Μπορεί η νίκη του Εμανουέλ Μακρόν στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας να ανακούφισε όλους εκείνους που φοβόντουσαν ένα πολιτικό χάος εντός και εκτός τειχών σε περίπτωση που επικρατούσε η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, αλλά τα δύσκολα έπονται για τον κεντρώο ευρωπαϊστή πρόεδρο.
Βαθιά διχασμένη η Γαλλία
Παρά τη διακήρυξή του στην επινίκια ομιλία του ότι θα είναι «πρόεδρος όλων» η Γαλλία παραμένει βαθιά διχασμένη κι ο Μακρόν ένας πρόεδρος που ένα μεγάλο κομμάτι των συμπατριωτών του δεν θα ήθελε στο Ελυζέ.
Η πρώτη θητεία του σημαδεύτηκε από τις διαδηλώσεις των «Κίτρινων Γιλέκων», το Brexit, την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του 2016, την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κι η δεύτερη μπορεί να κρύβει εξίσου πολλά προβλήματα.
Το στοίχημα της εξασφάλισης πλειοψηφίας στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση
Το πρώτο μεγάλο ζητούμενο για τον Μακρόν είναι μια νέα κυβέρνηση πλειοψηφίας. Κι αν προ πενταετίας εξασφάλισε τη νίκη απέναντι σε μια αντιπολίτευση – ειδικά την παραδοσιακή Δεξιά και Αριστερά – με καταρρακωμένο το ηθικό μετά τον θρίαμβό του στις προεδρικές εκλογές, οι βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου Ιουνίου θα αποτελέσουν μεγάλη πρόκληση, με το βλέμμα στραμμένο στην «Ανυπότακτη Γαλλία» του νεοκομμουνιστή Ζαν Λικ Μελάνσόν, τρίτου στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με 22%.
Ο Μελανσόν κάνει όνειρα για την πρωθυπουργία, αλλά ο Μακρόν μπορεί να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι οι βουλευτικές, όπως και οι προεδρικές, διεξάγονται σε δύο γύρους.
Άλλωστε απέσπασε ήδη πολλές ψήφους από την κατακερματισμένη συντηρητική Δεξιά και την Αριστερά και ίσως να λειτουργήσει υπέρ του μια διάσπαση της ακροδεξιάς ψήφου μεταξύ των στρατοπέδων της Μαρίν Λεπέν και του Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος, πάντως, απηύθυνε έκκληση για συσπείρωση της «πατριωτικής ψήφου».
Μπορεί να τα πάει καλά στις βουλευτικές του Ιουνίου
Σύμφωνα με τον επίτιμο καθηγητή της σχολής INSEAD, Ντάγκλας Γουέμπερ ο Μακρόν «μπορεί να τα πάει σχετικά καλά στις βουλευτικές του Ιουνίου, όχι όμως όπως την τελευταία φορά που ήταν νέο πρόσωπο. Και για να εξασφαλίσει πλειοψηφία στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση θα χρειαστεί υποστήριξη από άλλα πολιτικά κόμματα κι ίσως βρει αρκετούς βουλευτές να τον στηρίξουν μεταξύ της συντηρητικής Δεξιάς και στοιχείων της πιο μετριοπαθούς Αριστεράς, των υπολοίπων του Σοσιαλιστικού Κόμματος και κυρίως των Ρεπουμπλικανών».
Ακρίβεια, συνταξιοδοτικό, Παιδεία, Υγεία, εγκληματικότητα
Ο Μακρόν ανανέωσε τη θητεία του στην προεδρία εν μέρει χάρη στις ψήφους της «λογικής», προκειμένου να κλείσει ο δρόμος προς το Ελυζέ για την Λεπέν παρά τις αντιδράσεις ενάντια στο λεγόμενο «δημοκρατικό μέτωπο» που συσπειρώθηκε για να απορρίψει τον πατέρα της, Ζαν Μαρί, προ εικοσαετίας. Πολλοί στην αριστερά, είτε ψήφισαν απρόθυμα τον Μακρόν είτε απείχαν την Κυριακή, ίσως ακόμη πιο αγανακτισμένοι με τον ένοικο του προεδρικού μεγάρου.
Ο πρώτος γύρος της 10ης Απριλίου επιβεβαίωσε την ύπαρξη τριών νέων παρατάξεων στο νέο πολιτικό τοπίο της χώρας: τους ευρωπαϊστές κεντρώους του Μακρόν, τους ακροδεξιούς της Λεπέν και τους σκληροπυρηνικούς αριστερούς του Μελανσόν.
Πέραν της εχθρότητας έναντι του Μακρόν και του κινήματός του, που αντιπροσωπεύει το κατεστημένο στα μάτια τους, αριστεροί και ακροδεξιοί δεν έχουν πολλά κοινά, αλλά η αντιπολίτευση περίπου των δύο τρίτων των ψηφοφόρων αναμένεται να προκαλέσει προβλήματα στην κυβέρνηση, καθώς η Γαλλία εμφανίζεται διχασμένη κι ο πρόεδρός της μπορεί να βασίζεται στην υποστήριξη ενός στους τρεις ψηφοφόρους του πρώτου γύρου.
Ο Μακρόν έχει πει ότι προτίθεται να ξεκινήσει από το φθινόπωρο τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό και την αύξηση στα 65 έτη της ηλικίας συνταξιοδότησης – αν και στη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας δεσμεύτηκε ότι θα επιδείξει ευελιξία – και τα σχέδιά του μπορεί να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα κύματος διαδηλώσεων.
Τι εκτιμούν αναλυτές
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μακρόν θα δυσκολευτεί να εφαρμόσει την ατζέντα του στο εσωτερικό και να υλοποιήσει δραστικές αλλαγές, αφού ακόμη κι αν εξασφαλίσει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση για πρότζεκτ όπως η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, πιθανότητα θα βρεθεί αντιμέτωπος με σφοδρές αντιδράσεις με τη μορφή κινητοποιήσεων καθώς συνεχίζει να αυξάνεται το κόστος διαβίωσης και να ψαλλιδίζεται η αγοραστική δύναμη των Γάλλων.
Ο Μακρόν έχει πει ότι θα διατηρήσει το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος και τις επιδτοήσεις των καυσίμων αν συνεχίσουν να αυξάνονται οι τιμές της ενέρ4γειας, ενώ έχει μιλήσει για πρόσθετα μέτρα στήριξης μεταξύ άλλων των χαμηλόμισθων και των αυτοαπασχολούμενων.
Ο Μακρόν πρόκειται να ξεκινήσει πρώιμες διαβουλεύσεις για μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα της Γαλλίας με περαιτέρω αυτονομία για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, καθώς και για το καθεστώς υγειονομικής περίθαλψης, με στόχο ιδίως τη βελτίωση των παροχών στις αγροτικές περιοχές. Έχει επίσης δεσμευτεί να προσλάβει περισσότερους αστυνομικούς και δικαστικούς.
Η κλιματική πολιτική
Στην προσπάθειά του να προσελκύσει ψηφοφόρους από την Αριστερά ενόψει του δεύτερου γύρου ο Μακρόν υποσχέθηκε αναμόρφωση της κλιματικής πολιτικής με τον επόμενο πρωθυπουργό να έχει την άμεση ευθύνη για τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό με την υποστήριξη δύο υπουργών για την επίβλεψη της πράσινης μετάβασης και της εφαρμογής της, ιδέα παρόμοια με αυτή που πρότεινε ο Μελανσόν.
Ωστόσο, οικολόγοι ακτιβιστές αμφισβητούν την ειλικρίνεια του Μακρόν, τον οποίο είχαν χαρακτηρίσει «πρόεδρο της κλιματικής αδράνειας» ή «πρόεδρο των μικρών βημάτων» κατά την πρώτη του θητεία. Τόσο αυτός όσο και η Λεπέν επικρίθηκαν για την αποτυχία τους να αντιμετωπίσουν κάποια οικολογικά ζητήματα κατά τη διάρκεια της τηλεμαχίας τους.
Η φιλόδοξη μεταρρύθμιση της ΕΕ
Η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ήταν από τα βασικά σχέδια του Μακρόν από ήδη από την προηγούμενη νίκη του προ πενταετίας. Αυτή τη φορά, αν και δεν έδωσε την ίδια έμφαση στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, περιέγραψε το πρόγραμμά του ως ένα πρόγραμμα «εθνικής και ευρωπαϊκής κυριαρχίας».
Οι ευρωπαϊκές του φιλοδοξίες περιλαμβάνουν την «ενεργειακή και στρατηγική» αυτονομία, τη μεταρρύθμιση της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν με καλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και μια κοινή πολιτική ασύλου. Ο Μακρόν θέλει επίσης οι ευρωπαϊκές χώρες να αναπτύξουν μια ισχυρότερη αμυντική ικανότητα και να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία τεχνολογίας. Για την επανεκκίνηση της οικονομίας, ο Μακρόν προτείνει μέτρα με κοινωνική και οικονομική διάσταση: φόρο επί των καυσίμων σε όλη την ΕΕ, κοινοτικές οδηγίες για τον κατώτατο μισθό και την ισότητα των φύλων κ.α.
Το ουκρανικό
Ο Μακρόν στήριξε τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία κι η κυβέρνησή του έχει πει ότι θα μελετήσει εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Αν και ο Μακρόν έχει χαρακτηρίσει «εγκλήματα πολέμου» τη σφαγή αμάχων στη Μπούκα και ζητά να καθίσουν στο εδώλιο οι υπεύθυνοι, ωστόσο τάσσεται υπέρ της συνέχισης του διαλόγου με τη Μόσχα.
Την περασμένη Παρασκευή ο Γάλλος πρόεδρος είπε στο γαλλικό ραδιόφωνο ότι «δεν αποκλείει» να ξαναμιλήσει με τον Πούτιν, αν και παραδέχθηκε ότι οι στόχοι μπορεί να μην είναι λίαν φιλόδοξοι. Προειδοποιώντας, ωστόσο, για τον κίνδυνο μιας οριστικής ρήξης των σχέσεων με τη Ρωσία επικαλείται την ανάγκη να ασκεί η ΕΕ επιρροή σε περίπτωση συμφωνίας για εκεχειρία: «Η Ευρώπη πρέπει να είναι παρούσα στο τραπέζι. Δεν πρέπει να βρεθούμε σε μια κατάσταση, επειδή αποφασίσαμε να κόψουμε τη συνομιλία με τον πρόεδρο Πούτιν, οι διαπραγματευτές να είναι οι πρόεδροι της Τουρκίας, της Κίνας ή άλλοι», τόνισε.