Για τον κίνδυνο υπερχείλισης των συγκρούσεων εκτός των συνόρων της Ουκρανίας και την άμεση στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο εξαιτίας της αποστολής οπλισμού από τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας κάνει λόγο άρθρο των New York Times, τονίζοντας ότι ακόμη και ουδέτερα κράτη που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ, όπως η Φινλανδία και η Σουηδία, αλλά και η Γερμανία που αρνούνταν σταθερά την αποστολή στρατιωτικού υλικού σε εμπόλεμες ζώνες, έχουν αποστείλει εξοπλισμό.
Συνολικά, 20 χώρες, οι περισσότερες εκ των οποίων ανήκουν στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αλλά και άλλες, έχουν αποστείλει όπλα για να ενισχύσουν την πολεμική προσπάθεια των Ουκρανών απέναντι στη ρωσική εισβολή – αλλά και να τα αξιοποιήσουν σε αντάρτικο, σε περίπτωση που τα πράγματα φτάσουν μέχρι αυτό το σημείο.
Την ίδια στιγμή, το ΝΑΤΟ μετακινεί εξοπλισμό αλλά και 22.000 επιπλέον στρατιώτες στα κράτη-μέλη του που συνορεύουν με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, προκειμένου να ενισχύσει το αίσθημα ασφάλειας στην περιοχή, αλλά και με στόχο την αποτροπή τυχόν ρωσικών επιδιώξεων.
Ενωμένη Ευρώπη απέναντι στη Ρωσία
Στην Ευρώπη, παρατηρούν οι Times, επικρατεί ενότητα απέναντι σε αυτό που τα κράτη της αντιλαμβάνονται ως ρωσική απειλή προς την ίδια τους την ασφάλεια, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δηλώνει:
«Η ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα έχει εξελιχθεί περισσότερο στη διάρκεια των έξι τελευταίων ημερών από ό,τι εδώ και δύο δεκαετίες».
Ωστόσο, παρατηρεί η αμερικανική εφημερίδα, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν τα όπλα θα συνεχίσουν να φτάνουν εγκαίρως στα πεδία της μάχης στην Ουκρανία, προκειμένου να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Όσο περήφανες και αν είναι οι Βρυξέλλες για την ευρωπαϊκή προσπάθεια, σχολιάζει, παράλληλα πρόκειται και για μια στρατηγική που αυξάνει τον κίνδυνο ενός πιο εκτεταμένου πολέμου, αλλά και πιθανών αντιποίνων εκ μέρους του ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν. Στο κάτω-κάτω, υπογραμμίζει το άρθρο, τα όπλα που περνούν μέσω της Πολωνίας, ενός κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, προς την Ουκρανία, αποστέλλονται με στόχο την αφαίρεση ζωών ρώσων στρατιωτών.
Από τη σκοπιά της Μόσχας
Ήδη ο Πούτιν υποστηρίζει ότι το ΝΑΤΟ είναι αποφασισμένο να αποτελέσει απειλή απέναντι στη Ρωσία ή ακόμη και να την καταστρέψει μέσω της υποστήριξής του προς την Ουκρανία, πράγμα που έχει επαναλάβει στα πρόσφατα διαγγέλματά του, πριν θέσει τα πυρηνικά όπλα της χώρας του σε κατάσταση ετοιμότητας προκειμένου να αποθαρρύνει την ΕΕ και τις ΗΠΑ από την εμπλοκή στις συγκρούσεις.
Μικρότερες συγκρούσεις έχουν αποδειχθεί ικανές να ξεκινήσουν παγκοσμίους πολέμους, σημειώνει απειλητικά το άρθρο των Times, και η εγγύτητα των συρράξεων σε χώρες του ΝΑΤΟ ενέχει τον κίνδυνο εμπλοκής και άλλων δρώντων με αναπάντεχους τρόπους.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, επανέλαβε τις σταθερές του θέσεις την Τρίτη, επισκεπτόμενος αεροπορική βάση στην Πολωνία. «Ο πόλεμος του Πούτιν μας επηρεάζει όλους και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα είναι πάντα ενωμένοι για να υπερασπιστούν και να προστατεύσουν ο ένας τον άλλο. Η δέσμευσή μας στο Άρθρο 5, τη ρήτρα συλλογικής άμυνας, είναι ακλόνητη».
«Δεν θα πρέπει να αφήσουμε χώρο για λάθος υπολογισμούς και παρανοήσεις», προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα. «Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να υπερασπιστούμε κάθε ίντσα της επικράτειας του ΝΑΤΟ».
Θα αλλάξουν τα νατοϊκά όπλα τις ισορροπίες;
Προς το παρόν πάντως, οι μάχες παραμένουν στην Ουκρανία, με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία και την ΕΕ να έχουν ξεκαθαρίσει ότι τα στρατεύματά τους δεν θα πολεμήσουν απέναντι στη Ρωσία εντός της επικράτειάς της – αλλά να υποστηρίζουν έμπρακτα τους Ουκρανούς που αμύνονται.
Δυτικός οπλισμός έχει φτάσει στην Ουκρανία σε σχετικά μεγάλες και άγνωστες ποσότητες τις τελευταίες ημέρες. Αν μπορέσει να φτάσει γρήγορα μέχρι τα πεδία των μαχών, ίσως αλλάξει τις ισορροπίες.
Η ταχύτητα έχει σημασία καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται και τα σύνορα με την Πολωνία παραμένουν ανοιχτά. Ρώσοι στρατιώτες έχουν περικυκλώσει σημαντικές πόλεις και έχουν αποκλείσει το μεγαλύτερο μέρος του ουκρανικού στρατού στα ανατολικά του Δνείπερου, πράγμα που μπορεί να δημιουργήσει πολύ μεγάλες δυσκολίες στον ανεφοδιασμό.
Αν και 21 από τις 27 χώρες της ΕΕ είναι ταυτόχρονα και μέλη του ΝΑΤΟ, η προσπάθεια άμεσης αποστολής του οπλισμού στην Ουκρανία μέσω Πολωνίας προς το παρόν πραγματοποιούνται από μεμονωμένα κράτη και όχι στα πλαίσια μιας επίσημης ευρωπαϊκής ή νατοϊκής επιχείρησης.
Οι Γάλλοι υποστηρίζουν ότι το ευρωπαϊκό στρατιωτικό προσωπικό επιχειρεί να συντονίσει την απόπειρα. Το ίδιο κάνουν και η Βρετανία και οι ΗΠΑ, μέσω του επίτηδες ασαφώς και ουδέτερα αποκαλούμενου Κέντρου Συντονισμού Διεθνών Δωρητών. Πάντως, επισημαίνουν σκωπτικά οι Times, το πιθανότερο είναι πως η ονομασία δεν θα σταθεί αρκετή για να ξεγελάσει τον Πούτιν.
«Το ΝΑΤΟ πρέπει να λειτουργήσει όπως το Πακιστάν»
Στην πραγματικότητα, τονίζει η αμερικανική εφημερίδα, δεν χρειάζεται να εισέλθει στην Ουκρανία ούτε ένας στρατιώτης του ΝΑΤΟ, ούτε καν να συμμετάσχει στη μεταφορά του υλικού μέχρι τα πολωνικά σύνορα προκειμένου η Μόσχα να «διαβάσει» τις κινήσεις των ευρωπαϊκών κρατών ως μια ελάχιστα κεκαλυμμένη άμεση νατοϊκή εμπλοκή.
Ο Μάλκολμ Τσάλμερς, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Ηνωμένων Βασιλικών Υπηρεσιών, ενός ερευνητικού κέντρου για ζητήματα άμυνας, παρατηρεί ότι ακόμη και αν η αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία είναι καλή ιδέα, «όσο συνεχίζει να αυξάνεται σε κάνει να αναρωτιέσαι πώς θα αντιδράσει ο Πούτιν. Τι θα συμβεί αν επιτεθεί στην άλλη πλευρά των συνόρων; Από τη στιγμή που κυνηγάμε τρομοκράτες στην επικράτεια άλλων κρατών, γιατί όχι και εκείνον;»
Από τη ρωσική σκοπιά, οι βετεράνοι του ΝΑΤΟ που πλέον εργάζονται ως μισθοφόροι βοηθώντας και εκπαιδεύοντας τους Ουκρανούς «ίσως αντιμετωπίζονται ως το δυτικό αντίστοιχο των “μικρών πράσινων ανθρώπων”, των ρώσων στρατιωτών χωρίς διακριτικά που χρησιμοποιήθηκαν πρώτοι για την προσάρτηση της Κριμαίας», παρατηρεί ο Τσάλμερς.
Κίνδυνοι
Και πάντα υπάρχει η πιθανότητα η Ρωσία να παραβιάσει το νατοϊκό εναέριο χώρο, επιχειρώντας να σταματήσει κομβόι ή κυνηγώντας ουκρανικά αεροσκάφη. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί τη μοναδική φορά που μια χώρα του ΝΑΤΟ κατέρριψε ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-24, κοντά στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, το 2015.
Ο Ντάγκλας Λιουτ, πρώην αντιστράτηγος και απεσταλμένος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, υποστηρίζει στους Times ότι είναι κρίσιμη η αποστολή επιπλέον στρατιωτικού υλικού, όπως πυραύλων Stinger και αντιαρματικού οπλισμού, αλλά και εξοπλισμού ασφαλούς επικοινωνίας, προκειμένου η ουκρανική κυβέρνηση να μπορεί να διατηρήσει την επαφή της τόσο με τον στρατό όσο και με το λαό της, σε περίπτωση που οι Ρώσοι αποκλείσουν τη χώρα από τη σύνδεση στο internet.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «στην επικράτεια του ΝΑΤΟ, θα πρέπει να λειτουργούμε όπως το Πακιστάν», αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίο το συγκεκριμένο κράτος παρείχε εξοπλισμό και υποστήριξη στους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν.
Το ευρωπαϊκό ταμείο που χρησιμοποιείται για την αγορά φονικού οπλισμού, ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ειρηνευτική Υπηρεσία.
Το ταμείο δημιουργήθηκε πριν από μόλις δυο χρόνια και στόχο έχει να αποτρέπει τις συγκρούσεις και να ενισχύει τη διεθνή ασφάλεια. Το «ταβάνι» του προϋπολογισμού του για το διάστημα 2021-27 ανέρχεται στα €5,7 δισ. Αν η κρίση στην Ουκρανία απαιτήσει περισσότερα κονδύλια, σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, αυτά μπορούν να βρεθούν.
Ήδη η Ελλάδα, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Τσεχία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν αποστείλει ή έχουν εγκρίνει σημαντικές μεταφορές στρατιωτικού υλικού προς την Ουκρανία, καθώς επίσης και ενίσχυση εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ άλλα κράτη μέλη έχουν προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια και έχουν ανοίξει τα σύνορά τους στους πρόσφυγες.