Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Η τουρκική κυβέρνηση υπέβαλε προς έγκριση στο κοινοβούλιο στρατιωτική συμφωνία που υπεγράφη με την Αιθιοπία το 2021. Η συμφωνία, η οποία έλαβε το πράσινο φως από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του κοινοβουλίου την περασμένη Τρίτη, αποσκοπεί στη βελτίωση των στρατιωτικών σχέσεων και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Αιθιοπία. Οι νομοθέτες της αντιπολίτευσης θεώρησαν το βήμα για την επικύρωση της συμφωνίας ως ασυνέπεια στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης σε μια εποχή που η Αιθιοπία και η Αίγυπτος εμπλέκονται σε διαμάχη για την κατασκευή ενός φράγματος στον Νείλο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία προσπαθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο.
Όπως αναφέρει το Nordic Monitor κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Αιθίοπα πρωθυπουργού Abiy Ahmed στην Άγκυρα στις 18 Αυγούστου 2021, υπογράφηκαν τρεις ξεχωριστές συμφωνίες από τα υπουργεία Άμυνας -το Πρωτόκολλο Εφαρμογής της Οικονομικής Συνεισφοράς, η Συμφωνία Στρατιωτικής Οικονομικής Συνεργασίας και η Συμφωνία Στρατιωτικού Πλαισίου, η τελευταία εκ των οποίων ήταν η πρώτη που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο.
Οι τομείς συνεργασίας στη συμφωνία αναφέρονται ως κοινή συμμετοχή σε στρατιωτικές ασκήσεις και μη πολεμικές επιχειρήσεις, όπως η διατήρηση της ειρήνης, η ανθρωπιστική βοήθεια και οι επιχειρήσεις καταπολέμησης της πειρατείας. Η συμφωνία επιτρέπει επίσης στις δύο χώρες να συνεργαστούν στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με το άρθρο IV παράγραφος 6 της συμφωνίας, τα μέρη συμφωνούν επίσης να μοιράζονται στρατιωτικές πληροφορίες. Επιπλέον, τα μέρη θα παρέχουν αμοιβαία υλικοτεχνική υποστήριξη και θα ανταλλάσσουν πυρομαχικά, υλικά και υπηρεσίες με τη μορφή επιχορηγήσεων ή έναντι πληρωμής.
Στη συμφωνία-πλαίσιο με την Αιθιοπία περιλαμβάνεται επίσης ένα άρθρο σχετικά με την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών και των δικαιωμάτων φυσικής και πνευματικής ιδιοκτησίας που περιλαμβάνονται γενικά στις συμφωνίες συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας που έχει υπογράψει η Τουρκία με χώρες στις οποίες σκοπεύει να πωλήσει όπλα.
Ο βουλευτής του κόμματος İYİ (Καλό) και συνταξιούχος διπλωμάτης Ahmet Kamil Erozan υποστήριξε ότι η Τουρκία είχε σοβαρά προβλήματα με την Αίγυπτο κατά την υπογραφή της συμφωνίας και ότι τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για την επικύρωσή της. Αναφέροντας ότι δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Άμυνας, ο Erozan δήλωσε ότι η επικύρωση της συμφωνίας θα ενοχλούσε τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Abdel Fattah el-Sisi.
Ωστόσο, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Faruk Kaymakçı δήλωσε ότι η συμφωνία δεν στοχεύει σε καμία τρίτη χώρα, προσθέτοντας ότι παρόμοιες τυποποιημένες συμφωνίες έχουν υπογραφεί μέχρι στιγμής με 86 χώρες.
Οι στρατιωτικές σχέσεις Τουρκίας-Αιθιοπίας ήρθαν στη διεθνή ατζέντα μετά το χτύπημα από τον αιθιοπικό στρατό στις 7 Ιανουαρίου 2022 ενός κτιρίου δημοτικού σχολείου γεμάτου με παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένους άνδρες με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που αγοράστηκαν από την Τουρκία. Τουλάχιστον 59 άμαχοι σκοτώθηκαν στην επίθεση και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν ήταν γνωστό ότι η Τουρκία είχε πουλήσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Αιθιοπία. Τα υπολείμματα όπλων που ανακτήθηκαν από την περιοχή διαπιστώθηκε ότι ήταν κατευθυνόμενες βόμβες MAM-L (έξυπνα μικροπυρομαχικά) που παρήγαγε η τουρκική Roketsan και φέρονται αποκλειστικά με τουρκικής κατασκευής drones Bayraktar.
Σημειώνοντας ότι τα όπλα που είχε εξάγει η Τουρκία στην Αιθιοπία παραδόθηκαν στη νόμιμη κυβέρνηση, ο Kaymakçı υποστήριξε ότι τηρήθηκαν οι κανονισμοί ως προς το ποιος ήταν ο τελικός χρήστης. Ωστόσο, δεν απάντησε στους ισχυρισμούς σχετικά με τη χρήση αυτών των όπλων εναντίον αμάχων.
Οι νομοθέτες ισχυρίστηκαν επίσης ότι η τουρκική πρεσβεία μεταφέρθηκε στην Κένυα όταν οι μαχητές της Τιγκράγια ανακοίνωσαν ότι θα τη στοχοποιούσαν μετά την αιματηρή επίθεση, αλλά ο Kaymakçı δήλωσε στη συνεδρίαση της επιτροπής την Τρίτη ότι μόνο ο πρεσβευτής, όχι η πρεσβεία, είχε εγκαταλείψει προσωρινά την Αιθιοπία για λόγους ασφαλείας.
Η Αίγυπτος και το Σουδάν βρίσκονται σε διαμάχη με την Αιθιοπία για το σχεδόν ολοκληρωμένο φράγμα της Μεγάλης Αιθιοπικής Αναγέννησης που κατασκευάζεται στον ποταμό Νείλο. Η Αίγυπτος ανησυχεί για τη μείωση του νερού στον ποταμό Νείλο, από τον οποίο καλύπτει σχεδόν όλες τις ανάγκες της σε πόσιμο νερό και άρδευση. Παρόλο που οι τρεις χώρες σκοπεύουν να έρθουν σε επαφή και να διαπραγματευτούν μια λύση στο πρόβλημα, δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό που να παράγει μια συγκεκριμένη λύση.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor