Έχοντας συμπληρώσει περισσότερα από 43 χρόνια στην εξουσία, ο Τεοντόρο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόγκο είναι ο μακροβιότερος ηγέτης σε όλον τον κόσμο – εξαιρουμένων μόνο μοναρχιών.
Ο πρόεδρος της Ισημερινής Γουινέας εξασφάλισε χθες Σάββατο την επανεκλογή του για μια έκτη θητεία, με ποσοστό 94,9%, σε αυτό το μικρό — αλλά πλούσιο σε πετρέλαιο — κράτος της κεντρικής Αφρικής, ένα από τα πιο απομονωμένα και αυταρχικά καθεστώτα σε όλον τον κόσμο.
Το 2016, όταν είχε επανεκλεγεί με 93,7% των ψήφων, φερόταν να προετοίμαζε για διάδοχό του έναν από τους γιους του, τον αντιπρόεδρο Τεοντόρο Νγκέμα Ομπιάνγκ Μάνγκε — γνωστό ως Τεοντορίν — έναν λάτρη της χλιδής και της πολυτέλειας, ο οποίος έχει καταδικαστεί στη Γαλλία για «παράνομα κέρδη».
Ο 80χρονος αρχηγός του αφρικανικού κράτους είχε περιορίσει τις δημόσιες εμφανίσεις του και παράλληλα ο Τεοντορίν συγκέντρωνε πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας. Στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, οι περισσότεροι εκτιμούσαν ότι το κυβερνών κόμμα θα έδινε στον Τεοντορίν το χρίσμα του υποψηφίου για την προεδρία, στη θέση του πατέρα του. Φαίνεται όμως ότι ο Τεοντόρο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόγκο πείστηκε από τους επιτελείς του πως η αλλαγή σκυτάλης στην εξουσία θα ήταν ρίσκο σε μια εποχή που η πτώση των εσόδων από υδρογονάνθρακες και η πανδημία Covid-19 είχε καταστήσει τη χώρα ακόμη πιο εξαρτημένη από την ξένη χρηματοδότηση.
Το Δημοκρατικό Κόμμα της Ισημερινής Γουινέας (PDGE) ανέβαλε προσωρινά την ανακοίνωση του υποψηφίου του στις προεδρικές εκλογές, μέχρι που ο 80χρονος αρχηγός του κράτους επέστρεψε στο προσκήνιο.
«Είμαι στην εξουσία εδώ και πολύ καιρό, αλλά ο λαός εξακολουθεί να επιθυμεί να είμαι πρόεδρός του. Αυτή είναι η τελευταία φορά που θα είμαι υποψήφιος», είχε δηλώσει το 2016 στην εβδομαδιαία εφημερίδα Jeune Afrique. Αλλά φαίνεται ότι το ξανασκέφτηκε.
Ο πολύ αυστηρός Τεοντόρο Ομπιάνγκ – εν αντιθέσει με τον γιο του – λέγεται πως ακολουθεί έναν υγιεινό και ασκητικό τρόπο ζωής, και αθλείται καθημερινά.
Εμμονή με τις απόπειρες πραξικοπήματος
Στις 3 Αυγούστου 1979, ηγήθηκε του στρατιωτικού πραξικοπήματος που ανέτρεψε τον θείο του, τον αιμοδιψή δικτάτορα Φρανσίσκο Μασίας Νγκέμα, ο οποίος εκτελέστηκε δια τυφεκισμού δύο μήνες αργότερα.
Δεν έπαψε να φοβάται πως ενδεχομένως κάποια στιγμή θα ανατρεπόταν και ο ίδιος με στρατιωτικό πραξικόπημα. Η πραιτοριανή φρουρά του αποτελείται από ομοεθνείς του, αλλά «δια τον φόβο των Ιουδαίων» οι πλησιέστεροι σωματοφύλακές του είναι Ισραηλινοί και η ασφάλεια του παλατιού έχει ανατεθεί εν μέρει σε φρουρούς από τη Ζιμπάμπουε και την Ουγκάντα.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, ισχυρίζεται ότι έχει αποτρέψει τουλάχιστον δέκα απόπειρες πραξικοπήματος ή δολοφονίας του, κατηγορώντας για αυτές την εξόριστη αντιπολίτευση και «ξένες δυνάμεις».
Ο Τεοντόρο Ομπιάνγκ Νγκέμα Μπασόγκο παρέλαβε μια οικονομία χωρίς μεγάλους πόρους, αλλά η τύχη τού χαμογέλασε με την ανακάλυψη σημαντικής ποσότητας πετρελαίου στα χωρικά ύδατα της χώρας στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Η Ισημερινή Γουινέα, μια πολύ αραιοκατοικημένη χώρα, ήταν το 2021 το τρίτο πλουσιότερο κράτος της Αφρικής σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ωστόσο, ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων οικογενειών, ενώ η συντριπτική πλειονότητα του 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Οι δικαστικές περιπέτειες του «πρίγκιπα» Τεοντορίν
Η Ισημερινή Γουινέα συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών με την υψηλότερη διαφθορά σε όλον τον κόσμο, σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Ο Τεοντορίν Ομπιάνγκ (54 ετών σήμερα), γιος του προέδρου, έχει καταδικαστεί σε τριετή φυλάκιση με αναστολή και πρόστιμο 30 εκατομμυρίων ευρώ για υπόθεση με «παράνομα κέρδη» στη Γαλλία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν δεσμευτεί και του έχει απαγορευτεί η διαμονή του εκεί για «διαφθορά» και «υπεξαίρεση δημοσίων κεφαλαίων». Στις ΗΠΑ υποχρεώθηκε να αποποιηθεί περιουσιακά στοιχεία 26 εκατομμυρίων δολαρίων για να τερματιστούν οι διώξεις σε βάρος του για διαφθορά.
Σε αυτήν τη μικρή χώρα, που οι πολιτικοί αντίπαλοι της δυναστείας Ομπιάνγκ αποκαλούν «Βόρεια Κορέα της Αφρικής», οι συλλήψεις και οι εξαφανίσεις αντιφρονούντων είναι συχνές και πολλοί από αυτούς έχουν βρει καταφύγιο στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ισπανία.