Η Τετάρτη έφερε μεγάλη επιτάχυνση της μετακίνησης των 60.000 κατοίκων της Χερσώνας από τους ρώσους διοικητές της κατεχόμενης περιοχής, εν μέσω προειδοποιήσεων για την ικανότητα της Ρωσίας να αμυνθεί στην ουκρανική αντεπίθεση.
Από την πλευρά τους, ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία ότι δημιουργεί ατμόσφαιρα «υστερίας» για να αναγκάσει τους ανθρώπους να φύγουν. Κάτοικοι της πόλης της Χερσώνας άρχισαν να λαμβάνουν SMS το πρωί της Τετάρτης από τη ρωσική διοίκηση.
«Αγαπητοί κάτοικοι», ανέφεραν τα μηνύματα. «Εκκενώστε άμεσα. Κατοικημένες περιοχές πρόκειται να βομβαρδιστούν από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Από τις 7 το πρωί θα αναχωρούν λεωφορεία από το Ρέχπορτ προς την Αριστερή Όχθη».
Την ίδια στιγμή, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωνε την επιβολή στρατιωτικού νόμου στη Χερσώνα και τρεις ακόμη περιοχές που το Κρεμλίνο υποστηρίζει ότι έχει προσαρτήσει, σε παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Οι άλλες περιοχές είναι η Ζαπορίζια, το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ.
«Πολύ δύσκολη» η κατάσταση στη Χερσώνα για τους Ρώσους
Στην πρώτη του εμφάνιση στη ρωσική κρατική τηλεόραση, ο νέος διοικητής του Κρεμλίνου για την Ουκρανία, Στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, δήλωσε το βράδυ της Τρίτης ότι η κατάσταση στη Χερσώνα «δεν είναι καθόλου απλή» και είναι «πολύ δύσκολη».
«Τα επόμενα σχέδια και δράσεις μας για την πόλη της Χερσώνας, εξαρτώνται από τη στρατιωτική και τακτική κατάσταση στο πεδίο», ξεκαθάρισε.
Οι ουκρανικές δυνάμεις προελαύνουν σε διάφορα τμήματα της περιοχής της Χερσώνας στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, ανακαταλαμβάνοντας χωριά και γεωργικές εκτάσεις στα δυτικά του Δνείπερου ποταμού – περιοχή που είναι γνωστή ως «δεξιά όχθη».
Σύμφωνα με το CNN, η ικανότητα της Ρωσίας να ανεφοδιάσει τους στρατιώτες της στη Χερσώνα έχει δεχθεί σημαντικό πλήγμα από τις συχνές πυραυλικές επιθέσεις και τις επιθέσεις πυροβολικού που καταφέρνει η Ουκρανία σε γέφυρες που βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο και οι οποίες διασχίζουν τον Δνείπερο. Η έκρηξη που προκάλεσε σημαντικές ζημιές στη γέφυρα του Κερτς στις αρχές του μήνα προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στη διαχείριση υλικού για τους Ρώσους.
Οι προειδοποιήσεις των Ρώσων
Την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής της διοίκησης της κατεχόμενης περιοχής απευθύνθηκε στο Κρεμλίνο ζητώντας βοήθεια για την εκκένωση των αμάχων που ζουν κοντά στη γραμμή του μετώπου.
Την Τρίτη, η ρητορική άγγιξε νέα επίπεδα. Λίγο μετά τις 11 το βράδυ (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), ο Κίριλ Στρεμούσοφ, ο διορισμένος από τη Μόσχα αναπληρωτής διοικητής, ανάρτησε βίντεο στο κανάλι του στο Telegram.
«Οι ουκρανοί ναζί με την ώθηση της Δύσης θα αρχίσουν πολύ σύντομα τις επιθέσεις στη Χερσώνα», υποστήριξε. «Απευθύνουμε ισχυρή σύσταση εκκένωσης της περιοχής της δεξιάς όχθης».
Σήμερα το πρωί, λίγο μετά τις 8, συνέχισε τις προειδοποιήσεις λέγοντας: «Διασχίστε προς την αριστερή όχθη του Δνείπερου όσο το δυνατόν πιο άμεσα». Λίγες ώρες αργότερα, η διοίκηση προχώρησε στον αποκλεισμό της εισόδου για οποιοδήποτε λόγο στη δεξιά όχθη για τις επόμενες επτά ημέρες.
Ουκρανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι λιγότερος από το μισό πληθυσμό της Χερσώνας παραμένει στην πόλη, δηλαδή περίπου 130.000 άτομα.
Απελάσεις στη Ρωσία καταγγέλλουν οι Ουκρανοί
Ο Βλαντίμιρ Σάλντο, ο διορισμένος από τους Ρώσους ηγέτης της περιοχής της Χερσώνας, δήλωσε στη ρωσική κρατική τηλεόραση το βράδυ της Τρίτης ότι σχεδιάζουν να μετακινήσουν 50.000 έως 60.000 άτομα από τη δεξιά προς την αριστερή όχθη του Δνείπερου ποταμού.
Οι εξόριστοι ουκρανοί ηγέτες της Χερσώνας από την πλευρά τους κατηγορούν τους ρώσους ηγέτες ότι καλλιεργούν κλίμα «υστερίας» για να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό και να πραγματοποιήσουν «εθελοντικές απελάσεις» προς τη Ρωσία, όπου υπόσχονται ότι θα προσφέρουν υποστήριξη για τη στέγασή τους.
«Από τη μια πλευρά αντιλαμβανόμαστε ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας πρόκειται να απελευθερώσουν τη Χερσώνα και τη γύρω περιοχή – επομένως, ενδέχεται να σημειωθούν εχθροπραξίες και αυτό αποτελεί κίνδυνο για τον τοπικό πληθυσμό», παραδέχτηκε ο Γιούρι Σομπολέφσκι, αναπληρωτής διοικητής του τοπικού συμβουλίου της Ουκρανίας για τη Χερσώνα, μιλώντας στο CNN.
«Από την άλλη, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι άνθρωποι που θα εκκενώσουν την περιοχή θα είναι ασφαλείς μακριά από την πρώτη γραμμή. Τώρα οι άνθρωποι πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις τους μόνοι τους για το αν θα μείνουν ή θα φύγουν. Είναι δύσκολο να πούμε ποια θα είναι η απόφασή τους».
‘Εγκλημα κατά της ανθρωπότητας;
Η «μαζική απέλαση αμάχων» από τη Ρωσία θα μπορούσε, σε συνδυασμό με άλλες φερόμενες βιαιότητες, να συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, αναφέρει το CNN επικαλούμενο έκθεση που δημοσίευσε τον Ιούλιο ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Τον Σεπτέμβριο, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ανέφερε επίσης ότι η βίαιη απέλαση 2,5 εκατ. Ουκρανών από τη Ρωσία (μεταξύ των οποίων και 38.000 παιδιά) συνιστά παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η αναπληρώτρια απεσταλμένη της Ουκρανίας στον ΟΗΕ, Κριστίνα Χαγιόφσιν, κατηγόρησε την Ρωσία την περασμένη εβδομάδα ότι δολοφονεί και βασανίζει τους Ουκρανούς που μετακινούνται προς περιοχές της Ρωσίας ή κατεχόμενες από τη Ρωσία.
Επιπλέον, επεσήμανε ότι χιλιάδες ουκρανοί πολίτες υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τη χώρα και απελαύνονται σε «απομονωμένες και οικονομικά υποβαθμισμένες περιοχές της Σιβηρίας και της ρωσικής Άπω Ανατολής».
Η Χαγιόφσιν συνέχισε υποστηρίζοντας ότι ουκρανοί πολίτες τρομοκρατούνται με πρόφαση την έρευνα των ρωσικών αρχών για «επικίνδυνα» άτομα. Εκείνοι που έχουν διαφορετικές απόψεις, όσοι υποστηρίζουν την ουκρανική κυβέρνηση ή συμμερίζονται την οπτική των ουκρανικών ΜΜΕ φέρονται να εξαφανίζονται σε μια γκρίζα ζώνη. Σύμφωνα με την ουκρανή απεσταλμένη, οι ρωσικές αρχές χωρίζουν ακόμη και παιδιά από τους γονείς τους.
Πόλη ζωτικής στρατηγικής σημασίας
Στις πρώτες ημέρες της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όταν επικρατούσε η σύγχυση, η κατάληψη της Χερσώνας στον ουκρανικό νότο αποτέλεσε μια κρίσιμη νίκη, τόσο από στρατηγικής άποψης, όσο και ως υλικό για την προπαγάνδα του Κρεμλίνου.
Μόλις την έβδομη ημέρα του πολέμου, ο δήμαρχος της Χερσώνας ανακοίνωσε ότι ρώσοι στρατιώτες είχαν εισβάλει στο γραφείο του και η πόλη είχε πέσει.
Γεωγραφικά, αυτό ήταν απολύτως απαραίτητο για το Κρεμλίνο: η Χερσώνα βρίσκεται στις όχθες της κεντρικής αρτηρίας της Ουκρανίας, του ποταμού Δνείπερου, και δεν απέχει πολύ από το κανάλι που παρέχει νερό στην Κριμαία. Το 2014, μετά την παράνομη προσάρτηση της τελευταίας από τη Ρωσία, η ουκρανική κυβέρνηση είχε φράξει το συγκεκριμένο κανάλι.
Ήταν η πρώτη σημαντική πόλη που κατέλαβε η Ρωσία και η μοναδική πρωτεύουσα επαρχίας που έπεσε μετά; Τον Φεβρουάριο (πέρα από την Κριμαία, δυνάμεις φίλα κείμενες προς τη Ρωσία ελέγχουν τις πόλεις Ντονέτσκ και Λουχάνσκ από το 2014). Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο που έχει περάσει στον ρωσικό έλεγχο μετά τη Μαριούπολη.
Επτά μήνες αργότερα, το Κρεμλίνο θεωρεί πως η Χερσώνα είναι μέρος της Ρωσίας, καθώς τον περασμένο μήνα ανακοίνωσε την προσάρτησή της. Παρόλα αυτά, όλοι οι διορισμένοι από τη Ρωσία διοικητές της περιοχής, καθώς επίσης και ο νέος επικεφαλής της ευρύτερης πολεμικής προσπάθειας της χώρας στην Ουκρανία προειδοποιούν πως δεν είναι βέβαιο ότι η περιοχή μπορεί να αντέξει απέναντι στην ουκρανική αντεπίθεση.
Οι προβλέψεις των δυο πλευρών
Η διοίκηση-μαριονέτα της Ρωσίας έχει δεσμευτεί ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πόλη και ότι μόλις ο στρατός «φέρει εις πέρας όλες τις υποχρεώσεις του» η κανονικότητα θα επιστρέψει.
Στις δηλώσεις του στη ρωσική κρατική τηλεόραση, ο Σουροβίκιν, ο ρώσος διοικητής, επανέλαβε το «ρεφρέν» των ρώσων αξιωματούχων: ότι η Ουκρανία πρόκειται να βομβαρδίσει το κέντρο της Χερσώνας ή ακόμη και να πλήξει το φράγμα που αποτελεί τμήμα ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου στη Νόβα Καχόβκα, πλημμυρίζοντας τις περιοχές με χαμηλό υψόμετρο που θα συναντήσουν στο διάβα τους τα νερά
Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν αρνηθεί αυτά τα ενδεχόμενα, κατηγορώντας τη Ρωσία για προπαγάνδα. Δεν θα είναι εύκολο για την Ουκρανία να ανακαταλάβει τη Χερσώνα αν η Ρωσία την υπερασπιστεί πραγματικά και ο ουκρανικός στρατός ενδέχεται να διστάσει να επιτεθεί σε ένα αστικό κέντρο με χιλιάδες αμάχους.
Όμως αυτό δεν εμποδίζει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις από το να διατυπώνουν φιλόδοξες προβλέψεις:
«Θα κάνουμε σημαντική πρόοδο μέχρι το τέλος του έτους», δήλωσε ο επικεφαλής των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών, υποστράτηγος Κιρίλο Μπουντάνοφ, την Τρίτη.
«Θα έρθουν σημαντικές νίκες. Θα το δείτε σύντομα».