Ο κόσμος βαδίζει “με τα μάτια κλειστά προς την κλιματική καταστροφή” προειδοποίησε σήμερα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, εκφράζοντας λύπη για το γεγονός ότι παρά την “επιδείνωση” της κατάστασης, οι μεγάλες οικονομίες εξακολουθούν να αφήνουν τις εκπομπές τους αερίων του θερμοκηπίου να αυξάνονται.
Ο στόχος του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, ο πιο φιλόδοξος στόχος της συμφωνίας του Παρισιού, είναι “στην εντατική”, δήλωσε σε μια διάσκεψη για τη βιώσιμη ανάπτυξη που διοργανώνει το περιοδικό The Economist στο Λονδίνο.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι εκπομπές θα πρέπει να μειωθούν κατά 45% μέχρι το 2030 ώστε να υπάρχει ελπίδα για έναν περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Όμως οι εκπομπές εξακολουθούν να αυξάνονται και η θερμοκρασία έχει ανέβει κατά μέσο όρο περίπου 1,1 βαθμό σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται οι καύσωνες, η ξηρασία, οι καταιγίδες ή οι καταστροφικές πλημμύρες.
“Το πρόβλημα επιδεινώνεται”, δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε προηχογραφημένο μήνυμα μέσω βίντεο, υπενθυμίζοντας πως το 2020, οι κλιματικές καταστροφές είχαν ήδη “εκδιώξει από τα σπίτια τους 30 εκατ. ανθρώπους — τριπλάσιο αριθμό ανθρώπων από εκείνον των εκτοπισμένων λόγω συγκρούσεων”.
“Βαδίζουμε με τα μάτια κλειστά προς την κλιματική καταστροφή” και “αν συνεχίσουμε έτσι, μπορεί να πούμε αντίο στον στόχο του +1,5 βαθμού Κελσίου. Εκείνος των 2 βαθμών Κελσίου θα μπορούσε επίσης να είναι ανέφικτος”.
Όμως ακόμη κι αν οι χώρες τιμήσουν τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν στο Παρίσι, οι εκπομπές αναμένεται να αυξηθούν κατά 14% πριν από το τέλος της δεκαετίας, οδηγώντας σε μια “καταστροφική” υπερθέρμανση 2,7 βαθμών Κελσίου, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (Giec- IPCC) των Ηνωμένων Εθνών. Επικρίνοντας κάποιο είδος “αφελούς αισιοδοξίας” μετά το τέλος της COP26 στη Γλασκώβη το περασμένο φθινόπωρο, ο επικεφαλής του ΟΗΕ χαρακτήρισε “τρέλα” την επίμονη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
“Αυτός ο εθισμός στα ορυκτά καύσιμα μας οδηγεί προς μια συλλογική καταστροφή”, είπε, μερικές ώρες πριν από την έναρξη μιας συνόδου δύο εβδομάδων για την επικύρωση μιας ιστορικής έκθεσης της Giec για τα σενάρια που θα μπορούσαν να περιορίσουν την υπερθέρμανση.
Η έκθεση αυτή αναμένεται να καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα φθάσουν σε μια κορυφή σε μερικά χρόνια αν επιτευχθούν οι στόχοι για την αύξηση της θερμοκρασίας που τέθηκαν στο Παρίσι.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πρόσθεσε ο Γκουτέρες, μπορεί να εκτροχιάσει ακόμη περισσότερο τη δράση για το κλίμα, καθώς πολλές χώρες αποδύονται σε μια ξέφρενη αναζήτηση νέου εφοδιασμού σε αέριο και πετρέλαιο προκειμένου να αντικαταστήσουν τις ρωσικές εισαγωγές, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα.
Πέρυσι, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΑΙΕ) δημοσιοποίησε μια έκθεση που έκανε λόγο για ένα αποτέλεσμα βόμβα καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου είναι ασύμβατη με κάθε νέα εκμετάλλευση πετρελαίου ή αερίου ή κάθε νέο θερμοηλεκτρικό σταθμό άνθρακα.
Ερχόμενος σε ρήξη με τη συνήθη πρακτική να μην κατονομάζεται ιδιαίτερα μια χώρα, ο Γκουτέρες κατηγόρησε την Αυστραλία και μια “χούφτα απείθαρχων” κρατών που δεν υπέβαλαν “σημαντικά” σχέδια βραχυχρόνια για μείωση των εκπομπών. Η Κίνα και η Ινδία, που εξαρτώνται αμφότερες πολύ από τον άνθρακα, αρνήθηκαν να προσχωρήσουν πλήρως στον στόχο του 1,5 βαθμού Κελσίου και να ορίσουν πιο φιλόδοξους στόχους για μείωση των εκπομπών βραχυπρόθεσμα.
“Το καλό νέο”, είπε ωστόσο, “είναι πως όλες οι κυβερνήσεις της Ομάδας των 20 (G20) — περιλαμβανομένης της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας– “δέχθηκαν να μην χρηματοδοτούν πλέον τον άνθρακα στο εξωτερικό”. “Πρέπει τώρα επειγόντως να κάνουν το ίδιο και στο εσωτερικό”, είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Οι πλούσιες χώρες πρέπει να παράσχουν τα απαραίτητα χρήματα, την τεχνολογία και την τεχνογνωσία προκειμένου να βοηθήσουν τις αναδυόμενες οικονομίες να περιορίσουν τον άνθρακα στα ενεργειακά χαρτοφυλάκιά τους, πρόσθεσε, αναφέροντας ως παράδειγμα την καινοτόμα συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη Νότια Αφρική κατά την COP26 στη Γλασκώβη.