Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Δύο πρώιμες μελέτες που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη επανεξετάζουν πληροφορίες από το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού από την κινεζική πόλη Γουχάν. Μία από τις μελέτες δείχνει ότι τα πρώτα γνωστά κρούσματα συγκεντρώθηκαν γύρω από την εν λόγω αγορά. Η άλλη χρησιμοποιεί γενετικές πληροφορίες για να εντοπίσει το χρονοδιάγραμμα της επιδημίας. Υποδηλώνει ότι υπήρχαν δύο παραλλαγές που εισήχθησαν στον άνθρωπο τον Νοέμβριο ή στις αρχές Δεκεμβρίου 2019.
Οι ερευνητές λένε ότι τα στοιχεία αυτά συνθέτουν μια εικόνα ότι το Sars-Cov2 ήταν παρόν σε ζωντανά θηλαστικά που πωλήθηκαν στην αγορά Huanan στα τέλη του 2019. Λένε επίσης, ότι μεταδόθηκε σε ανθρώπους που εργάζονταν ή ψώνιζαν εκεί σε δύο ξεχωριστά «περιστατικά μετάδοσης». Τα περιστατικά αυτά αφορούσαν δύο ελαφρώς διαφορετικά στελέχη του SARS-CoV-2, τα στελέχη Α και Β που αναγνωρίστηκαν ήδη από τους πρώτους μήνες της πανδημίας. Τα αποτελέσματα, λένε οι ερευνητές, διαψεύδουν τη θεωρία ότι το στέλεχος Β αποτελεί μετεξέλιξη του Α που μεταδόθηκε πρώτο στον άνθρωπο.
Ένας από τους εμπλεκόμενους ερευνητές, ο ιολόγος καθηγητής Ντέιβιντ Ρόμπερτσον από το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, δήλωσε στο BBC News ότι ελπίζει ότι οι μελέτες θα «διορθώσουν την ψευδή πεποίθηση ότι ο ιός προήλθε από εργαστήριο».
Το Επίκεντρο της πανδημίας
Δύο χρόνια επιστημονικών προσπαθειών για την κατανόηση του ιού που προκαλεί το Covid-19 έχουν δώσει στους ερευνητές μια πιο σωστή εικόνα και κατάφεραν να δώσουν απάντηση σε ένα βασικό αίνιγμα στα πρώτα δεδομένα των ασθενών: Ότι από τους εκατοντάδες ανθρώπους που νοσηλεύτηκαν με τον ιό Covid-19 στη Γουχάν, μόνο περίπου 50 είχαν άμεση, ανιχνεύσιμη σύνδεση με την αγορά.
«Ήταν πραγματικά περίεργο το γεγονός ότι οι περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορούσαν να συνδεθούν με την αγορά», δήλωσε ο καθηγητής Ρόμπερτσον. «Αλλά γνωρίζοντας αυτά που γνωρίζουμε τώρα για τον ιό, είναι ακριβώς αυτό που θα περιμέναμε – επειδή πολλοί άνθρωποι αρρωσταίνουν μόνο πολύ ήπια, θα ήταν έξω στην κοινότητα μεταδίδοντας τον ιό σε άλλους και τα σοβαρά κρούσματα θα ήταν δύσκολο να συνδεθούν μεταξύ τους» ανέφερε ο καθηγητής.
Αυτή η έρευνα χαρτογράφησης περιπτώσεων του Covid-19 διαπίστωσε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των πρώτων ασθενών – χωρίς καμία γνωστή σχέση με την αγορά, δηλαδή δεν εργάζονταν ούτε ψώνιζαν εκεί – αποδείχθηκε ότι ζούσαν κοντά σε αυτήν.
Αυτό υποστηρίζει την ιδέα ότι η αγορά ήταν το επίκεντρο της επιδημίας, δήλωσε ο καθηγητής Μάικλ Ουόρομπι επικεφαλής συγγραφέας και βιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, με τους πωλητές να μολύνονται πρώτοι και να πυροδοτούν μια «αλυσίδα μολύνσεων μεταξύ των μελών της κοινότητας στη γύρω περιοχή».
«Σε μια πόλη που καλύπτει περισσότερα από 7.770 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η περιοχή με τη μεγαλύτερη πιθανότητα να περιέχει το σπίτι κάποιου που μολύνθηκε από τους πρώτους από κορωνοϊό, ήταν μια περιοχή μερικών οικοδομικών τετραγώνων, με την αγορά Huanan ακριβώς μέσα σε αυτήν», δήλωσε ο καθηγητής Ουόρομπι.
Η μελέτη αυτή εστίασε επίσης στην ίδια την αγορά. Οι επιστήμονες δημιούργησαν έναν χάρτη των δειγμάτων – επιχρίσματα υγρών από αποχετεύσεις και πάγκους της αγοράς – που βρέθηκαν θετικά στον κορωνοϊό.
«Τα περισσότερα θετικά δείγματα συγκεντρώθηκαν γύρω από τη νοτιοδυτική πλευρά της αγοράς», εξήγησε ο καθηγητής Ρόμπερτσον. «Και αυτή είναι η τοποθεσία στην οποία πωλούνταν ζωντανά σκυλιά και ρακούν. «Έτσι, έχουμε επιβεβαίωση ότι ζώα που γνωρίζουμε πλέον ότι είναι ευαίσθητα στον ιό Sars-Cov-2, τον ιό που προκαλεί το Covid-19, πουλήθηκαν εκεί στα τέλη του 2019».
Η θεωρία ότι ξέφυγε από εργαστήριο
Τα τελευταία δύο χρόνια, η αναζήτηση της προέλευσης της θανατηφόρας πανδημίας μετατράπηκε από επιστημονική έρευνα σε τοξική πολιτική διαμάχη.
Ένα από τα θέματα του έντονου παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών – κυρίως μεταξύ πολιτικών στις ΗΠΑ και την Κίνα – ήταν η θεωρία ότι ο ιός θα μπορούσε να έχει διαρρεύσει από ένα εργαστήριο της Γουχάν και συγκεκριμένα το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν.
Αλλά αυτή η υπόθεση, δήλωσε ο καθηγητής Στιούαρτ Νιλ από το Kings College, «δεν μπορεί να εξηγήσει τα δεδομένα». «Είμαστε πλέον όσο πιο σίγουροι μπορούμε να είμαστε, με βάση τα αποσπασματικά στοιχεία που έχουμε, ότι επρόκειτο για ένα συμβάν μετάδοσης που συνέβη στην αγορά της πόλης».
Οι πολυσύχναστες αγορές ζωντανών ζώων, συμφωνούν πολλοί επιστήμονες, αποτελούν ιδανική εστία μετάδοσης νέων ασθενειών που μεταδίδονται από τα ζώα. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στη διάθεση τους οι ερευνητές κατά τους 18 μήνες μέχρι την έναρξη της πανδημίας σχεδόν 50.000 ζώα – από 38 διαφορετικά είδη – πωλήθηκαν στις αγορές της Γουχάν.
Ο καθηγητής Νιλ δήλωσε ότι η πανδημία ήταν πολύ πιθανό να ήταν συνέπεια μιας «ανθυγιεινής, σκληρής πρακτικής για την οποία είχαν προειδοποιηθεί οι κινεζικές αρχές».
Ο μεγάλος κίνδυνος του να αποσπάται η προσοχή μας αναζητώντας κάποιον σε ένα εργαστήριο που να ευθύνεται για όλα αυτά, πρόσθεσε «είναι ότι διατρέχουμε τον κίνδυνο να αφήσουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο επειδή έχουμε επικεντρωθεί στο λάθος πρόβλημα».
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο BBC