Frontex, ο καλύτερα χρηματοδοτούμενος οργανισμός της ΕΕ με προϋπολογισμό 758 εκατομμυρίων ευρώ, ερευνάται και για προηγούμενες αντίστοιχες καταγγελίες. Συγκεκριμένα, αν και το έχει αρνηθεί, κατηγορείται για συνεργασία με τις ελληνικές αρχές με σκοπό την παράνομη απώθηση προσφύγων.
Τώρα, μία ακόμη κοινή έρευνα των Lighthouse Reports, Der Spiegel, SRF Rundschau, Republik και Le Monde αποκάλυψε την εμπλοκή της Frontex σε φερόμενες επαναπροωθήσεις προσφύγων, με βάση πληροφορίες από το database του ίδιου του οργανισμού, σύμφωνα με τον Guardian.
Σύμφωνα με την έρευνα, η εσωτερική βάση δεδομένων του οργανισμού, που ονομάζεται Jora, κατέγραψε θεάσεις απωθήσεων αιτούντων άσυλο στο Αιγαίο που χαρακτηρίζονταν από αξιωματούχους ως «αποτροπή αναχώρησης».
Η Frontex προβαίνει σε αυτόν τον χαρακτηρισμό για πρόσφυγες που φέρονται να εμποδίστηκαν στη θάλασσα από αρχές μη ευρωπαϊκών χωρών στα χωρικά τους ύδατα και στάλθηκαν πίσω στο σημείο αναχώρησής τους. Πρόκειται για περιγραφές 145 περιστατικών οι οποίες ωστόσο διέφεραν από αναφορές για τα ίδια περιστατικά από την τουρκική ακτοφυλακή, μάρτυρες, έγγραφα που διέρρευσαν και άλλες εμπιστευτικές πηγές.
Τους άφησαν αβοήθητους
Σε τουλάχιστον 22 περιπτώσεις, οι αιτούντες άσυλο κατάφεραν και αποβιβάστηκαν από τις λέμβους, αλλά στη συνέχεια μπήκαν σε ελληνικές σωσίβιες σχεδίες και αφέθηκαν στη θάλασσα.
Στις 28 Μαΐου πέρυσι, μια ομάδα σχεδόν 50 αιτούντων άσυλο που είχαν ήδη αποβιβαστεί στο νησί της Λέσβου επικοινώνησαν με τη νορβηγική ΜΚΟ Aegean Boat Report, στέλνοντας φωτογραφίες και μήνυμα στο WhatsApp που έδειχνε την τοποθεσία τους κοντά στην πρωτεύουσα του νησιού, τη Μυτιλήνη.
«Αποτροπή αναχώρησης»
Ώρες αργότερα, κάποιοι από την ομάδα βρέθηκαν από την τουρκική ακτοφυλακή στη θάλασσα μέσα σε πορτοκαλί σωσίβιες σχεδίες. Αυτή η υπόθεση καταγράφηκε αργότερα στη βάση δεδομένων της Frontex ως «αποτροπή αναχώρησης».
Δύο πηγές της Frontex ισχυρίστηκαν σε δημοσιογράφους ότι οι παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο καταλήγουν στη βάση δεδομένων Jora να αναφέρονται ως «αποτροπή αναχώρησης».
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν χαρακτηρίσει ως «συστηματικά» τα pushback προσφύγων στο Αιγαίο.
Η Ελλάδα και η Frontex αρνούνται τους ισχυρισμούς αυτούς και λένε ότι ακολουθούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι χαρακτηριστικό, ωστόσο, ότι λόγω της αυξανόμενης πίεσης από τέτοιες αναφορές η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει «παγώσει» μέρος του προϋπολογισμού της Frontex όσο διερευνώνται οι ισχυρισμοί.