Αύριο συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η εικόνα μοιάζει πολύ διαφορετική από ότι τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου.
Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη του πολέμου, ο Guardian σε ανάλυση επιχειρεί να αποκρυσταλλώσει την κατάσταση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, καθώς και να προβλέψει όσο αυτό είναι δυνατόν τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια.
Η Ρωσία διεξάγει ήδη νέα επίθεση;
Υπήρξαν αντικρουόμενες εκτιμήσεις σχετικά με την ικανότητα της Ρωσίας να διεξάγει μια σημαντική νέα επίθεση. Αν και ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένα, πριν από τα Χριστούγεννα, ότι η Ρωσία σχεδιάζει μια νέα μεγάλη επιχείρηση φέτος, τα στοιχεία για προετοιμασίες για μια πιθανή προώθηση παρόμοια με εκείνη του Φεβρουαρίου του 2022, που περιλαμβάνει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση με τεθωρακισμένα, παραμένουν ελάχιστα.
Συγκλίνουσες αναφορές συμφωνούν πως δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι εκατοντάδες άρματα μάχης συγκεντρώνονται σε μια περιοχή που παρακολουθείται σε μεγάλο βαθμό από κατασκοπευτικούς δορυφόρους.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έχει επισημάνει τις αυξημένες ρωσικές προσπάθειες στα ανατολικά ως απόδειξη ότι έχει ξεκινήσει μια «νέα επίθεση», αλλά άλλοι το βλέπουν ως συνέχιση των προσπαθειών που συνεχίζονται εδώ και μήνες.
Παρά την περσινή κινητοποίηση, αναλυτές όπως ο Φίλιπς Ο’ Μπράιαν του Πανεπιστημίου του Αγίου Ανδρέα πιστεύουν ότι οι ρωσικές δυνατότητες έχουν υποβαθμιστεί από τον πόλεμο και ότι όσοι περιμένουν επανάληψη της περσινής αρχικής εισβολής κάνουν λάθος.
«Αυτό που συνέβη από τις 24 Φεβρουαρίου είναι ότι η Ουκρανία έγινε ισχυρότερη και απέκτησε καλύτερα οπλικά συστήματα και πρόκειται να αποκτήσει περισσότερα», λέει ο Ο’ Μπράιαν. «Οι Ρώσοι έχουν αποδυναμωθεί. Έχουν περισσότερους στρατιώτες, αλλά ο εξοπλισμός τους είναι χειρότερος, οι στρατιώτες τους είναι λιγότερο καλά εκπαιδευμένοι από ό,τι ήταν πριν και τα αποθέματα πυρομαχικών τους μειώνονται» προσθέτει.
Τι συμβαίνει στα ανατολικά της Ουκρανίας
Μια άποψη για τις μάχες στα ανατολικά είναι ότι οι αυξημένες ρωσικές προσπάθειες γύρω από την πόλη Μπαχμούτ ισοδυναμούν με τις εικαζόμενες επιχειρήσεις προετοιμασίας για μια μελλοντική επίθεση, ίσως την άνοιξη.
Μια άλλη άποψη είναι ότι η Ρωσία φοβάται μια νέα μεγάλη ουκρανική επίθεση και έχει αυξήσει τον ρυθμό των δικών της επιθέσεων -με εξαιρετικά υψηλό κόστος- για να καθηλώσει τις ουκρανικές δυνάμεις. Μια τρίτη άποψη είναι ότι η Ρωσία θέλει να καταλάβει το Μπαχμούτ πριν από την επέτειο της 24ης Φεβρουαρίου για λόγους προπαγάνδας και όχι για οτιδήποτε ουσιαστικό.
Σύμφωνα με τον Guardian υφίσταται ένα κομμάτι αλήθειας σε όλες αυτές τις απόψεις. Πρόκειται για μια προειδοποίηση ότι οι ρωσικές προσπάθειες δεν επικεντρώνονται αποκλειστικά στο Μπαχμούτ, αλλά σε σημεία κατά μήκος του ανατολικού μετώπου, από τα σύνορα με την περιοχή του Χάρκοβο μέχρι τον κατεχόμενο νότο, ίσως με σκοπό να ανιχνεύσουν αδυναμία του αντιπάλου.
Ο Μάικλ Κόφμαν, επικεφαλής των ρωσικών μελετών στο Center for Naval Analyses, στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, υπογράμμισε αυτό το σημείο πρόσφατα στο Twitter, γράφοντας: «Η ρωσική επίθεση αποτελείται από περίπου 5-6 άξονες που επικεντρώνονται στο Ντονμπάς. Αντί για μια μεγάλη ώθηση κατά μήκος ενός τμήματος του μετώπου, πρόκειται αντίθετα για μια σειρά κατανεμημένων μαχών που ξεδιπλώνονται από βορρά προς νότο από το Λουγκάνσκ, στο Μπαχμούτ και στο νότιο Ντονέτσκ. Σε αυτό το στάδιο δεν φαίνεται ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει εφεδρείες, και πιθανότατα χρησιμοποιεί αυτές τις μονάδες για να αντικαταστήσει τις απώλειες, ή ίσως περιμένει μια διάρρηξη του μετώπου για να την εκμεταλλευτεί. Τούτου λεχθέντος, δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις για μια μεγαλύτερη πρόσθετη ρωσική δύναμη που βρίσκεται σε αναμονή».
Τι γίνεται με μια ουκρανική επίθεση;
Από τις επιθέσεις το περασμένο καλοκαίρι στις επαρχίες Χάρκοβο και Χερσώνα, ο ρυθμός των ουκρανικών επιχειρήσεων είναι υποτονικός, αν και η Ουκρανία συνεχίζει να προσπαθεί να σημειώσει πρόοδο στην ανατολική όχθη του ποταμού Ντνίπρο απέναντι από την Χερσώνα. Η Μόσχα αναμένει επίσης εδώ και καιρό περαιτέρω ουκρανικές επιχειρήσεις, ιδίως μια προώθηση προς τα νότια στην περιοχή της Ζαπορίζια.
Η πολιτική ηγεσία της Ουκρανίας δεν έχει κρύψει τις φιλοδοξίες της να ανακαταλάβει ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της κατεχόμενης Κριμαίας, και μεγάλο μέρος της πρόσφατης διπλωματίας της για την εξασφάλιση δυτικών όπλων έχει ως στόχο ακριβώς αυτό.
Πόλεμος στην Ουκρανία: Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει τι
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το αξιολογήσει κανείς αυτό, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Guardian. Ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία είναι κοντά στην επίτευξη των δηλωμένων πολεμικών στόχων τους, οι οποίοι στην περίπτωση της Ουκρανίας περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των κατεχόμενων εδαφών.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών η Μόσχα αναγκάστηκε επανειλημμένα να υποχωρήσει από τις φιλοδοξίες της. Επιπλέον, οι ρωσικές απώλειες ήταν τεράστιες. Μια πρόσφατη εκτίμηση του IISS δείχνει ότι έχει χάσει το 40-50% του προπολεμικού στόλου αρμάτων της. Οι απώλειες ήταν επίσης τεράστιες, αν δεχτεί κανείς τους ισχυρισμούς την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία χάνει 2.000 στρατιώτες για κάθε 100 μέτρα που κερδίζει στα ανατολικά. Αν και τέτοιους είδους αναφορές πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η Ουκρανία έχει χαμηλότερο ποσοστό φθοράς.
Ο κορυφαίος στρατηγός των ΗΠΑ, Μαρκ Μίλεϊ, δήλωσε πρόσφατα ότι η Ρωσία έχει ήδη χάσει σε τακτικό και στρατηγικό επίπεδο, αλλά υπέδειξε ότι είναι απίθανο οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές να είναι κοντά στην επίτευξη των δηλωμένων στόχων της.
Είναι μάλλον ασφαλές να πούμε, λέει ο Guardian, ότι η τρέχουσα πορεία της σύγκρουσης εξελίσσεται πολύ καλύτερα για την Ουκρανία από ό,τι για τη Ρωσία και ότι η συνεχιζόμενη εισροή νέων όπλων από τη Δύση θα διατηρήσει αυτή την πορεία.