κατσιματίδου που έχασε τον αδελφό της στην τρομοκρατική επίθεση και σήμερα παρέστη κρατώντας στα χέρια της ένα από τα μόλις έξι αντικείμενα που ανασύθηκαν από τα ερείπια του ναού.
Τα θυρανοίξια του ναού έγιναν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο παρουσία του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο (που συνοδευόταν από τη σύζυγό του Σούζαν, η οποία είναι ορθόδοξη), την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υφυπουργός Εξωτερικών Ανδρέας Κατσανιώτης. Παρόντες ήταν επίσης η πρέσβης της χώρας μας στις ΗΠΑ κυρία Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ο γενικός πρόξενος στη Νέα Υόρκη Κωνσταντίνος Κούτρας, ο πρόεδρος του διοικητικου συμβουλίυ του Ιδρύματος Νιάρχου κ.Ανδρέας Δρακόπουλος, εκπρόσωποι εκκλησιών και δογμάτων: Αλλωστε ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει ξεχωριστό τον συγκεκριμένο ναό είναι ότι θα έχουν χώρο λατρείας και προσευχής όλοι, ανεξαρτήτως θρησκείας, κόντρα στο θρησκευτικό μίσος και τη μισαλλοδοξία που αποτέλεσαν κίνητρο για να σκοπιστεί ο θάνατος στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, είκοσι χρόνια πριν.
Η τελετή στο λόφο της οδού Λίμπερτι, σε σημείο που βλέπει πανοραμικά το μνημείο των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε με την ύψωση του Σταυρού στον επιβλητικό τρούλο του ναού- ο τρούλος μάλιστα έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί έτσι από τον Σαντιάγο Καλατράβα αρχιτέκτονα του ναού, ώστε να φωτίζεται τη νύχτα- υπάρχουν led κάτω από λεπτά φύλλα πεντελικού μαρμάρου που μεταφέρθηκε από την Ελλάδα για τον ναό.Ακολούθως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευλόγησε τα έξι αντικείμενα που ανασύρθηκαν από τα ερείπια: Δύο βιβλία, μια εικόνα, μια μικρή αφιερωματική καμπάνα και τμήματα από κηροπήγια με κεριά. Η αρχιερατική πομπή κινήθηκε στη συνέχεια στην είσοδο του ναού όπου τελέστηκε αγιασμός και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος έκανε έναν σύντομο χαιρετισμό – προσφώνηση προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Απαντώντας, ο κ.Βαρθολομαίος, μεταξύ άλλων, είπε:
“Είμαστε εδώ σημερα στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου όπου πριν από 20 χρόνια ο κόσμος άλλαξε βίαια. Εδώ σ’ αυτό τον ιερό τόπο γιορτάζουμε και τα 30 χρόνια της ημετέρας πατριαρχείας, αλλά και τα ονομαστήρια του αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου που του απωθέσαμε τις ελπίδες μας γι αυτή την αρχιεπισκοπή. Βρισκόμαστε σ’ αυτό τον ιερό τόπο για να πούμε στον κόσμο ότι το καλό είναι ισχυρότερο από το κακό, ότι υπάρχει φως πέρα από τον θάνατο.
Ανοίγουμε τόπο ανεκτικότητας και κατανόησης μεταξύ των δογμάτων, ανοίγουμε για εκείνους που χάθηκαν στην επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, αλλά και για τους προσκηνυτές που θα έρχονται σε αυτό το εθνικό μνημείο. Ο ναός ανοίγει σε όλους και για όλους. Νικόλαος σημαίνει νίκη του λαού και η επίθεση των δειλών που σκόρπισαν εδώ τον θάνατο δεν ήταν η τελευταία λέξη. Ανθρωποι μετά την έτρεξαν εδώ για να προσφέρουν και να σώσουν θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές τους. Οπως ο Κύριος σήκωσε τον Σταυρό στο Γολγοθά για να φτιάξει σκάλα για τον παράδεισο. Σήμερα ο σταυρός του Κυρίου υψώθηκε ξανά σ’ αυτή την αναστημένη εκκλησία, όπως και ο Χριστός νίκησε με τον θάνατό τον θάνατο”.
Ακολούθησε η τελετή των θυρανοιξίων και η είσοδος του Πατριάρχη και του ανώτερου κλήρου μέσα στο ναό.
Η ανακατασκευή του ναού πέρασε από σαράντα κύματα,ενώ από τον αρχικό προϋολογισμό των 20 εκατομμυρίων χρειάστηκε να συγκεντρωθούν πάνω πό 95 εκατομμύρια. Ελλείψει κονδυλίων το 2017 τα έργα είχαν σταματήσει. Από την ενθρόνισή του κιόλας ο Αρχιεπισκοπος Ελπιδοφόρος που διαδέχθηκε το 2019 στην Αρχιεπισκοπή τον παραιτηθέντα προκάτοχό του Δημήτριο είχε θέσει πρωταρχικό στόχο την ολοκλήρωση του ναού. Αυτή τη στιγμή ο ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στην τελική ευθεία για την αποπεράτωσή της και εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει για του πιστούς το Πάσχα, ενώ επίσημα εγκαίνια θα γίνουν την 4η Ιουλίου του 2022.
Ο ναός βρίσκεται σε σημείο άμεσης “επικοινωνίας” μετο μνημείο των θυμάτων, όπου είναι γραμμένα τα ονόματα όλων τους, γύρω από μια επιβλητική τάφρο με κυρίαρχο στοιχείο το νερό.
