Με τον κίνδυνο η Ευρώπη να έλθει αντιμέτωπη με την πλήρη διακοπή παροχής φυσικού αεριού από την Ρωσία, η ελληνική κυβέρνηση παραμένει σε επιφυλακή και προετοιμάζει σχέδια που θα της προσφέρουν ενεργειακή αυτάρκεια, ενόψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται, λόγω της παγκόσμιας κρίσης στην ενέργεια.
Το πρόγραμμα εξοικονόμησης, που δρομολογεί η κυβέρνηση ήδη από τον Αύγουστο, για να αντιμετωπίσει το ενεργειακό έλλειμμα από τη μείωση του φυσικού αερίου κατά 15%, ξεκινάει από τους δημόσιους χώρους, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής».
Έτσι, μεταξύ άλλων, θα σβήσει τη μία στις 10 λάμπες του οδοφωτισμού και τα φώτα καλλωπισμού στα αρχαιολογικά και άλλα μνημεία, μετά τις 3 το πρωί.
Μνημεία όπως η Ακρόπολη, το Ηρώδειο, ο Ναός του Ποσειδώνα, μετά τις 3 τα ξημερώματα θα φωτίζονται μόνο από το φως του φεγγαριού – μία κίνηση που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να μειώσει την κατανάλωση κατά 30%.
Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα αποζημίωσης της βιομηχανίας – κάτι που περιλαμβάνεται και στην πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την ΕΕ – ενώ το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ «παγώνει» για 2 ή 3 χρόνια.
Έρχονται διακοπές και στα νοικοκυριά;
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στην «Καθημερινή», ανέφερε ότι το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής μείωσης της κατανάλωσης στα νοικοκυριά και στη βιομηχανία, μέσω των εκ περιτροπής διακοπών ρεύματος, δεν μπορεί να αποκλειστεί, από τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε μια ενεργειακή κρίση ιστορικών διαστάσεων.
Ωστόσο, υπογράμμισε ότι οι διακοπές ρεύματος σε νοικοκυριά θα είναι η έσχατη λύση.
Ποιες χώρες «σβήνουν» τα φώτα για να εξοικονομήσουν ενέργεια
Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες διαμηνύουν ότι ναι μεν έρχεται δύσκολος χειμώνας και πως είναι θέμα χρόνου να κλείσει οριστικά η στρόφιγγα του ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά διαβεβαιώνουν πως εάν ληφθούν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας τώρα, τότε θα επιβιώσουμε από το χείριστο σενάριο.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν λάβει μία σειρά μέτρων, για να εξοικονομήσουν ενέργεια.
Γερμανία
Στη Γερμανία, τα κρατίδια παίρνουν το καθένα τα δικά τους μέτρα. Το Βερολίνο, για παράδειγμα, σταματάει να φωτίζει μνημεία και ιστορικά κτίρια το βράδυ.
Επίσης, τα δημόσια κτίρια δεν θα έχουν θέρμανση που θα ξεπερνά τους 20°C, ενώ θα εξαιρούνται από το μέτρο νοσοκομεία και σχολεία.
Στο Ανόβερο, οι Αρχές κλείνουν το ζεστό νερό στα δημόσια κτίρια, σε πισίνες και αθλητικές εγκαταστάσεις.
Γαλλία
Στη Γαλλία, τα σουπερμάρκετ θα σβήνουν όλες τις φωτεινές ενδείξεις από την στιγμή που θα κλείσει το κατάστημα, ενώ θα χαμηλώνει και η ένταση του φωτισμού τόσο στα ψυγεία, όσο και στον χώρο γενικά, κατά 30%.
Μειώνει επίσης στους 17 βαθμούς τη θερμοκρασία στα σημεία πώλησης.
Ιταλία
Η Ρώμη αποφάσισε να μειώσει κατά 1°C τον θερμοστάτη σε δημόσια κτίρια και νοικοκυριά, ενώ παράλληλα σβήνει τα φώτα όλων των μνημείων.
Στο «τραπέζι» είναι και η ακραία πρόταση να κλείνουν όλες οι εμπορικές δραστηριότητες στις 7 το απόγευμα.
New York Times: Η Ευρώπη στην «κόψη του ξιραφιού»
Ο αγώνας της Ευρώπης να εξασφαλίσει νέες πηγές ενεργειακής τροφοδοσίας, πέραν των ρωσικών, βρίσκεται πια στην κόψη του ξυραφιού, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά σε ανάλυσή τους οι New York Times.
Καθώς η Ρωσία σφίγγει τον κλοιό των πιέσεων περιορίζοντας τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Γηραιά Ήπειρος ψάχνει παντού για ενέργεια, στην προσπάθειά της να κρατήσει τις μηχανές των ευρωπαϊκών οικονομιών σε λειτουργία.
«Απόσβεση» ελλείψεων
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που έκαιγαν άνθρακα μπαίνουν ξανά σε λειτουργία.
Παράλληλα, επενδύονται δισεκατομμύρια σε τερματικούς σταθμούς για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), μεγάλο μέρος του οποίου προέρχεται από σχιστολιθικά κοιτάσματα στο Τέξας.
Την ίδια ώρα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και αρχηγοί κρατών πετούν στο Κατάρ, στο Αζερμπαϊτζάν, στη Νορβηγία και στην Αλγερία, με αποστολή να συνάψουν νέες ενεργειακές συμφωνίες.
Μέχρι στιγμής, αυτό το «κυνήγι» καυσίμων θα μπορούσε να θεωρηθεί επιτυχές, όπως σημειώνει ο Στάνλεϊ Ριντ στους New York Times.
Ωστόσο, καθώς ο καιρός περνά, με τις τιμές της ενέργειας από τη μία πλευρά να ανεβαίνουν ολοένα ψηλότερα και τις ρωσικές απειλές, από την άλλη, να μην παρουσιάζουν διαθέσεις υποχώρησης, τα περιθώρια λάθους στενεύουν, επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Αβεβαιότητες και κίνδυνοι
Παράλληλα, οι ανησυχίες εντείνονται. Οι κινήσεις της Ρωσίας, που μειώνει τις ήδη μειωμένες ροές, θα μπορούσαν να ερμηνευτούν και ως μια προσπάθεια από την πλευρά της Μόσχας να εκτροχιάσει/υπονομεύσει τις κινήσεις που επιχειρούν οι Ευρωπαίοι, προκειμένου να είναι καλυμμένοι από άποψη αποθεμάτων τον ερχόμενο χειμώνα.
Κατά τα λοιπά ωστόσο, τα σχέδια των Ευρωπαίων θα μπορούσαν να εκτροχιαστούν και από άλλες έκτακτες εξελίξεις:
Για παράδειγμα, ένας βαρύς χειμώνας…
Μια καταιγίδα στη Βόρεια Θάλασσα, που θα πλήξει την παραγωγή φυσικού αερίου στη Νορβηγία…
Τυφώνες στον Ατλαντικό, που θα καθυστερήσουν στο ταξίδι τους τα πλοία με το LNG…
Όλα αυτά είναι στοιχεία που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πρόσθετα προβλήματα και ελλείψεις στην Ευρώπη, όπως σημειώνει ο Στάνλεϊ Ριντ στο άρθρο του.
Ακόμη και ένας ψυχρός χειμώνας στην Ασία, που ήταν για χρόνια η περιοχή με τις μεγαλύτερες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό των ασιατικών κρατών με την Ευρώπη για τις προς πώληση ποσότητες LNG.
Αβεβαιότητες υπάρχουν όμως και σε άλλα μέτωπα. Από τους περίπου 20 τερματικούς σταθμούς LNG που διαθέτει επί του παρόντος η Ευρώπη, κανένας δεν βρίσκεται στη Γερμανία.
Το Βερολίνο τρέχει να αποκτήσει έως και τέσσερις τέτοιου τύπου εγκαταστάσεις, βάζοντας στην άκρη 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά ακόμη δεν είναι σαφές εάν αυτές θα είναι έτοιμες και συνδεδεμένες στα δίκτυα αρκετά γρήγορα, ώστε να μπορούν να συμβάλλουν στην κάλυψη αναγκών τον φετινό χειμώνα.
«Λουκέτα» και περικοπές
Και όλα αυτά, ενώ οι ενεργειακές εξελίξεις έχουν ήδη αρχίσει να πλήττουν ευρωπαϊκές γραμμές παραγωγής.
Ήδη, κυκλοφορούν ειδήσεις για κλείσιμο εργοστασίων και περικοπές στην παραγωγή.
Στη Ρουμανία, ο Όμιλος ALRO (ALRO Group) ανακοίνωσε πρόσφατα ότι σταματά την παραγωγή σε ένα μεγάλο εργοστάσιο αλουμινίου και απολύει 500 άτομα, επικαλούμενος ως αιτία το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι πάροχοι ενέργειας δεν έχουν ακόμη μετακυλίσει πλήρως αυτό το κόστος στους πελάτες τους, πράγμα που σημαίνει ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη για εκατομμύρια καταναλωτές.
«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να δούμε μια έκρηξη των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις βιομηχανίες αυτό το χειμώνα», προειδοποιεί από την πλευρά του ο Χένινγκ Γκλόισταϊν του Eurasia Group.