Με επικεφαλής το νησιωτικό κράτος του Βανουάτου που σταδιακά βυθίζεται στον Ειρηνικό λόγω της κλιματικής αλλαγής, ομάδα 18 ευάλωτων χωρών σκοπεύει να ζητήσει τη γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τις ευθύνες του ανεπτυγμένου κόσμου απέναντι στις επερχόμενες γενιές.
Στις αρχές του 2023 το ψήφισμα που υιοθέτησαν θα τεθεί σε ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου η έγκρισή του απαιτεί απλή πλειοψηφία.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, το Διεθνές Δικαστήριο θα κληθεί να εκδώσει μη δεσμευτική γνωμοδότηση με την οποία θα διευκρινίζονται οι ευθύνες των κυβερνήσεων στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς και οι νομικές συνέπειες για τις χώρες που προκαλούν βλάβες στο κλίμα με τις ενέργειές τους ή την απουσία ενεργειών.
«Η Συμβουλευτική Γνωμοδότηση του Δικαστηρίου θα ξεκαθαρίσει, για όλες τις χώρες, τις υποχρεώσεις μας σύμφωνα με ένα εύρος διεθνών νόμων, συνθηκών και συμφωνιών, ώστε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους σε όλο τον κόσμο» δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο υπουργός Εξωτερικών του Βανουάτου Τζόθαν Νάπατ.
Η πρωτοβουλία του Βανουάτου απέκτησε νέα δυναμική στη σύνοδο COP27 για το κλίμα που πραγματοποιήθηκε αυτό τον μήνα στην Αίγυπτο, όπου περισσότερες από 80 αναπτυσσόμενες και ανεπτυγμένες χώρες εξέφρασαν την υποστήριξή τους.
Η διαδικασία που ακολουθείται για την έκδοση γνωμοδότησης προσφέρει μια πλατφόρμα μέσω τις οποίες κάθε χώρα μπορεί να παρουσιάσει στοιχεία.
Η γνωμοδότηση δεν θα περιλαμβάνει αίτημα για αποζημιώσεις ή επανορθώσεις, διευκρίνισε η κυβέρνηση του Βανουάτου.
Παρόλα αυτά η άποψη του δικαστηρίου θα άνοιγε τον δρόμο για περισσότερη κλιματική δικαιοσύνη, εκτιμούν περιβαλλοντικές οργανώσεις.
«Στον απόηχο της COP27, η οποία απέτυχε να εξασφαλίσει βελτιωμένες δεσμεύσεις για την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ή επαρκή μέτρα για να παραμείνει εφικτός ο στόχος των 1,5 βαθμών Κελσίου, το αίτημα έχει μείζονες συνέπειες ως προς την ενθάρρυνση μεγαλύτερης φιλοδοξίας, ηγεσίας και δράσης για να αντιμετωπιστούν τα αίτια της κλιματικής αλλαγής» δήλωσε η Κατρίνα Μπούλοκ, γενική σύμβουλος της Greecpeace Αυστραλίας-Ειρηνικού.
Στη σύνοδο έγινε πάντως το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ταμείου «απωλειών και ζημιών», το οποίο ζητούν οι ευάλωτες χώρες προκειμένου να λαμβάνουν αποζημιώσεις για τις φυσικές καταστροφές που προκαλούν οι εκπομπές άνθρακα του βιομηχανικού κόσμου.