Ο επικεφαλής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ (φωτογραφία αρχείου, επάνω, από το Reuters/Esam Omran Al-Fetori) έχασε μια μάχη στον δικαστικό πόλεμο που διεξάγεται εναντίον του στις Ηνωμένες Πολιτείες από λίβυους πολίτες, οι οποίοι τον κατηγορούν για βασανιστήρια και εξωδικαστικές εκτελέσεις.
Απορρίφθηκε το αίτημα ασυλίας
Ο ισχυρός άνδρας της Ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χαφτάρ αρνήθηκε να συνεργαστεί με την αμερικανική δικαιοσύνη και επικαλέστηκε την ασυλία, την οποία ο δικαστής απέρριψε και τον καταδίκασε για τις κατηγορίες εναντίον του, όπως μεταδίδουν διεθνή και λιβυκά μέσα ενημέρωσης.
Οι αστικές αγωγές που κατατέθηκαν το 2019 και το 2020 αναφέρουν ότι ο Χαφτάρ, ως διοικητής του «Εθνικού Στρατού της Λιβύης» στα ανατολικά της χώρας, ενέκρινε αδιάκριτους βομβαρδισμούς αμάχων κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης εκστρατείας του το 2019 για την κατάληψη της Τρίπολης, με αποτέλεσμα τον θάνατο μελών των εναγόντων οικογενειών.
Το βράδυ της Παρασκευής (29 Ιουλίου 2022), ομοσπονδιακός δικαστής των ΗΠΑ διέταξε τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ να καταβάλει αποζημίωση στους Λίβυους, οι οικογένειες των οποίων ισχυρίστηκαν ότι είχε διαπράξει βασανιστήρια και εξωδικαστικές εκτελέσεις σε βάρος τους και σε βάρος συγγενών τους.
Ομοσπονδιακός δικαστής στη Βιρτζίνια, όπου διέμενε ο Χαφτάρ πριν επιστρέψει στη Λιβύη, είπε ότι δεν συνεργάστηκε με το δικαστήριο και ως εκ τούτου θα μπορούσε να καταδικαστεί «ερήμην», καταβάλλοντας αποζημίωση στις οικογένειες που άσκησαν τις αγωγές.
Ο Χαφτάρ, ο οποίος έχει διπλή λιβυκή και αμερικανική υπηκοότητα και αναγράφεται το όνομά του σε επίσημα αμερικανικά έγγραφα, μπορεί να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, και για τον καθορισμό της αξίας της αποζημίωσης απαιτείται η διεξαγωγή άλλων συνεδριάσεων.
Μεγάλο πλήγμα
Ωστόσο, αυτή η απόφαση αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τον Χαφτάρ καθώς ορισμένοι ισχυρίζονται ότι θα του στερήσει το δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα σε επόμενες εκλογές, αλλά και ότι ανοίγει ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο με τις ΗΠΑ, το οποίο κανείς δεν γνωρίζει πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί.
«Η δικαιοσύνη κέρδισε και ο Χαφτάρ θα πρέπει να λογοδοτήσει για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε», είπε ο Φαϊσάλ Γκιλ, ένας από τους δικηγόρους των εναγόντων, σε δήλωση που έλαβε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Οι οικογένειες δήλωσαν για εκείνη την εποχή ότι ο Χαφτάρ «συμμετείχε σε έναν τυφλό πόλεμο κατά του λιβυκού λαού: σκοτώθηκαν πολλοί άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε βομβαρδισμούς και βασάνισε άλλους πολίτες».
Αυτές οι οικογένειες στήριξαν το αίτημά τους σε ένα νομοθετικό κείμενο των ΗΠΑ που χρονολογείται από το 1991, τον Νόμο για την Προστασία των Θυμάτων Βασανιστηρίων, ο οποίος επιτρέπει τη δίωξη οποιουδήποτε ατόμου έχει επίσημη ιδιότητα σε ξένη χώρα και έχει διαπράξει πράξεις βασανιστηρίων ή/και εξωδικαστικές εκτελέσεις.
Η αμερικανική δικαιοσύνη είχε παγώσει την υπόθεση πριν τις εκλογές στη Λιβύη, οι οποίες ήταν προγραμματισμένες να διεξαχθούν τον Δεκέμβριο του 2021, για να μην επηρεάσει τους ψηφοφόρους.
Προσπάθησε να την ανατρέψει
Επειδή οι εκλογές ακυρώθηκαν, η εκδίκαση της υπόθεσης συνεχίστηκε. Ο Χαφτάρ προσπάθησε να την ανατρέψει, ισχυριζόμενος ότι χαίρει ασυλίας ως αρχηγός κράτους.
Ο Χαφτάρ, 78 ετών, είναι στρατιωτικός που εκπαιδεύτηκε από τους σοβιετικούς και συνέβαλε στο πραξικόπημα του 1969 με το οποίο ανατράπηκε το καθεστώς του βασιλιά Ιντρίς αλ Σενούσι και έφερε στην εξουσία τον Μουαμάρ Καντάφι.
Ηγήθηκε των λιβυκών δυνάμεων στον πόλεμο κατά του Τσαντ (1978-1987), αλλά συνελήφθη στη μάχη του Ουάντι Αλ-Ντουμ, στα σύνορα με τον νότιο γείτονα, προτού ανακοινώσει την αποστασία του από το καθεστώς Καντάφι που τον απελευθέρωσε.
Η αποφυλάκισή του έγινε με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια διαδικασία που εξακολουθεί να είναι μυστηριώδης.
Η Ουάσιγκτον του χορήγησε πολιτικό άσυλο στο έδαφός των ΗΠΑ και ο Χαλίφα Χαφτάρ προσχώρησε στη λιβυκή αντιπολίτευση. Εζησε είκοσι χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα, ενώ, σύμφωνα με την Wall Street Journal, έχει μεγάλο αριθμό ακινήτων αξίας εκατομμυρίων δολαρίων.
Ικανοποίηση από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα
Ο Εσαμ Ομέις, ηγέτης της διεθνούς οργάνωσης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες, χαρακτήρισε την ετυμηγορία που εκδόθηκε κατά του Χαλίφα Χαφτάρ ως ιστορικό γεγονός, αφού ο αμερικανός δικαστής πείστηκε για όλα τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σχετικά με τα εγκλήματα που διέπραξε, όπως επισημαίνει η almarsad.co.
Οπως σημειώνει η εφημερίδα Al-Marsad, ο Ομέις δήλωσε στη διάρκεια αποκλειστικής συνέντευξης στο κανάλι «Libya Al-Ahrar», το οποίο μεταδίδεται από την Τουρκία και χρηματοδοτείται από το Κατάρ ότι «ακόμη και ο δικηγόρος του Χαφτάρ προσπαθούσε μέχρι την τελευταία στιγμή να ζητήσει πάγωμα της υπόθεσης λόγω ψευδών ισχυρισμών ότι επίκεινται εκλογές στη Λιβύη και αυτό έχει πολιτικές διαστάσεις».
«Υπάρχει σαφής πολιτική πίεση και δεκάδες αιτήματα που υποβλήθηκαν από μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ και απαιτούν από τον υπουργό Δικαιοσύνης και τον Γενικό Εισαγγελέα να ξεκινήσουν έρευνες σε βάρος του Χαλίφα Χαφτάρ, τον αμερικανό πολίτη, για εγκλήματα που ξεπερνούν αυτά των βασανιστηρίων και φόνων καθώς και το θέμα της αντιμετώπισης της ομάδας Βάγκνερ και του Μπασάρ αλ Ασαντ».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν καθορίστηκε ακόμη η αποζημίωση που θα πρέπει να καταβληθεί από τον στρατάρχη Χαφτάρ, αλλά ο δικαστής αποφάσισε ότι αυτό θα γίνει «πριν τις 3 Σεπτεμβρίου, σε σχέση με το ύψος της περιουσίας του στις Ηνωμένες Πολιτείες».