Η βρετανική κυβέρνηση θα ανακοινώσει σήμερα ότι «ξεπεράστηκε το όριο» που της επιτρέπει να αναστείλει μονομερώς τις ιδιαίτερες τελωνειακές ρυθμίσεις μετά το Brexit που αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία –το λεγόμενο βορειοϊρλανδικό πρωτόκολλο–, στην καρδιά έντονης διένεξης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην ομιλία που πρόκειται να απευθύνει σήμερα στο συνέδριο του Συντηρητικού κόμματος, στο Μάντσεστερ (βορειοδυτική Αγγλία), ο αρμόδιος υπουργός Ντέιβιντ Φροστ «θα απευθύνει προειδοποίηση στην ΕΕ για το βορειοϊρλανδικό πρωτόκολλο», ανέφερε σε ενημερωτικό σημείωμά του το κυβερνών κόμμα.
Θα τονίσει πως οι τελωνειακές ρυθμίσεις «υπονομεύουν πλέον την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής» και ότι «ξεπεράστηκε το όριο για την καταφυγή στο άρθρο 16», σύμφωνα με το κείμενο.
Το Λονδίνο, που αξιώνει να υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση του πρωτοκόλλου σε βάρος παρά τις επανειλημμένες αρνήσεις των Βρυξελλών, έχει ήδη απειλήσει επανειλημμένα να ενεργοποιήσει το πολυσυζητημένο άρθρο 16, που επιτρέπει την αναίρεση ορισμένων διατάξεων της συμφωνίας για το Brexit, αν προκαλούν κατά «απρόβλεπτο» τρόπο «σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές ή περιβαλλοντικές δυσκολίες» σε κάποιο από τα μέρη.
Για να αποφευχθεί η επιστροφή των λεγόμενων σκληρών συνόρων μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ιρλανδίας, κι έτσι να προασπιστεί η ειρήνη, το πρωτόκολλο, προϊόν πικρών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του Brexit, δημιούργησε de facto τελωνειακά σύνορα ανάμεσα στη βρετανική επαρχία, η οποία έχει ακόμη πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ, και το υπόλοιπο νησί.
Όμως το κείμενο, που προκαλεί μεγάλες εντάσεις στη Βόρεια Ιρλανδία, καταγγέλλεται από τους ενωτικούς, που παραμένουν προσηλωμένοι στην παραμονή της επαρχίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ερίζουν πως εμποδίζει τον εφοδιασμό της περιοχής και ότι δημιουργεί σύνορα στη θάλασσα της Ιρλανδίας ανάμεσα στη Βρετανία και τη Βόρεια Ιρλανδία.
Το πρωτόκολλο τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση της ΕΕ, στο πέρας της μεταβατικής περιόδου έπειτα από το Brexit.
Τον Σεπτέμβριο το Λονδίνο ανακοίνωνε πως σκοπεύει να παρατείνει επ’ αόριστον την περίοδο χάριτος ως προς τους ελέγχους αγαθών που φθάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο, που είχε συμφωνηθεί ότι θα εφαρμοζόταν για μερικούς μήνες, ώστε Λονδίνο και Βρυξέλλες να μπορέσουν να βρουν λύση στα προβλήματα που προκαλεί η συμφωνία.
Κατά το ενημερωτικό σημείωμα, ο Ντέιβιντ Φροστ θα προειδοποιήσει την ΕΕ ότι το να παζαρεύει «λεπτολογώντας για ασημαντότητες» δεν πρόκειται «να επιλύσει τα θεμελιώδη προβλήματα» του βορειοϊρλανδικού πρωτοκόλλου και θα την καλέσει να υιοθετήσει πιο «φιλόδοξη» προσέγγιση.