Η Ολίβια, εργάτρια του σεξ στο Βερολίνο για σχεδόν μια δεκαετία, απαντά με ρεαλισμό στις ερωτήσεις για τον κλάδο στον οποίο εργάζεται: «Υπάρχει προφανώς κάποιος λόγος για το ότι θεωρείται το αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο. Οι άνθρωποι θα βρίσκουν πάντα τον τρόπο να εργάζονται στον κλάδο του σεξ».
Η δουλειά αυτή ωστόσο δεν ήταν πάντα το πλάνο της. Μετακόμισε στη γερμανική πρωτεύουσα από μια μικρή πόλη στην ανατολική Γερμανία, αναζητώντας μια πιο συναρπαστική ζωή – με το σεξ ως εργασία ασχολήθηκε αφού της το πρότεινε ένας φίλος της. Και τώρα, μία δεκαετία αργότερα, πλησιάζοντας τα 30 η ίδια, έχει αναλάβει σχεδόν κάθε είδους σεξουαλική εργασία: από συνοδός πολυτελείας μέχρι ερωτική μασέρ, σε οίκο ανοχής ή αυτοαπασχολούμενη στο σπίτι της.
«Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα», εξηγεί – με πολύ διαφορετικά εισοδήματα και συνθήκες ασφαλείας. Μέσα από τη δουλειά της ήρθε σε επαφή με διάφορες κοινότητες, μεταξύ αυτών και με τους Black Sex Workers’ Collective, μια πρωτοβουλία με έδρα τις ΗΠΑ. Η Ολίβια είναι όμως μία από τις εκατοντάδες χιλιάδες μη εγγεγραμμένες εργάτριες του σεξ στη Γερμανία, η οποία κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας ρίσκαρε συχνά το ενδεχόμενο κυρώσεων για να συνεχίσει να εργάζεται.
Πάνω από το 90% δεν είναι εγγεγραμμένο
Όταν ξεκίνησε, τα δικαιώματα των εργατών του σεξ προστατεύονταν σχετικά καλά από το γερμανικό κράτος. Ο νόμος περί πορνείας του 2002 ρύθμιζε επίσημα τη σεξουαλική εργασία και αποσκοπούσε στην προστασία της πρόσβασης των εργαζομένων σε παροχές, όπως υγειονομική περίθαλψη και ασφάλιση σε περίπτωση ανεργίας. Ωστόσο αρκετοί ανησυχούσαν ότι ο νόμος ήταν πολύ χαλαρός. «Υπάρχουν αυστηρότεροι κανόνες για να ανοίξει κανείς ένα σνακ μπαρ σε σύγκριση με έναν οίκο ανοχής σε αυτήν τη χώρα», δήλωσε η πρώην υπουργός Οικογενειακών Υποθέσεων Μανουέλα Σβέσιγκ (SPD) στην Zeit το 2014. Ένα χρόνο αργότερα, ο κυβερνητικός συνασπισμός παρουσίασε ένα νέο νομοσχέδιο, σύμφωνα με το οποίο οι εργάτριες του σεξ υποχρεούνταν να υποβάλλουν αίτηση, ώστε να καταχωρείται επίσημα η εργασία τους. Ο νόμος θεσπίστηκε στις 21 Οκτωβρίου 2016 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2017.
Για τις εργαζόμενες στην πορνεία η νέα νομοθεσία σήμανε την καταχώρηση των προσωπικών τους δεδομένων, όπως διεύθυνση και άλλα στοιχεία επικοινωνίας και φυσικά το πραγματικό όνομα – εκεί ακριβώς εντοπίζεται και η δυσκολία που οδηγεί κάποιες στο να μην εγγράφονται: άλλες το αποφεύγουν εξαιτίας προβλημάτων σε ζητήματα απορρήτου και άλλες λόγω του ότι δεν διαθέτουν μόνιμη διεύθυνση ή ακόμη και νόμιμο καθεστώς διαμονής στη Γερμανία.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στατιστικά στοιχεία σε ομοσπονδιακό επίπεδο από το 2019, περίπου 40.000 εργάτριες του σεξ στη Γερμανία είναι νόμιμα εγγεγραμμένες και βάσει του νόμου περί προστασίας της πορνείας. Ωστόσο ανεπίσημες εκτιμήσεις θεωρούν πως ο αριθμός αυτός ξεπερνά τις 400.000. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από το 90% στη Γερμανία είναι μη εγγεγραμμένες – και άρα πρακτικά παράνομες. Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των νόμιμα εγγεγραμμένων εργάζονται σε οίκους ανοχής, υποδηλώνοντας επίσης ότι οι περισσότερες από αυτές που δεν είναι εγγεγραμμένες εργάζονται στο σπίτι ή στο δρόμο.
«Η πορνεία εξακολουθεί να είναι στιγματισμένη στη Γερμανία. Και αυτό σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν πραγματικά να „κυκλοφορούν» ή να γνωρίζουν ότι τα δεδομένα τους καταγράφονται κάπου», εξηγεί η Ρούντι Ρέμπελντε, εκπρόσωπος της οργάνωσης Hydra με έδρα το Βερολίνο που υποστηρίζει και συμβουλεύει εργάτριες του σεξ πάνω από 40 χρόνια.
Στα χνάρια ενός σκανδιναβικού μοντέλου;
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η πορνεία απαγορεύτηκε σύμφωνα με τους κανόνες κοινωνικής απόστασης, οι Σοσιαλδημοκράτες και Χριστιανοδημοκράτες νομοθέτες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία, επιδιώκοντας αναθεώρηση της βιομηχανίας του σεξ. Η λύση που προτάθηκε είναι το λεγόμενο σκανδιναβικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η πληρωμή για σεξ είναι παράνομη, αλλά η πώληση σεξ όχι. Η ομοσπονδιακή αξιολόγηση της νομοθετικής πράξης σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί έως το 2025. Μια ενδιάμεση έκθεση καλύπτει προς το παρόν μόνο τα έτη 2017 και 2018, ενώ μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν εάν κάποιος από τους επί μέρους νόμους, για παράδειγμα αναφορικά με τη μείωση της εμπορίας λευκής σαρκός, ήταν επιτυχής.
Για την Ρέμπελντε, από την οργάνωση Hydra, είναι ζωτικής σημασίας, όποια κι αν είναι τα επόμενα βήματα, να ληφθούν υπόψη οι φωνές των εργαζομένων κατά την επικείμενη ομοσπονδιακή αξιολόγηση: «Το να μιλάς για τις εργάτριες του σεξ, χωρίς να συνομιλείς με τις ίδιες δεν είναι εντάξει».