Η Τζαβανίζ Χέιλι είδε την κόρη της να διπλώνεται στα δύο από τον πόνο, στο σπίτι τους στο Μανάσας της Βιρτζίνια.
Η μέχρι πριν λίγο καιρό υγιέστατη 9χρονη σχεδόν δεν μπορούσε να περπατήσει από τον πόνο στο στομάχι της. Για περίπου δυο μήνες ταλαιπωρούνταν από πονοκεφάλους, εξάντληση, στομαχόπονο, πονόλαιμο, πόνο στο αυτί και λαχάνιασμα, αναφέροντας στη μητέρα της ότι αισθανόταν έντονο πόνο. Κατέρρεε στο κρεβάτι όταν επέστρεφε από το σχολείο και κατέληξε να χάνει σχεδόν οκτώ κιλά, ούσα ήδη πολύ αδύνατη.
«Δεν μπορούσαμε να βρούμε σύνδεση ανάμεσα στα συμπτώματά της», εξηγεί η μητέρα της στον Guardian. «Κάποιες μέρες ήταν χειρότερα σε σχέση με άλλες. Υπήρχαν μέρες που δεν μπορούσε καν να σηκωθεί από το κρεβάτι εξαιτίας του στομαχόπονου».
Ο εφιάλτης τους ξεκίνησε λίγο αφότου προσβλήθηκαν από Covid-19 τον περασμένο Αύγουστο. Και οι δύο πέρασαν την ασθένεια σχετικά ήπια και στη συνέχεια ανάρρωσαν. Όμως αργότερα, η 9χρονη Χέιλι αρρώστησε ξανά.
Τον Οκτώβριο, μετά από πολλαπλές επισκέψεις στον παιδίατρο και στα επείγοντα περιστατικά, την παρέπεμψαν στο Εθνικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο στην Πόλη της Ουάσινγκτον, όπου διαγνώστηκε με μακρά Covid και εντάχθηκε στο Παιδιατρικό Πρόγραμμα για τη Μακρά Covid που θεραπεύει ηλικίες έως 21 ετών.
Σπάνια αλλά παρούσα
Παρά το γεγονός ότι η διάγνωσή της θεωρείται πολύ σπάνια στα παιδιά, η Χέιλι δεν είναι η μόνη που υποφέρει. Σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ, παιδιά διαμαρτύρονται για μια ευρεία γκάμα συμπτωμάτων – από πονοκεφάλους, στομαχόπονους και ζαλάδες, μέχρι εξάντληση, «ομίχλη εγκεφάλου» και κυκλοθυμία, για πολύ καιρό μετά τη λοίμωξη.
Η μακρά Covid μπορεί να κρατήσει από τέσσερις εβδομάδες έως και αρκετούς μήνες, αν και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ορισμοί. Και παρά το γεγονός ότι εκδηλώνεται διαφορετικά βάσει του σταδίου ανάπτυξης, οι γιατροί διαπιστώνουν ότι στην πραγματικότητα πλήττει όλες τις ηλικίες, συμπεριλαμβανομένων και των βρεφών.
Από τους περισσότερους από 848.000 ανθρώπους που πέθαναν από κορωνοϊό στις ΗΠΑ, περίπου 727 ήταν ανήλικοι, σύμφωνα με το CDC. Λιγότερα από το 1,5% των παιδιών που νόσησαν από κορωνοϊό έχουν χρειαστεί νοσηλεία, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων (APA).
Η σχέση του εμβολιασμού
Ωστόσο, τα εμβόλια καθυστέρησαν να διανεμηθούν στα παιδιά, ενώ αντίστοιχα πίσω έχει μείνει και ο εμβολιασμός τους. Μέχρι τον Μάιο, το CDC δεν είχε εγκρίνει το εμβόλιο της Pfizer για παιδιά κάτω των 15 ετών, ενώ μόλις το Νοέμβριο προχώρησε στην έγκρισή του για παιδιά 5 έως 11 ετών. Μέχρι και σήμερα, τα παιδιά κάτω των πέντε ετών δεν μπορούν να εμβολιαστούν.
Αυτή τη στιγμή, μόλις το 20% των παιδιών 5-11 ετών έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους, ποσοστό που ανεβαίνει στο 55% για τα παιδιά 12-17 ετών. Αντιστοίχως, σύμφωνα με το CDC, κάθε ηλικιακή κατηγορία άνω των 18 έχει εμβολιαστεί σε ποσοστά που ξεπερνούν το 60%.
Πόσο σπάνια στ’ αλήθεια είναι η μακρά Covid στα παιδιά;
Πολλά ερωτήματα για τη μακρά Covid σε παιδιά παραμένουν αναπάντητα – ανάμεσά τους, και ο επιπολασμός της. Μια δανική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Pediatrics τον περασμένο Δεκέμβριο, εξέτασε τις περιπτώσεις 37.500 παιδιών. Διαπίστωσε ότι λιγότερα από το 1% των παιδιών που νόσησαν με κορωνοϊό ανέφεραν συμπτώματα τέσσερις εβδομάδες αργότερα, σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου. Έκθεση ιταλών επιστημόνων που συντάχθηκε τον Απρίλιο, εξέτασε 129 παιδιά που είχαν βρεθεί θετικά στον ιό, και διαπίστωσε ότι περίπου το 43% βίωνε τουλάχιστον ένα σύμπτωμα για περισσότερες από 60 ημέρες μετά την αρχική λοίμωξη.
Στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, γιατροί σε ορισμένα παιδιατρικά κέντρα Covid έχουν αναφέρει αύξηση των παραπομπών και του όγκου των ασθενών. Ορισμένες έχουν προχωρήσει σε βήματα διεύρυνσης των κλινικών ή αναδιαμόρφωσης του προγράμματός τους, ενώ άλλες έχουν αναγκαστεί να δημιουργήσουν μακρές λίστες αναμονής.
Η αιτία για αυτή την αύξηση κατά πάσα πιθανότητα είναι διπλή, εξηγεί στον Guardian η Λόρα Μαλόουν, γιατρός στην Παιδιατρική Κλινική Αποκατάστασης Covid-19 του Ινστιτούτου Kennedy Krieger. Πλέον οι άνθρωποι που γνωρίζουν και κατανοούν το πρόβλημα είναι πολλοί περισσότεροι, με αποτέλεσμα να αυξάνονται και εκείνοι που αναζητούν βοήθεια. Ταυτόχρονα, το πιθανότερο είναι ότι έχει υπάρξει και αύξηση των κρουσμάτων εξαιτίας της προηγούμενης έξαρσης που είχε προκαλέσει η Δέλτα, καθώς μπορεί να περάσουν μήνες πριν τη διάγνωση των ασθενών.
Όπως επισημαίνει στον Guardian, η κλινική χρειάστηκε να διευρυνθεί δύο φορές μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες.
«Πολλοί πιστεύουν ότι είναι απλώς ένα κρύωμα και θα το περάσουν. Όμως δεν ξέρουμε τους λόγους που κάποιοι παθαίνουν μακρά Covid ενώ άλλοι όχι», τονίζει. «Επομένως, αν μολυνθείτε, είναι ένα ρίσκο, ρίχνετε το ζάρι και ελπίζετε ότι δεν θα ανήκετε σε εκείνους με τις μακροχρόνιες επιπλοκές».
Πού οφείλεται η εμφάνισή της
Ο Δρ. Κάρλος Ολιβέιρα, παιδίατρος με ειδίκευση στα λοιμώδη νοσήματα στο Νοσοκομείο Yale, δήλωσε στον Guardian ότι υπάρχουν πολλές θεωρίες για τις αιτίες πίσω από τη μακρά Covid. Μια υπόθεση υποστηρίζει ότι ορισμένες από τις πρωτεΐνες του ιού παραμένουν στο σώμα και συνεχίζουν να κυκλοφορούν στη ροή του αίματος, προκαλώντας την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μια άλλη εικάζει ότι πρόκειται για ένα είδος αυτοάνοσης διαδικασίας στο πλαίσιο της οποίας τα αντισώματα που παρήχθησαν κατά του ιού επιτίθενται στον ξενιστή, προκαλώντας βλάβες καιρό μετά την εξουδετέρωση του ιού.
Τους τελευταίους μήνες δημοσιεύθηκαν πολλαπλές έρευνες γύρω από τη μακρά Covid. Σε μια προσπάθεια ιδιαιτέρως μεγάλης κλίμακας, τα Αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας ανακοίνωσαν την έναρξη πανεθνικών μελετών. Η έρευνα θα συμπεριλάβει παιδιά.
Στο μεταξύ, ο Δρ. Φρανκ Μπελ, παιδίατρος λοιμωδών νοσημάτων στο σουηδικό ιατρικό κέντρο του Σιάτλ δίνει έμφαση στη σημασία του εμβολιασμού:
«Με το να είμαστε προσεκτικοί απέναντι στο ενδεχόμενο έκθεσης στον ιό… και με το να είμαστε εμβολιασμένοι και να στηρίζουμε τα παιδιά μας καθώς αναρρώνουν από κορωνοϊό, νομίζω ότι αυξάνουμε τις πιθανότητες μείωσης του κινδύνου», εξήγησε.
Οι γιατροί ήδη έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται για τις πιθανές επιπτώσεις της έξαρσης που προκάλεσε η Όμικρον στους αριθμούς των ασθενών με μακρά Covid.
«Είναι δύσκολο για εμένα να πω τι θα συμβεί, όμως προετοιμαζόμαστε για ένα μεγάλο κύμα παιδιών… επειδή οι αριθμοί των εφήβων και των παιδιών που έχουν μολυνθεί είναι πολύ υψηλοί», παρατηρεί ο Ολιβέρια.
«Το λογικό είναι να οδηγήσει σε υψηλότερο κύμα κρουσμάτων μακράς Covid και μόνο βάσει των αριθμών».
Με πληροφορίες από Guardian