Δύσκολη η επιθυμία του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.
Δεν έχουν τέλος οι αντιδράσεις στο σχέδιο του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.
Ειδικότερα την εναντίωσή τους στην μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εκφράζουν όλο και περισσότεροι χριστιανικοί σύλλογοι, μητροπολίτες και ορθόδοξες εκκλησίες.
Σήμερα τα μέλη της παγκόσμιας χριστιανικής νεολαίας απηύθυναν έκκληση προς τον Ερντογάν για τη διατήρηση του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας.
Από την άλλη για το ίδιο θέμα τοποθετήθηκε και η ρώσικη ορθόδοξη εκκλησία, τονίζοντας πως είναι απαράδεκτο η Αγία Σοφία να γίνει τζαμί.
Πάντως όσο κι αν στριμωγμένος βρίσκεται ο Ερντογάν μετά τις διεθνείς αντιδράσεις για το ενδεχόμενο της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τόσο φαίνεται πως πεισμώνει περισσότερο ο σουλτάνος, ο οποίος δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει πίσω, καθώς κατά την άποψή του όσο περισσότερα θέματα είναι ανοιχτά, τόσο πιο πρόσφορο θα είναι το έδαφος ώστε να ελίσσεται ελεύθερα.
Παγκόσμια χριστιανική νεολαία: Να διατηρηθεί μουσείο η Αγία Σοφία
Έκκληση για τη διατήρηση του μουσειακού καθεστώτος του Ναού της Αγίας Σοφίας απευθύνουν τα μέλη της παγκόσμιας χριστιανικής νεολαίας, με επιστολή τους προς τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οι εκπρόσωποι της χριστιανικής νεολαίας από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Αυστραλία, τη Γερμανία, τη Γεωργία, την Αρμενία, την Ελλάδα, την Κύπρο, το Καζαχστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, τη Μολδαβία, τη Λευκορωσία, που συμμετείχαν σε διαδικτυακή συνεδρίαση, το Σάββατο 4 Ιουλίου, σχετικά με το θέμα της Αγίας Σοφίας. υπογράμμισαν τη σημασία της διατήρησης του μουσειακού καθεστώτος του Ναού και τόνισαν την τεράστια αξία και το συμβολισμό της Αγίας Σοφίας ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας για όλη την οικουμένη.
«Ο ναός δεν είναι μόνο μνημείο πολιτισμού, αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, είναι ένας σύνθετος κόμπος, συνυφασμένος από ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την ανάπτυξη του κόσμου, διάφορες θρησκείες, μοίρες ολόκληρων λαών και χωρών. Ο Ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού, το οποίο πρέπει να παραμείνει πόλος έλξης για ανθρώπους διαφορετικών θρησκειών» σημειώνει στην επιστολή της η παγκόσμια χριστιανικής νεολαία και επισημαίνοντας ότι α«πό το 1935 η Τουρκία με σεβασμό προς τους Χριστιανούς όλου του κόσμου, διατηρεί ανοιχτές με ελεύθερη πρόσβαση» τις πόρτες της Αγίας Σοφίας, ζητά από τον Τούρκο Πρόεδρο να διατηρήσει το ισχύον καθεστώς «και το 2035 να είναι δυνατός για όλο τον κόσμο ο εορτασμός των 100 ετών του μουσειακού καθεστώτος αυτού του ιστορικού μαργαριταριού».
«Το να έχει μία μουσουλμανική χώρα στο έδαφός της ένα χριστιανικό ιερό, τη “Μέκκα” όλων των χριστιανών, με σεβασμό στις προσευχές των πιστών όλων των θρησκειών και με λατρεία προς τον Παντοδύναμο, και να το διατηρεί με προσοχή, αυτό ακριβώς αποτελεί το απόγειο του ιστορικού ρόλου, της δύναμης και της σοφίας του Ηγέτη μίας χώρας» αναφέρουν.
Επισημαίνουν, επίσης, τη συμμετοχή του Τ.Ερντογάν στη διατήρηση του μουσειακού καθεστώτος του μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά, σημειώνοντας ότι προσβασιμότητα του μοναστηριού δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους από διάφορες γωνιές του κόσμου «να έρθουν σε επαφή με την ιστορία αυτού του ιερού τόπου, και στην περιοχή της Τραπεζούντας να αναπτύσσεται ανεξάντλητη τουριστική ροή» και καταλήγουν:
«Η απόφασή σας για τη διατήρηση του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας μπορεί να γίνει ιστορική. Σήμερα, όσο ποτέ οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από σύμβολα ειρήνης, ψυχικής ηρεμίας, ανοχής και πολυπολιτισμικότητας. Είμαστε στο πλευρό της ειρήνης και της διαθρησκευτικής αρμονίας. Προσευχόμαστε για τη μοίρα της Αγίας Σοφίας, ενός εκ των σπουδαιότερων μνημείων του παγκόσμιου πολιτισμού. Κύριε Πρόεδρε, καλώντας Σας να διατηρήσετε το μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφίας, Σας καλούμε σε ειρήνη!»
Παρέμβαση ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας για Αγία Σοφία: «Απαράδεκτο» να γίνει τζαμί
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί θα ήταν «απαράδεκτη», δήλωσε το Σάββατο ανώτερος αξιωματούχος της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας.
Με την απόφαση περί μετατροπής ή όχι του μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO σε τζαμί να βρίσκεται πλέον στα χέρια του Τούρκου προέδρου, ο μητροπολίτης Ιλαρίων, επικεφαλής του Πατριαρχείου της Μόσχας για τις εξωτερικές σχέσεις της εκκλησίας είπε μιλώντας στην κρατική τηλεόραση:
«Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στον Μεσαίωνα».
«Ζούμε σε έναν πολυπολικό κόσμο και πρέπει να σεβόμαστε τα συναισθήματα των πιστών», είπε από τηλεοράσεως.
Ο μητροπολίτης Ιλαρίων πρόσθεσε ότι δεν κατανοεί το κίνητρο πίσω από τις συζητήσεις για την Αγία Σοφία και ότι πιστεύει πως η εσωτερική πολιτική βρίσκεται πίσω από την κίνηση.
«Πιστεύουμε ότι υπό τις υπάρχουσες συνθήκες αυτή η πράξη αποτελεί μια απαράδεκτη παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος της ρωσικής εκκλησίας.
Την Πέμπτη, με διαδικασίες εξπρές το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας συζήτησε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος και αναμένεται να εκδόσει την απόφασή του μέσα στις επόμενες ημέρες.
Επί της ουσίας, όμως, παρέπεμψε το ζήτημα της αλλαγή του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας στον πρόεδρο Ερντογάν, επικαλούμενο παλαιότερη δικαστική απόφαση για το ζήτημα.
Το μείζον ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έχει επικριθεί και από άλλους θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, πνευματικός ηγέτης περίπου 300 εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών παγκοσμίως, δήλωσε ότι η μετατροπή του μουσείου σε τζαμί θα απογοήτευε τους χριστιανούς και θα προκαλούσε «ρωγμή» μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Ανάμεσα στους επικριτές της πρότασης ήταν και ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσα στην εβδομάδα αποκάλεσε τις αντιδράσεις για το θέμα «επίθεση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Το μέλλον της Αγίας Σοφίας
Από την πλευρά του πάντως ως «αυτοκτονικό» για την Τουρκία χαρακτήρισε το ενδεχόμενο μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ο Κωνσταντίνος Φίλης.
Μιλώντας στο «MEGA Σαββατοκύριακο», ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων υπογράμμισε ότι αυτή η κίνηση «θα έφερνε την Τουρκία σε αντιπαράθεση με τον δυτικό και πολιτισμένο κόσμο», δημιουργώντας παράλληλα πλήγμα στις σχέσεις της Άγκυρας με πολλές χώρες.
«Το 2019, περισσότεροι από τρία εκατομμύρια τουριστών επισκέφθηκαν την Αγία Σοφία. Αλλά με το τωρινό της στάτους» σημείωσε, λέγοντας πως η μετατροπή ενός εμβληματικού χώρου σε τζαμί μαρτυρά την «νεοθωμανική ατζέντα» του τούρκου προέδρου.
«Όσο πιέζεται τόσο πεισμώνει»
Σε ό,τι αφορά στο επίπεδο προσωπικότητας του Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Φίλης εξήγησε πως «όσο περισσότερο πιέζεται τόσο περισσότερο πεισμώνει», ενώ σε επίπεδο τακτικής «ο τούρκος πρόεδρος θεωρεί ότι όσα περισσότερα θέματα βρίσκονται ανοιχτά, τόσο μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών έχει».
«Αν και «δείχνει περιφρονητικός προς τις διεθνείς αντιδράσεις, ο Ερντογάν τις μετρά πολύ» πρόσθεσε.
Παράλληλα, υποστήριξε ότι η πιο ηχηρή παρέμβαση για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας ήρθε από τον Πατριάρχη, ενώ έκανε λόγο πως μπορεί να μη λήξει άμεσα το θέμα μετατροπής ή όχι του μουσείου σε τέμενος.
Σχετικά με το ενδεχόμενο μιας τουρκικής πρόκλησης που θα οδηγήσει σε ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, ο διεθνολόγος ήταν ξεκάθαρος.
«Είναι δύσκολο για την Τουρκία να πάρει το ρίσκο να μπει σε περιπέτειες με την Ελλάδα, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δεν είναι το περιβάλλον ευνοϊκό για την Άγκυρα και στη μεγαλύτερη εικόνα δεν ευνοούνται οι προσπάθειες για δημιουργία μιας κρίσης με την Ελλάδα. Υπάρχουν επίπεδα κλιμάκωσης αν η Τουρκία παραβιάσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Έχουμε ισχυρά νομικά και διπλωματικά εργαλεία στη φαρέτρα μας. αλλά εάν αυτά εξαντληθούν, οδεύουμε σε κάτι απευκταίο αλλά απαραίτητο, που έχει να κάνει με στρατιωτική λύση στο ζήτημα» σημείωσε.