Ο Τζο Μπάιντεν διατηρεί σταθερά το προβάδισμα έναντι του Ντόναλντ Τραμπ στις δημοσκοπήσεις -αν και η ψαλίδα μειώνεται κάπως- στον απόηχο των συνεδρίων των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, αλλά το μέλλον είναι απρόβλεπτο και η νίκη του στην κρίσιμη αναμέτρηση του Νοεμβρίου κάθε άλλο παρά εξασφαλισμένη είναι.
Οι σφυγμομετρήσεις αποτυπώνουν τάσεις της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου που διεξάγονται, επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές στις ΗΠΑ και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αποκλειστούν εκπλήξεις στο δίμηνο που μεσολαβεί μέχρι τις κάλπες, όπως έδειξαν τόσο η προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση το 2016, όσο και οι εξελίξεις το πρώτο οκτάμηνο της φετινής χρονιάς.
Οι ΗΠΑ παραμένουν βαθιά πολωμένες και διχασμένες και όπως υποστηρίζουν σύμμαχοι τόσο του Μπάιντεν όσο και του Τραμπ, το αποτέλεσμα θα κριθεί πιθανότατα στο νήμα.
Τι λένε -και τι όχι- οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα από τέσσερις έως ένδεκα ποσοστιαίες μονάδες στον Μπάιντεν σύμφωνα με το RealClearPolitics σε πανεθνικό επίπεδο και περίπου τρεις κατά μέσο όρο στις έξι πολιτείες-κλειδιά, δηλαδή την Αριζόνα, το Ουισκόνσιν, τη Βόρεια Καρολίνα, τη Φλόριντα, την Πενσυλβάνια και το Μίσιγκαν.
Ο Τραμπ υπολείπεται του Μπάιντεν σταθερά από τον περασμένο χρόνο, ενώ τα ποσοστά δημοτικότητάς του κατρακυλούν διαρκώς με την πλειοψηφία να μην εγκρίνει το έργο του, χώρια που το προβάδισμα του Μπάιντεν έναντι του ενοίκου του Λευκού Οίκου είναι μεγαλύτερο από εκείνο που είχε η Χίλαρι Κλίντον την ίδια χρονική περίοδο της προεκλογικής καμπάνιας προ τετραετίας.
Δημοσκοπήσεις που δημοσίευσε στις 2 Σεπτεμβρίου το RealClearPolitics αποτυπώνουν το προβάδισμα του Τζο Μπάιντεν έναντι του Ντόναλντ Τραμπ πανεθνικά, αλλά και σε πολιτείες κλειδιά.
Το στατιστικό προγνωστικό μοντέλο του Economist δίνει στον Μπάιντεν πιθανότητες νίκης 9 προς μία, το FiveThirtyEight του δίνει 69% πιθανότητες επικράτησης, ενώ το Election Consortium του Πανεπιστημίου Πρίνστον προβλέπει ότι ο Δημοκρατικός προεδρικός υποψήφιος θα κερδίσει 349 εκλεκτορικές ψήφους (όταν χρειάζεται 270 για να εκπαραθυρώσει τον αντίπαλό του από τον Λευκό Οίκο).
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν εκλογολόγοι, τα υπολογιστικά μοντέλα είναι θεωρητικά -καθώς στηρίζονται σε ιστορικά δεδομένα- και ως εκ τούτου μπορεί να πέσουν έξω, εφόσον οι φετινές εκλογές είναι τελείως διαφορετικές. Καμία δημοσκόπηση ή πρόβλεψη δεν μπορεί να λάβει υπόψη πραγματικά γεγονότα όπως η εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού στις ΗΠΑ το επόμενο δίμηνο ή ένα πρόβλημα υγείας που ίσως αντιμετωπίσει κάποιους από τους δύο άνω των 70 ετών μονομάχους. Οι σφυγμομετρήσεις το 2016 είχαν προβλέψει σωστά ότι η Χίλαρι Κλίντον θα κέρδιζε τη λαϊκή ψήφο πανεθνικά, αλλά όχι την μεταστροφή της τελευταίας στιγμής των ψηφοφόρων στις πολιτείες – κλειδιά υπέρ του Τραμπ, ενώ υποτίμησαν και την υποστήριξη που έλαβε από λευκούς ψηφοφόρους, που δεν είχαν τελειώσει το πανεπιστήμιο. «Η κρυστάλλινη σφαίρα μου είναι στο μαγαζί», απαντά ο διευθυντής του Μonmouth Univerisity Poll, Πάτρικ Μάρεϊ, όταν φίλοι και συγγενείς τον ρωτούν ποιος εκ των Μπάιντεν και Τραμπ θα νικήσει στις εκλογές.
Ωστόσο, σε σχέση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, κάποια πράγματα έχουν αλλάξει. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πρόεδρος εδώ και τέσσερα χρόνια κι οι περισσότεροι ψηφοφόροι έχουν ήδη σχηματίσει σαφή γνώμη γι’ αυτών. Οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι ή εκείνοι των κομμάτων διαμαρτυρίας δεν προσελκύουν πλέον τόσους ψηφοφόρους ώστε να ανατραπούν τα δεδομένα, ενώ ο Μπάιντεν, σε αντίθεση με την Κλίντον, προηγείται στην πρόθεση ψήφου μεταξύ ψηφοφόρων που δεν τους αρέσει κανένας από τους δύο αντιπάλους. «Οι αναποφάσιστοι τώρα είναι πολύ λιγότεροι απ’ ό,τι προ τετραετίας, αλλά υπάρχει ακόμη αρκετό περιθώριο για ανατροπές, όπως συνέβη το 2016, άρα τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί», λέει ο Μάρεϊ.
Πώς μπορεί να νικήσει ο Τραμπ
Σε αντίθεση με την εκλογική μάχη του 2016, ελάχιστοι αμφιβάλλουν πλέον ότι ο Τραμπ μπορεί να επανεκλεγεί. Όπως σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές, δεν αποκλείεται ο Τραμπ να κερδίσει με το μέρος του νέους ψηφοφόρους από την τάξη των λευκών εργαζομένων, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία των Αμερικανών που δεν ασκούν γενικώς το εκλογικό τους δικαίωμα σε πολιτείες – κλειδιά, ενώ πολλοί εμπιστεύονται περισσότερο τον ένοικο του Λευκού Οίκου για τη διαχείριση της οικονομίας κι ίσως θεωρήσουν ότι έχει περισσότερα φόντα για να την οδηγήσει στην ανάκαμψη. Σημειώνουν ακόμη, ότι ο Τραμπ έχει δείξει ότι δεν φοβάται να χρησιμοποιήσει τις προεδρικές του εξουσίες για προσωπικά πολιτικά οφέλη κι ίσως προσπαθήσει π.χ. να προωθήσει στην αγορά κάποιο εμβόλιο για τον κορωνοϊό προτού ολοκληρωθούν οι κλινικές δοκιμές του, ή να επιχειρήσει κάτι άλλο, ακόμη χειρότερο.
Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι το Κολέγιο των Εκλεκτόρων μπορεί να αποτελέσει ατού για τον Τραμπ, δεδομένου ότι παρέχει ένα πλεονέκτημα σε μικρότερες Πολιτείες (που γέρνουν περισσότερο προς τους Ρεπουμπλικανούς) έναντι των μεγάλων. Κι αυτό αποδείχθηκε και το 2016 όταν η Χίλαρι Κλίντον απέσπασε 2,8 εκατ. περισσότερες ψήφους, αλλά τελικά νίκησε ο Τραμπ χάρη στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων…
Τα κεντρικά θέματα της προεκλογικής εκστρατείας
Η πανδημία του κορωνοϊού και η συνεπακόλουθη ύφεση, είναι τα βασικότερα θέματα που απασχολούν τους Αμερικανούς επισκιάζοντας άλλα, όπως οι κοινωνικές ταραχές που προσπάθησε να αναδείξει ο Τραμπ. Οι Ρεπουμπλικανοί επιχείρησαν στη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου να στρέψουν τα φώτα μακριά από την αύξηση της ανεργίας στις ΗΠΑ λόγω του κορωνοϊού, αλλά όπως δείχνουν οι σφυγμομετρήσεις οι ψηφοφόροι στην πλειοψηφία τους διαφωνούν με τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από τον Τραμπ, ενώ εκφράζουν έντονη ανησυχία για την πορεία της χώρας και της οικονομίας.
Μένει να αποδειχθεί αν θα έτοιμο να διανεμηθεί ένα εμβόλιο για τον κορωνοϊό μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, αν θα μειωθεί δραστικά ο αριθμός των νέων κρουσμάτων, αν θα ανακάμψει η οικονομία παρά την πανδημία και αν θα πείσει ο Ντόναλντ Τραμπ αρκετούς ψηφοφόρους ότι διαχειρίστηκε σωστά την κρίση κι ότι ο ιός δεν συνιστά πλέον απειλή.
Στο μεταξύ ο Ντόναλντ Τραμπ, αυτοπροβάλλεται ως ο υποψήφιος του «Νόμου και της Τάξης» προσπαθώντας να συνδέσει τον Μπάιντεν και τους Δημοκρατικούς με τις ταραχές που ξέσπασαν στη διάρκεια ορισμένων αντιρατσιστικών διαδηλώσεων. Στην κρίσιμη πολιτεία του Ουισκόνσιν, οι θετικές γνώμες για το κίνημα Black Lives Matter μειώθηκαν στο διάστημα μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου – αλλά πριν τις ταραχές στην Κενόσα- , όμως σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση των Reuters/Ipsos που διενεργήθηκε σε παναμερικανικό επίπεδο στις 31 Αυγούστου και την 1η Σεπτεμβρίου, η πλειοψηφία εξακολουθεί να βλέπει με συμπάθεια τις αντιρατσιστικές διαδηλώσεις – το έτερο θέμα που κυριαρχεί στην προεκλογική ατζέντα.
Τα χρήματα που συγκεντρώνουν οι δύο μονομάχοι
Μπορεί το χρήμα να μην είναι το παν, αλλά βοηθά τους ψηφοφόρους να περάσουν τα μηνύματά τους στο ευρύ κοινό ή να εξαπολύσουν επιθέσεις κατά των αντιπάλων τους. Από τη μέρα που εξελέγη Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ άρχισε να συγκεντρώνει χρήματα για την εκστρατεία επανεκλογής του κι έχει ήδη σπάσει αρκετά ρεκόρ ξεπερνώντας μέχρι τα τέλη Ιουλίου κατά σχεδόν 100 εκατ. δολάρια το ποσό που συγκέντρωσε ο Μπάιντεν.
Οι Δημοκρατικοί, ωστόσο, αντεπιτίθενται το τελευταίο διάστημα, συγκεντρώνοντας άλλα 70 εκατ. δολάρια στη διάρκεια του συνεδρίου τους τον Αύγουστο συν τα 48 εκατ. που μάζεψε η εκστρατεία εκλογής της Καμάλα Χάρις ως αντιπροέδρου των ΗΠΑ.
Οι επόμενοι κρίσιμοι σταθμοί στον δρόμο για τις εκλογές
Τα μεγαλύτερα ορόσημα στην ατζέντα μέχρι την αναμέτρηση του Νοεμβρίου είναι τα ντιμπέιτ των Ντόναλντ Τραμπ και Τζο Μπάιντεν στις 29 Σεπτεμβρίου στο Κλίβελαντ του Οχάιο, στις 15 Οκτωβρίου στο Μαϊάμι και μία εβδομάδα αργότερα στο Νάσβιλ του Τενεσί. Παρά τις φήμες ότι κάποιος εκ των δύο θα αρνιόταν να αναμετρηθεί σε μια τηλεμαχία με τον αντίπαλό του, αμφότεροι έχουν δηλώσει ότι περιμένουν πώς και πώς να διασταυρώσουν τα ξίφη τους.
Η μέρα των εκλογών θα είναι φέτος διαφορετική στις ΗΠΑ, καθώς δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί αναμένεται να ασκήσουν νωρίτερα το εκλογικό τους δικαίωμα, ή με επιστολικές ψήφους προκειμένου να αποφύγουν το συνωστισμό στα εκλογικά κέντρα λόγω του κορωνοϊού. Η ψηφοφορία θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο σε κάποιες πολιτείες κλειδιά και η καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων μπορεί να καθυστερήσει, με αποτέλεσμα να μη γίνει γνωστό τη βραδιά των εκλογών αν ο Μπάιντεν άλωσε τον Λευκό Οίκο, ή αν ο Τραμπ κατάφερε να παραμείνει στο πόστο του.