Μήνυμα με πολλούς αποδέκτες έστειλε για μία ακόμα φορά η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις των επιτοκίων, το ΡΕΡΡ αλλά και το τακτικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που αφορά και την Ελλάδα. Και όπως διεφάνη από τα λόγια της τον επόμενο μήνα «κλειδώνει» η σχετική απόφαση για την χώρα μας.
Μιλώντας με την ευκαιρία της 175ης επετείου της Banco de Portugal στη Λισαβόνα, η Κριστίν Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ έχει διατυπώσει ξεκάθαρα τις τρεις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται πριν αρχίσουν να αυξάνονται τα επιτόκια.
Παρά την τρέχουσα άνοδο του πληθωρισμού, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα παραμένουν συγκρατημένες και, ως εκ τούτου, αυτές οι τρεις προϋποθέσεις είναι πολύ απίθανο να ικανοποιηθούν το επόμενο έτος.
Το ΡΕΡΡ
Όσον αφορά τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, η κ.Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι προς το παρόν η ΕΚΤ συνεχίζει να χρησιμοποιεί το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, PEPP, ώστε να διασφαλίσει ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης, αλλά και το ότι το κόστος δανεισμού για όλους τους τομείς της οικονομίας δεν θα περιοριστεί αδικαιολόγητα.
«Δεν είναι επιθυμητή η αδικαιολόγητη αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης σε μια εποχή που η αγοραστική δύναμη συμπιέζεται ήδη από υψηλότερους λογαριασμούς ενέργειας και καυσίμων και θα αντιπροσώπευε έναν αδικαιολόγητο αντίθετο άνεμο για την ανάκαμψη» είπε χαρακτηριστικά.
Η κ. Λαγκάρντ, σε μια επισήμανση με άμεσο ελληνικό ενδιαφέρον, είπε επίσης όσον αφορά τη βαθμονόμηση των αγορών ομολόγων σε έναν μεταπανδημικό κόσμο, οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν τον Δεκέμβριο.
«Ακόμη και μετά το αναμενόμενο τέλος του προγράμματος έκτακτης ανάγκης της πανδημίας, θα εξακολουθεί να είναι σημαντικό η νομισματική πολιτική – συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης βαθμονόμησης των αγορών περιουσιακών στοιχείων – να υποστηρίζει την ανάκαμψη και τη βιώσιμη επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο μας του 2%» είπε η κ. Λαγκάρντ.
Τα ελληνικά ομόλογα
Σημειώνεται ότι η ΕΚΤ αγόραζε στο δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του έτους ομόλογα αξίας 80 δισ. ευρώ μηνιαίως στο πλαίσιο του PEPP, ενώ για τον τέταρτο τρίμηνο έχει ανακοινώσει μείωση του ποσού αυτού χωρίς να αναφέρει πόσα θα αγοράζει. Στο πλαίσιο του APP, η ΕΚΤ αγοράζει και σήμερα ομόλογα αξίας 20 δισ. ευρώ τον μήνα, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί μετά τη λήξη του έκτακτου προγράμματος, πιθανόν τον ερχόμενο Μάρτιο.
Έτσι στη συνάντηση της 16η Δεκεμβρίου εκτός απροόπτου θα κριθεί και η τύχη των ελληνικών ομολόγων.
Η κ. Λαγκάρντ πρόσθεσε μάλιστα, ότι με την ανάκαμψη σε εξέλιξη, τώρα είναι η ώρα για την Ευρώπη να επικεντρωθεί στην οικοδόμηση μεγαλύτερης ανθεκτικότητας .
Ψηφιακή και πράσινη ανάπτυξη
«Η πανδημία έχει δημιουργήσει τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές προκλήσεις για την Ευρώπη. Εσωτερικά, έχει επιταχύνει αμετάκλητα την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Εννέα στους δέκα Ευρωπαίους θέλουν τώρα η ΕΕ να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Και η πανδημία έχει επιταχύνει την ψηφιοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών στην Ευρώπη κατά επτά χρόνια, σύμφωνα με μια εκτίμηση» υπογράμμισε.
Σύμφωνα με την κυρία Λαγκάρντ, αυτή είναι μια θετική εξέλιξη, αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσκολίες εάν δεν γίνει σωστή διαχείριση της μετάβασης.
Συγκεκριμένα, εάν κινηθούμε πολύ αργά, υπάρχει ο κίνδυνος η πράσινη μετάβαση να προκαλέσει μεγαλύτερη αστάθεια στις τιμές της ενέργειας. Η ψηφιακή μετάβαση θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την ανισότητα μεταξύ εκείνων με υψηλά επίπεδα ψηφιακών δεξιοτήτων και εκείνων που δεν διαθέτουν.
«Ανοικτή στρατηγική αυτονομία»
Αναφερόμενη στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει πλέον η παγκόσμια οικονομία, η επικεφαλής της ΕΚΤ είπε ότι ο στόχος της Ευρώπης για «ανοικτή στρατηγική αυτονομία» συμβάλλει στη μείωση των τρωτών σημείων, ενώ συνεχίζει να υποστηρίζει το ανοιχτό εμπόριο. Αυτός ο στόχος μπορεί να περιλαμβάνει την επιδίωξη διαφοροποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας για εκείνες τις εισροές που έχουν στρατηγικές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Για παράδειγμα, το 93% της προμήθειας μαγνησίου της ΕΕ, ένας κρίσιμος πόρος για την αυτοκινητοβιομηχανία και τις κατασκευαστικές βιομηχανίες, προέρχεται μόνο από την Κίνα.
Ως αποτέλεσμα, η περιφερειοποίηση θα γίνει πιθανότατα πιο σημαντική για την Ευρώπη, μια τάση που ήταν ήδη ξεκάθαρη πριν από την πανδημία. Η ολοκλήρωση των εξαγωγών στη ζώνη του ευρώ ξεπέρασε σταθερά την εξαγωγική ολοκλήρωση με τον υπόλοιπο κόσμο τη δεκαετία μετά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση.
Συμπέρασμα
Συνοψίζοντας η κ. Λαγκάρντ είπε ότι για να μπορέσει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις σημερινές προκλήσεις, πρέπει να επιδείξει ικανότητα για μεταρρυθμίσεις. Αυτό θέλει θάρρος. Πρέπει να ακολουθήσουμε τα βήματα του λαού της Πορτογαλίας πριν από όλες αυτές τις γενιές.
Σύμφωνα με τη ίδια, η πανδημία, όπως και ο σεισμός της Λισαβόνας, ήταν μια ανθρώπινη τραγωδία και ένα απροσδόκητο οικονομικό σοκ. Όμως, μέσω της αποφασιστικότητάς της, η Ευρώπη πέτυχε ισχυρή οικονομική ανάκαμψη. «Ας εργαστούμε τώρα για την οικοδόμηση ενός πιο ανθεκτικού μέλλοντος», τόνισε.
Κλείνοντας η Ευρωπαία Τραπεζίτης επικαλέστηκε τα λόγια του Πορτογάλου ποιητή Fernando Pessoa, ο οποίος έγραψε κάποτε, «Trago comigo as feridas de todas as batalhas que evitei» – «Φέρω τις πληγές όλων των μαχών που έχω αποφύγει».
«Εάν η Ευρώπη δεν αδράξει τη μοναδική ευκαιρία που προσφέρει η πανδημία και δεν προχωρήσει με τον μετασχηματισμό της οικονομίας, θα είμαστε όλοι χειρότεροι για αυτήν μακροπρόθεσμα. Αλλά μπορούμε να πάρουμε θάρρος από το παράδειγμα που έδωσαν οι πρόγονοί μας. Εάν η Πορτογαλία μπορούσε να επιτύχει μια τέτοια θεμελιώδη αναζωογόνηση της οικονομίας της τον δέκατο όγδοο αιώνα, το ίδιο μπορεί και η Ευρώπη στον εικοστό πρώτο αιώνα. Η Ευρώπη πρέπει να αγκαλιάσει αυτό το μάθημα από τη Λισαβόνα» κατέληξε.