Γιούργκεν Χάμπερμας: Η Μέρκελ «χρονοτριβούσε γαλήνια»

«Δεκαέξι χρόνια Μέρκελ - Τα κατάφερε»

«Δεκαέξι χρόνια Μέρκελ – Τα κατάφερε»: Με αυτόν το τίτλο κυκλοφορεί το περιοδικό DER SPIEGEL, παρουσιάζοντας μακροσκελές αφιέρωμα για τα 16 χρόνια της Άγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία, στους βασικότερους πολιτικούς σταθμούς της, τις πολλαπλές κρίσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί και την προσωπικότητά της.

Μεταξύ άλλων το αφιέρωμα αναφέρεται και στη διαχείριση της ευρωκρίσης: «Επί σειρά ετών για την καγκελάριο Μέρκελ το βασικό ερώτημα ήταν: Θα καταρρεύσει το ευρώ; Ως συνήθως ήθελε να λύσει τα προβλήματα με τη λογική, να συνδυάσει τους πάντες με τα πάντα, τις ανάγκες των χωρών που είχαν πρόβλημα, τους Γερμανούς που έχουν διαμορφωθεί με το να κάνουν οικονομία, τις χρηματοπιστωτικές αγορές (…) Στις Βρυξέλλες διαπραγματεύτηκε ολόκληρες νύχτες με τους συναδέλφους της από τη νότια Ευρώπη, που τη θεωρούσαν πολύ λίγη ως Ευρωπαία, και στη συνέχεια έπρεπε να ακούει και το δικό της κόμμα, που της καταλόγιζε ότι παραμελεί τα γερμανικά συμφέροντα (…)

Στριφογύριζε από δω κι από κει τις βίδες ώστε να κρατήσει την ευρωπαϊκή μηχανή λειτουργική, αυτό που έλειπε όμως ήταν μια ‘μεγάλη στρατηγική’ για την Ευρώπη. O κορυφαίος Γερμανός διανοούμενος Γιούργκεν Χάμπερμας της καταλόγισε ότι ‘χρονοτριβούσε γαλήνια’. Υπό μια έννοια αυτό ήταν επιτυχές: το ευρώ δεν κατέρρευσε, εν μέρει χάρη σε μια γενναιόδωρη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα». Στο ίδιο αφιέρωμα μιλά και ο πρώην υπ. Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος μεταξύ άλλων αναφέρει για την Άγκελα Μέρκελ: «Αν και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η ιστορία θα κρίνει αυστηρά την κα. Μέρκελ, επειδή έχασε την ευκαιρία για μια πραγματική Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι οι διάδοχοί της θα φροντίσουν να μου λείψει!»

Το Grexit και η «εφηβική κρίση της ΕΕ»

Στο δικό της αφιέρωμα για την Άγκελα Μέρκελ, η Suddeutsche Zeitung αναφέρεται στο αποκορύφωμα της ελληνικής κρίσης χρέους το καλοκαίρι του 2015, όταν στο τραπέζι βρέθηκε το σενάριο ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Η SZ παρατηρεί: «Το καλοκαίρι του 2015 υποτίθεται ότι οι 17 από τους 19 υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν ότι η δραματική κρίση χρέους στην Αθήνα θα μπορούσε να επιλυθεί καλύτερα εάν η Ελλάδα εγκατέλειπε το κοινό νόμισμα. Τουλάχιστον αυτή είναι η ανάγνωση του τότε ομοσπονδιακού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ αποφάσισε όμως κατά της σύστασης του υπουργού της μετά από μια δραματική Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Η Ελλάδα έμεινε στην ευρωζώνη, o Σόιμπλε απογοητεύθηκε. Η απόφαση παρέμεινε αμφιλεγόμενη».

Μάλιστα ο υπ. Οικονομικών του Λουξεμβούργου Πιέρ Γκραμένα, κάνοντας μια ανασκόπηση στους κρίσιμους μήνες του 2015, αναφέρει: «Το γεγονός ότι τελικά καταφέραμε να επιλύσουμε με ομοφωνία την ελληνική κρίση δείχνει ότι αφήσαμε πίσω μας (στην ΕΕ) την εφηβεία και ενηλικιωθήκαμε». Ο Γκραμένα θεωρεί ότι η διαχείριση της ελληνικής κρίσης και εκείνες οι «δύσκολες ώρες» ήταν «μια καλή άσκηση, ώστε να επιδειχθεί γρήγορα αλληλεγγύη και στη διαχείριση της πανδημίας». Όπως τονίζει: «Αν είχαμε εγκαταλείψει τότε την Ελλάδα, ίσως σήμερα να μην είχαμε την ίδια αλληλεγγύη».

Ποια είναι όμως η εκδοχή του Γκραμένα για όσα έγιναν σε εκείνη την κρίσιμη διαπραγμάτευση; Η αφήγησή του αρχίζει από τη συνάντηση του Γιούρογκρουπ με τη συμμετοχή του Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος είχε ζητήσει νέα οικονομική βοήθεια, αλλά χωρίς την υπαγόρευση νέων μέτρων λιτότητας: «’Είχαμε φτάσει σε ένα σημείο, όπου ήταν σαφές ότι μία χώρα που δεν τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού στην ευρωζώνη, θα πρέπει να αποχωρήσει από το ευρώ. Υποσυνείδητα ερχόταν σιγά σιγά η ιδέα για μία έξοδο της Ελλάδας’. Η ιδέα διαβιβάστηκε στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, οι οποίοι συνεδρίαζαν παράλληλα. ‘Εάν η Ελλάδα θέλει χρήματα χωρίς να τηρεί τους όρους, αυτό θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια την έξοδο της Αθήνας. Να γίνει έτσι λοιπόν;’ Όχι, είπε ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας, δεν θέλουμε να φύγουμε. Η καγκελάριος μετέφερε την άποψη αυτή στο Γιούρογκρουπ ‘κι έτσι το μπαλάκι επέστρεψε σε μας. Λύσαμε το πρόβλημα με τον νέο υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας’».

Πηγή: Deutsche Welle