Αυτοσχέδια εκρηκτικά, θεωρίες συνωμοσίας και απαγωγή ανηλίκων. Η «Ανατροπή», μια απόπειρα πραξικοπήματος που απέτρεψαν οι γαλλικές αρχές, τα είχε όλα – και ήταν, αν μη τι άλλο κινηματογραφική.
Σύμφωνα με έγγραφα της DGSI, της γαλλικής υπηρεσίας πληροφοριών, τα οποία εξέτασε το CNN, η οργάνωση πίσω από την υπόθεση είναι μέρος ενός ακροδεξιού δικτύου με διαφορετικές ιδεολογικές καταβολές, αλλά έναν κοινό στόχο: την ανατροπή της γαλλικής κυβέρνησης.
Το DGSI υποστηρίζει ότι εγκέφαλος της οργάνωσης ήταν ο Ρεμί Νταϊλέ-Βάιντερμαν, πρώην περιφερειακός σύμβουλος στη Γαλλία, ο οποίος «δημιούργησε μια ιεραρχική δομή με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης» και την επίθεση εις βάρος του επικεφαλής της.
Η φερόμενη συνωμοσία πραξικοπηματιών, που ονομάστηκε «Επιχείρηση Γαλάζιο» από τους συνωμότες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Le Parisien, αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά σε ρεπορτάζ του Ζερεμί Φαμ-Λε στις 27 Οκτωβρίου.
Η φερόμενη ως συνωμοσία δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες δήλωσαν ότι ενεπλάκησαν προτού προλάβουν να δράσουν οι συνωμότες.
Το ιστορικό
Τον Οκτώβριο, ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν μπήκε στο στόχαστρο των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών μαζί με άλλα 13 άτομα, κατηγορούμενος για την προμελέτη βίαων πράξεων, τις «σχέσεις με τρομοκράτες» και την «πρόκληση τρομοκρατικής δραστηριότητας από τρίτο μέσω δημόσιων τηλεπικοινωνιών», σύμφωνα με τον συνήγορό του, Ζαν-Κριστόφ Μπασόν-Λαρμπί που μίλησε στο CNN.
Ο Μπασόν-Λαμπρί υποστηρίζει ότι ο πελάτης του «ποτέ δεν πρότεινε τίποτα περισσότερο από μια ειρηνική ανατροπή του σημερινού πολιτικού καθεστώτος, δηλαδή χωρίς βία και με την υποστήριξη της πλειοψηφίας του γαλλικού λαού».
Ο δικηγόρος σημειώνει ότι η «Επιχείρηση Γαλάζιο» ήταν προϊόν «φαντασιοπληξίας» και δεν σχετίζεται με τον πελάτη του, ο οποίος δεν είχε καμιά γνώση της υπόθεσης. Ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν κρατείται μέχρι και σήμερα.
Η έκθεση της DGSI αναφέρει ότι ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν, που φέρεται να «οραματίζεται τη χρήση βίαιων μέσων» για την πραγματοποίηση πραξικοπήματος, στρατολόγησε μέλη και ασκούσε εξουσία στο δίκτυό του – μεταξύ άλλων και σε δύο τουλάχιστον άνδρες που σκόπευαν να κατασκευάσουν εκρηκτικούς μηχανισμούς.
«Η ανακάλυψη οπλισμού, πυρομαχικών, λιστών με στόχους και συνταγών για εκρηκτικά δεν είχε καμία σχέση με τον κύριο Νταϊλέ» που εκείνη την περίοδο κατοικούσε στη Μαλαισία, ισχυρίζεται ο Μπασόν-Λαρμπί. Όπως λέει στο CNN, ο πελάτης του δεν ευθύνεται για τα «δυνητικά εγκληματικά ή βίαια» σχέδια ατόμων που «επικαλούνται ορισμένες από τις απόψεις του ή προσποιούνται ότι ανήκουν στο κίνημά του ή ότι πιστεύουν στις πολιτικές του αντιλήψεις».
Η απαγωγή
Πώς, όμως, έφτασε η γαλλική αστυνομία στη σύλληψη του Νταϊλέ-Βάιντερμαν; Όλα ξεκίνησαν με μια… απαγωγή ανηλίκου, που οδήγησε στην παρακολούθηση του ίδιου του Νταϊλέ και άλλων 10 ατόμων.
Ένα οκτάχρονο κορίτσι, η Μία, δηλώθηκε ως αγνοούμενο από τη γιαγιά της με την οποία διέμενε στα μέσα Απριλίου, μετά την αφαίρεση της κηδεμονίας της από τη μητέρα της.
Οι εισαγγελείς κατηγορούν τον Νταϊλέ ότι οι απαγωγείς του κοριτσιού, το οπόίο στη συνέχεια εντοπίστηκε στην Ελβετία, ανήκαν στο δίκτυό του – και ότι απήγαγαν τη μικρή σε μια επιχείρηση «στρατιωτικού τύπου» προκειμένου στη συνέχεια να την παραδώσουν στη μητέρα της, Λόλα Μοντεμαγκί.
Για τον Νταϊλέ-Βάινερμαν, η ιδέα ότι η κηδεμονία ενός παιδιού θα μπορούσε να αρθεί από τους γονείς του ήταν απαράδεκτη, πράγμα για το οποίο είχε μιλήσει δημόσια.
Ο συνήγορος της Μονεγκαμί, Στεφάν Γκιουρανά, δήλωσε τον Απρίλιο σε δημοσιογράφους ότι η πελάτισσά του ήταν απελπισμένη όταν έχασε την κηδεμονία της κόρης της και εντόπισε το δίκτυο των απαγωγέων μέσα από αναζητήσεις στο διαδίκτυο, προσπαθώντας να βρει μια λύση.
Ο Μπασόν-Λαρμπί δήλωσε στο CNN ότι «η συνεχιζόμενη έρευνα θα αποδείξει ότι ο κ. Νταϊλέ-Βάιντερμαν, που υποστηρίζει τις πράξεις εκείνων που επέστρεψαν το παιδί στη μητέρα του δεν είναι, βάσει της νομοθεσίας, συνεργός σε αυτό το αδίκημα. Δεν είχε πληροφορηθεί τις λεπτομέρειες της συναλλαγής, ούτε συμμετείχε σε αυτή με τον οποιονδήποτε τρόπο πριν ή κατά τη διάρκεια».
Αυτοσχέδια εκρηκτικά και συνωμοσιολογία
Δύο από τους φερόμενους ως απαγωγείς παρακολουθούνταν ήδη από τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες στο πλαίσιο διερεύνησης της οργάνωσης του Νταϊλέ-Βάιντερμαν για συνδέσεις με την ακροδεξιά τρομοκρατία, αναφέρει η έκθεση της DGSI. Η υπηρεσία βοήθησε την αστυνομία στη σύλληψή τους, ενώ έρευνα σε μια από τις οικίες τους οδήγησε στον εντοπισμό χημικών που οι αρχές πιστεύουν ότι θα χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή εκρηκτικών.
Αλληλογραφία που εντοπίστηκε στο σπίτι των φερόμενων ως επίδοξων βομβιστών, παραπέμπει σε επιρροή του Νταϊλέ-Βάιντερμαν στον σχεδιασμό της επιχείρησης, αναφέρει η έκθεση, ενώ τόσο η μυστική υπηρεσία όσο και ο εισαγγελέας του Νανσί τον τοποθετούν στην κεφαλή και των δύο εγκληματικών επιχειρήσεων.
Η παρουσία του στην καρδιά αυτών των δύο υποθέσεων, αναδεικνύει τις τρομακτικές προεκτάσεις που μπορούν να λάβουν οι θεωρίες συνωμοσίας που φούντωσαν στη διάρκεια τις πανδημίας και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
QAnon, ξανά
Η πλέον διαδεδομένη ανάμεσά τους είναι εκείνη των QAnon – ένα χαλαρό δίκτυο συνωμοσιολόγων με χαρακτηριστικά αίρεσης που πιστεύει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα σώσει τον κόσμο από μια παιδοφιλική και παιδοκτονική ελίτ. Ανάλυση της DGSI στις γαλλικές συνωμοσιολογικές οργανώσεις τονίζει ότι ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν μετατράπηκε σε φιγούρα που ένωσε τους συνωμοσιολόγους κάθε είδους στη χώρα και δημιούργησε ένα δίκτυο όπου χωρούσε κάθε μορφής παρανοϊκή αντίληψη.
Ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν εξέφρασε στο διαδίκτυο την επιθυμία του να «βρει μια επείγουσα απάντηση προκειμένου να εμποδίσει τα σχέδια μιας σατανιστικής, εγκληματικής εις βάρος των παιδιών ελίτ, στην οποία είχαν παρεισφρήσει οι Μασόνοι», σύμφωνα με ανάλυση του DGSI.
Καταλύτης συνωμοσιολογίας
Ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν έχει μετατραπεί σε «εμβληματική φιγούρα» της γαλλικής συνωμοσιολογίας, σημειώνει η έκθεση.
Αν και δεν ασπάζεται ανοιχτά κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία – πέραν της φερόμενης ως έκκλησής του για ανατροπή της γαλλικής πολιτείας – «θέλει να παρουσιάζεται ως ηγέτης ενός κινήματος αντίστασης, χρησιμοποιώντας αυτές τις ποικίλες θεωρίες για να προσεγγίσει ένα ευρύ ακροατήριο», συνεχίζει η έκθεση σύμφωνα με το CNN.
Επιπλέον, η έκθεση αναφέρει ότι πρόκειται για έναν «χαρισματικό, έξυπνο και χειριστικό ηγέτη» που «γρήγορα μετατράπηκε σε εξαίρεση, δείχνοντας ανοιχτά το πρόσωπό του και χρησιμοποιώντας την πραγματική του ταυτότητα», γεγονός που αύξησε και την ικανότητά του να συγκεντρώνει υποστηρικτές.
Μια κοινότητα ανθρώπων που πιστεύουν σε αντικρατικές θεωρίες συνωμοσίας συγκεντρώθηκε γύρω από τον Νταϊλέ-Βάιντερμαν, δημιουργώντας ένα δίκτυο επικοινωνίας μέσω κρυπτογραφημένων μηνυμάτων.
«Το κίνημα “Νταϊλέ-Βάιντερμαν” τους χωράει όλους, έχοντας αναδυθεί από τα κινήματα της ακροδεξιάς και επιτρέποντας σε όλους να ταυτιστούν με κάποια πτυχή του», αναφέρουν τα έγγραφα της DGSI.
Ακόμη, η DGSI σημειώνει ότι «η πανδημία λειτούργησε ως πραγματικός καταλύτης και συνέβαλε στην αύξηση και την εξάπλωση των θεωριών συνωμοσίας», ενώ προσθέτει: «Τα lockdown οδήγησαν επίσης στην αύξηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των συνωμοσιολόγων, καθώς οι άνθρωποι περνούσαν περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες τους».
Η Γαλλία πιστεύεται ότι έχει το δεύτερο μεγαλύτερο δίκτυο υποστηρικτών της θεωρίας των QAnon στην Ευρώπη (μετά τη Γερμανία) με μια και μόνη ομάδα στο Telegram να έχει συγκεντρώσει πάνω από 42.000 ακολούθους, αναφέρει το CNN.
Έχοντας στο νου τους και τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο, οι γαλλικές αρχές δεν διακινδύνευσαν μια παριζιάνικη επανάληψη των αιματηρών περιστατικών.
Η σχέση με την απαγωγή
Μεταξύ άλλων, ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν είχε τοποθετηθεί πολλές φορές εναντίον της άρσης κηδεμονίας ορισμένων γονιών με απόφαση του κράτους, μια πράξη που αποκαλούσε «κρατική απαγωγή» και υποστήριζε ότι καθιστούσε τα παιδιά πιο ευάλωτα σε κυκλώματα παιδοφιλίας – εξ ου και η σύνδεση με τους QAnon.
Για την υπόθεση της απαγωγής της οκτάχρονης Μία, είχε συγχαρεί τους «γενναίους Γάλλους» που απομακρύνουν τα παιδιά από «νοσηρά δίκτυα», ενώ από το λογύδριό του δεν είχε λείψει και η αναφορά στη… Χίλαρι Κλίντον και σε μια – ανύπαρκτη – έρευνα εις βάρος της.
Στην ιστοσελίδα της «Ανατροπής» καλούσε τους Γάλλους να «αναλάβουν δράση» κατά του κράτους, να αποτρέψουν την «παρακμή» και τη «δικτατορία».
Στα τέλη του 2020, ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του στη Μαλαισία, όμως συνέχισε να συσπειρώνει συνωμοσιολόγους στο διαδίκτυο. Έκτοτε έχει επιστρέψει ξανά στη Γαλλία.
Η απαγωγή που τα ξεσκέπασε όλα
Η απαγωγή της οκτάχρονης Μία, τον Απρίλιο του 2021, ήταν κεντρική στιγμή για την εξάρθρωση του δικτύου του και τη σύλληψη μελών του που εμπλέκονται και σε άλλα σχέδια για βίαιη ανατροπή της κυβέρνησης, όπως βομβιστικές επιθέσεις, σύμφωνα με την DGSI.
Ένα μήνα πριν τη σύλληψή του, ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν είχε ξεκινήσει διαδικτυακό έρανο για τη χρηματοδότηση… απαγωγών των παιδιών που βρίσκονταν σε ανάδεοχες οικογένειες, σύμφωνα με τον εισαγγελέα.
Επιπλέον, ο εισαγγελέας ισχυρίζεται ότι ο Νταϊλέ-Βάιντερμαν είχε ζητήσει από το δίκτυό του να εντοπίσει ασφαλή κατοικία για τη μητέρα και την κόρη του στην Ελβετία.
Συγκεκριμένα, φέρεται να είπε: «Στόχος είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που κρύβονται και να συμβάλλουμε στην αποτροπή της καταπίεσης και της δικτατορίας».
Μέχρι την απαγωγή της Μία, φέρεται να διέδιδε τα σχέδιά του για πραξικόπημα και να συγκέντρωνε υποστηρικτές ανάμεσα στους όλο και περισσότερους Γάλλους που αρνούνταν τον εμβολιασμό.
Θα έκαναν πραξικόπημα;
Αν και τα μέλη της οργάνωσης αντιμετωπίζουν ένα πλήθος βαρύτατων κατηγοριών, παραμένει αβέβαιο το κατά πόσον θα μπορούσαν πράγματι να υλοποιήσουν ένα πραξικόπημα.
Ωστόσο, η έκθεση της υπηρεσίας πληροφοριών αναφέρει ότι δυο μέλη της οργάνωσης φέρονται να λάμβαναν οδηγίες κατασκευής αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών από έναν καθηγητή χημείας, σε συγκέντρωση ακροδεξιών τον Φεβρουάριο.
Την επόμενη μέρα, ένας από τους άνδρες επιχείρησε να αγοράσει λίπασμα πλούσιο σε ποτάσα – βασικό συστατικό των αυτοσχέδιων εκρηκτικών – από δυο φυτώρια κοντά στο σπίτι του, σύμφωνα με την DGSI. Έρευνα στην οικία του άλλου άνδρα, απέδειξε ότι είχε στην κατοχή του άλλα συστατικά εκρηκτικών, αλλά και ένα αντίγραφο του βιβλίου «Ο Τσελεμεντές του Αναρχικού», που περιλαμβάνει οδηγίες για αυτοσχέδια εκρηκτικά.
Οι δυο άνδρες αργότερα συνελήφθησαν για την απαγωγή της οκτάχρονης. Εις βάρος τους πραγματοποιήθηκε επίσημη έρευνα για «απαγωγή και σύσταση συμμορίας» αλλά και για «επαφές με εγκληματίες με στόχο τη διάπραξη εγκλήματος», σύμφωνα με τον εισαγγελέα του Νανσί.
Όμως το απότομο τέλος της φερόμενης ως συνωμοσίας επεφύλασσε ένα μάθημα και για τουλάχιστον άλλο ένα μέλος της «Ανατροπής».
«Αισθάνομαι ότι παρασύρθηκα στην τρέλα την περίοδο των lockdown», υποστήριξε ο καθηγητής χημείας που φέρεται να έδωσε οδηγίες για την κατασκευή εκρηκτικών κατά τη διάρκεια της ανάκρισής του, αποσπάσματα της οποίας περιήλθαν στην κατοχή του Le Parisien.
Ο άνδρας δήλωσε ότι «πρόκειται να παραιτηθεί» από τη διδασκαλία, σημειώνοντας: «Φαντάζομαι ότι οι μαθητές μου θα βλέπουν εφιάλτες, πιστεύοντας ότι βρέθηκαν στη φροντίδα ενός τρομοκράτη».