Σαφές μήνυμα ότι η χαλάρωση των μέτρων δεν σημαίνει το τέλος της πανδημίας και πως θα πρέπει οι πολίτες να μάθουν να συνυπάρχουν με τον κοροναϊό, κάνοντας και οι ίδιοι προσεκτικές επιλογές για τις δραστηριότητες στις οποίες θα συμμετέχουν ανάλογα με την κατάσταση της υγείας τους αλλά και των οικείων τους, στέλνουν ειδικοί επιστήμονες και υγειονομικές αρχές ανά τον κόσμο.
Το τελευταίο διάστημα, η Γηραιά Ήπειρος βγαίνει σταδιακά από τα «χρόνια του πάγου» που προκάλεσε η πανδημία, με πολλές χώρες -ανάμεσά τους και η Ελλάδα- να αίρουν σταδιακά ακόμη και κάποια από τα πρώτα μέτρα που ελήφθησαν για τον κοροναϊό, όπως η χρήση μάσκας.
Το κλίμα αισιοδοξίας που απλώνεται σε όλον τον πλανήτη ενισχύεται και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έπειτα από τις δηλώσεις ειδικών ότι οδηγούμαστε σε ενδημική κατάσταση της νόσου σταδιακά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε ξεμπερδέψει με τον κοροναϊό και ότι δεν αποκλείεται η εμφάνισης νέας παραλλαγής που μπορεί να ανατρέψει ξανά τα δεδομένα.
Το παράδειγμα της Δανίας
Η Δανία ήταν από τις πρώτες χώρες που συμφώνησαν ότι η Ευρώπη πρέπει να αρχίσει να αντιμετωπίζει την Covid όπως τη γρίπη. Έτσι, στα τέλη Ιανουαρίου ανακοίνωσε ότι αίρει όλους τους εγχώριους περιορισμούς κατά του κοροναϊού, με τον υπουργό Υγείας της χώρας, Μάγκνους Χόνικε, να δηλώνει ότι η χώρα δεν θα κατηγοριοποιεί πλέον τον Covid -19 ως «κοινωνικά κρίσιμη ασθένεια», που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να υιοθετεί μέτρα μεγάλης εμβέλειας, όπως το κλείσιμο των επιχειρήσεων και η υποχρεωτική χρήση μάσκας.
Όταν ανακοινώθηκε η απόσυρση των περιορισμών, η Δανία είχε από τα υψηλότερα ποσοστά μολύνσεων στην Ευρώπη. Αποτέλεσε άλλωστε το ευρωπαϊκό επίκεντρο της Όμικρον, με τη χώρα να λαμβάνει μέτρα αστραπιαία όταν εντοπίστηκε η νέα παραλλαγή. Σήμερα, στη Δανία έχει επικρατήσει η υποπαραλλαγή της Όμικρον, BA.2, και οι μολύνσεις επιμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Επομένως, εύλογα αναρωτιέται κάποιος πού βάσιζε η χώρα την απόφασή της για κατάργηση όλων των περιορισμών.
- Η Δανία είναι μια χώρα με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, όπου πάνω από το 61% του συνολικού πληθυσμού έχει λάβει την ενισχυτική δόση του εμβολίου και το 91% των ενηλίκων είναι διπλοεμβολιασμένο.
- Υπάρχουν λιγότερες περιπτώσεις σοβαρής ασθένειας.
- Ενώ έχουν αυξηθεί οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, λιγότεροι ασθενείς καταλήγουν στην εντατική.
- Οι παραμονές στο νοσοκομείο είναι επίσης μικρότερες σε διάρκεια και έχουν εντοπιστεί τυχαία περισσότερα κρούσματα σε άτομα που νοσηλεύονται για άλλους λόγους.
«Έχουμε αυτή την αποσύνδεση μεταξύ των λοιμώξεων και των ασθενών στην εντατική θεραπεία, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μεγάλη προσκόλληση των Δανών για επανεμβολιασμό» είχε δηλώσει ο υπουργός Υγείας κατά την ανακοίνωση της χαλάρωσης των μέτρων. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι ασφαλές και το σωστό που πρέπει να κάνουμε τώρα» είχε πει.
Έκρηξη κρουσμάτων
Η άρση των μέτρων, όμως, οδήγησε σε «έκρηξη» κρουσμάτων και θανάτων από Covid. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η χώρα έχει φτάσει στα υψηλά απωλειών, τα οποία είχαν καταγραφεί τον Ιανουάριο του 2021. Το γράφημα με τους θανάτους, που ακολουθεί, δίνει τη σημερινή εικόνα και έχει προκαλέσει προβληματισμό μεταξύ των επιστημόνων.
Η υποτροπή της πανδημίας στη σκανδιναβική χώρα εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα, με την επιστημονική κοινότητα να εκφράζει την ανησυχία της για πιθανή επανεμφάνιση νέου επιδημικού κύματος.
Ο ημερήσιος αριθμός των θανάτων στη χώρα μας είναι σταθερά κοντά στους 100, οι διασωληνωμένοι κοντά στους 500 και η πληρότητα των ΜΕΘ Covid αγγίζει το 75%. Ενδεχόμενο νέο κύμα θα προκαλούσε τεράστιο πρόβλημα, καθώς οι ανοχές του συστήματος είναι περιορισμένες.
Ο πίνακας που ακολουθεί -και παρουσιάζει η ιστοσελίδα iatronet.gr– δείχνει πόσο υστερεί η Ελλάδα σε εμβολιασμούς στην ευπαθή ηλικιακή ομάδα των άνω των 60 ετών.
Θάνατοι «με Covid» και «από Covid»
Ο Αμερικανός επιδημιολόγος Eric Feigl-Ding κατηγόρησε τη δανική κυβέρνηση ότι «χάνει το μυαλό της» και θέτει σε κίνδυνο τον πληθυσμό της χώρας σχετικά με την απόφασή της στις αρχές Φεβρουαρίου να τερματίσει σε μεγάλο βαθμό τους περιορισμούς κατά της Covid. Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι οι θάνατοι από Covid στη Δανία ήταν πάρα πολλοί και είναι αποτέλεσμα της άρσης των περιορισμών.
Η απάντηση στην κριτική του επιδημιολόγου ήρθε αμέσως από τη δανική υπηρεσία μολυσματικών ασθενειών State Serum Institute (SSI) σχετικά με την απόφαση της χώρας να άρει τους περιορισμούς: οι αριθμοί θανάτων που αναφέρει o επιδημιολόγος είναι «με Covid» και όχι «εξαιτίας της Covid». Συνιστά, μάλιστα, σε οποιονδήποτε αμφισβητεί τα στοιχεία, να διαβάσει προσεκτικά την εβδομαδιαία έκθεση της υπηρεσίας.
Δημοσιεύτηκε, παράλληλα, σχετικό διάγραμμα του SSI που δείχνει διάκριση μεταξύ των θανάτων που προκαλούνται «από Covid» και των θανάτων «με Covid», που δεν προκαλούνται όμως από αυτήν, με βάση τα πιστοποιητικά θανάτου. Το διάγραμμα του SSI δείχνει, όπως ισχυρίζονται, ότι ο αριθμός των θανάτων που προκλήθηκαν από Covid-19 είναι σταθερός.
Πώς καταγράφονται οι θάνατοι
Σύμφωνα πάντα με την ενημέρωση από το Ινστιτούτο, την οποία παρουσιάσει η ιστοσελίδα iatronet.gr, «η συνεχής παρακολούθηση των θανάτων που σχετίζονται με την Covid-19 είναι ένα σημαντικό στοιχείο για την αξιολόγηση του επιπολασμού και της σοβαρότητας της πανδημίας, μαζί με τους αριθμούς κρουσμάτων Covid-19 και τον αριθμό των ατόμων που εισάγονται στο νοσοκομείο με Covid-19. Οι θάνατοι παρακολουθούνται σε πραγματικό χρόνο σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ, καταγράφοντας την υψηλή θνησιμότητα».
Στη Δανία, όλοι οι θάνατοι καταγράφονται βάσει του πιστοποιητικού αιτίας θανάτου που προέρχεται από την ιατρική γνωμάτευση της αιτίας θανάτου. Παρόλα αυτά, οι αριθμοί ενίοτε κομίζουν αβεβαιότητα, καθώς είναι συχνά δύσκολο να δηλωθεί η ακριβής αιτία θανάτου. Και ιδιαίτερα εάν ο θανών επηρεάστηκε από μία ή περισσότερες υποκείμενες παθήσεις. Ως εκ τούτου, η κοινοποίηση των πρωταρχικών και τυχόν αιτιών θανάτου βασίζεται συνήθως, εν μέρει, στην εκτίμηση του γιατρού.
Τα συμπληρωμένα πιστοποιητικά αιτίας θανάτου αποστέλλονται στη Δανική Υγειονομική Αρχή (DHA) για επικύρωση, μετά την οποία κάθε θάνατος καταχωρείται στο δανικό μητρώο αιτίας θανάτου. Η διαδικασία διαρκεί συνήθως 1-2 εβδομάδες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ολοκληρωθεί.
Τέλος, η ανακοίνωση καταλήγει αναφέροντας ότι «η δήλωση θνητότητας περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων συμβαίνει σε άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η Covid έπαιξε συχνά σημαντικό ρόλο στον θάνατο, εντούτοις ο ρόλος αυτός σε συνδυασμό με τα άλλα υποκείμενα νοσήματα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί.
Ανησυχία για την άρση των περιορισμών
Η μαζικότητα των κρουσμάτων στη Δανία δημιουργεί μεγάλη ανησυχία και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις για την άρση των περιορισμών, μία διαδικασία που σταδιακά θα λάβει χώρα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το «καμπανάκι» του κινδύνου για την πιθανότητα να προκύψει νέο πανδημικό κύμα χτύπησε τη Δευτέρα ο Νίκος Καπραβέλος.
Ο διευθυντής της Β’ ΜΕΘ του νοσοκομείου Παπανικολάου δήλωσε (ΣΚΑΙ) πως αυτή τη στιγμή η πανδημία παρουσιάζει σημάδια ύφεσης, ωστόσο συστήνει να μην υπάρξει χαλάρωση. «Βρισκόμαστε σε ύφεση αλλά είναι άρα πολύ επικίνδυνα τα πράγματα. Όταν λέμε ύφεση δεν σημαίνει χαλάρωση, η ύφεση είναι πριν από την καταιγίδα. Ρίχνουμε λάδι στη φωτιά κατά τη διάρκεια της ύφεσης και μετά πάμε να μαζέψουμε την φωτιά όταν αυτή γίνεται ανεξέλεγκτη».
Μάλιστα, ερωτηθείς για το αν ο ίδιος αναμένει να υπάρξει νέο κύμα, απάντησε «προφανώς», σημειώνοντας πως υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί και ένα καινούργιο στέλεχος του ιού.
Επιπλέον, προειδοποίησε πως το άνοιγμα ορισμένων δραστηριοτήτων, ενόψει των εορτών του Μαρτίου και του Απριλίου, θα επιτρέψει στον ιό να διασπαρεί και να προκαλέσει ενδεχομένως το επόμενο θανατηφόρο κύμα, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν. «Να μην προκαλούμε τον κοροναϊό» υπογράμμισε.
Για επανεμφάνιση νέου επιδημικού κύματος μίλησε και η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου. Η καθηγήτρια αναφέρθηκε στο κλίμα αισιοδοξίας που επικρατεί μετά την χαλάρωση των μέτρων, σημείωσε ωστόσο πως ο τομέας των εμβολιασμών δεν επιδέχεται χαλάρωσης. «Η σκέψη των ανεμβολίαστων ότι το πρόβλημα βαίνει στο τέλος του είναι εσφαλμένη. Δεν αποκλείεται η επανεμφάνιση νέου επιδημικού κύματος μέσω μιας νέας μετάλλαξης» τόνισε χαρακτηριστικά.