Σκληρή κριτική προς τον Βίκτορ Όρμπαν και την επιλογή του να φορέσει κασκόλ που απεικονίζει την «Μεγάλη Ουγγαρία» ασκεί σε άρθρο του το Bloomberg.
«Μερικές φορές ένα πούρο είναι απλώς ένα πούρο, όπως οι συνειδητοί φροϋδιστές αρέσκονται να αυτοσαρκάζονται. Και μερικές φορές, ένα κασκόλ είναι απλώς ένα κασκόλ, ειδικά όταν το φορά κανείς για να υποστηρίξει τη χώρα του σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου» γράφει ο αρθρογράφος Andreas Kluth.
Όταν όμως εκείνος που το φορά τυχαίνει να είναι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν – και το εν λόγω κασκόλ απεικονίζει έναν χάρτη της «Μεγάλης Ουγγαρίας», ο οποίος υποδηλώνει εδαφικές διεκδικήσεις σε γειτονικές χώρες – υπάρχει πρόβλημα.
Ακροδεξιός και «κολλητός» του Πούτιν
Ο Όρμπαν είναι ένας ακροδεξιός λαϊκιστής που βρίσκεται στην εξουσία – στην τρέχουσα θητεία του – από το 2010. Σε αυτό το διάστημα, έχει υπονομεύσει συστηματικά το κράτος δικαίου, τους δημοκρατικούς κανόνες, τους πολιτικούς θεσμούς και τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι επίσης «κολλητός» με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, παρά τον γενοκτονικό ιμπεριαλισμό του Ρώσου προέδρου. Αποτελεί δε πρότυπο για τους επίδοξους αυταρχικούς ηγέτες ανά τη Δύση. Όσο για τους χάρτες της Μεγάλης Ουγγαρίας, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του υπερ-εθνικιστικού του στυλ.
Οι συγκεκριμένοι χάρτες συνεχίζουν να εμφανίζονται οπουδήποτε εμφανίζεται ο Όρμπαν και τα τσιράκια του – ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ουγγαρίας έχει, για παράδειγμα, έναν τεράστιο στον τοίχο πίσω από το γραφείο του. Αυτοί απεικονίζουν τα εδάφη του ουγγρικού στέμματος όπως διαμορφώνονταν εντός της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και μέχρι τη Συνθήκη του Τριανόν, που υπογράφηκε το 1920 ως μέρος της Διάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού, η οποία τερμάτισε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σκληρή
Η συνθήκη, ομολογουμένως, ήταν σκληρή για τους Ούγγρους. Το νέο έθνος έπρεπε να παραχωρήσει περίπου τα δύο τρίτα της επικράτειας και του πληθυσμού του σε άλλα κράτη. Παραιτήθηκε από ιδιαίτερα μεγάλα τμήματα εδάφους τα οποία σήμερα ανήκουν στην Ουκρανία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, τη Σερβία, την Κροατία και την Αυστρία.
Από την άλλη πλευρά, οι Ούγγροι δεν διαφέρουν σε αυτό το σημείο από τους περισσότερους Ευρωπαίους. Ωστόσο, δεν βλέπει κανείς, ας πούμε, τον Γερμανό καγκελάριο να εμφανίζεται σε ποδοσφαιρικούς αγώνες «τυλιγμένος» σε χάρτες στους οποίους η Γερμανία εκτείνεται από το Koenigsberg (ρωσικό Καλίνινγκραντ) έως τη Σιλεσία (Πολωνία), τη Νότια Γιουτλάνδη/Βόρειο Σλέσβιχ (Δανία) και την Αλσατία (Γαλλία). Και ευχαριστούμε τον Θεό γι’ αυτό.
Υπάρχει ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν παίζουν με τη φωτιά του αλυτρωτισμού. Το όλο νόημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν να προχωρήσουμε μπροστά σε σχέση τους σκοτεινούς αιώνες κατά τους οποίους οι Ευρωπαίοι συνέχιζαν αδιάκοπα να σκοτώνονται ο ένας με τον άλλον πέρα από τα σύνορά τους – και να αγωνιστούμε για έναν τρόπο συνύπαρξης και συνεργασίας στον οποίο τα σύνορα δεν θα είχαν πλέον μεγάλη σημασία για τους ανθρώπους που θα ζουσαν σε οποιαδήποτε πλευράς τους, επειδή ακριβώς οι Ευρωπαίοι θα ήταν πια ελεύθεροι.
Αόρατα
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα είναι η Αλσατία. Για αιώνες, η Γαλλία και η Γερμανία πολεμούσαν γι’ αυτήν. Σήμερα ο τόπος είναι ευτυχώς γαλλικός, αλλά και ουσιαστικά ευρωπαϊκός, ένα ευημερούν τμήμα μιας τριεθνικής περιοχής όπου οι άνθρωποι ζουν, αγαπούν, εργάζονται και μετακινούνται όπως κάνουν κέφι. Το «μάθημα της Αλσασίας» είναι: μην αμφισβητείτε τα σύνορα, απλώς κάντε τα πρακτικά αόρατα. Η ΕΕ απαιτεί από όλα τα μέλη και όλες τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες να αποδέχονται αυτήν την προϋπόθεση. Η Ουγγαρία το έκανε, θεωρητικά, όταν εντάχθηκε στον κλαμπ το 2004.
Αυτό που κάνει τον παλαιοεθνικισμό του Όρμπαν τόσο ανησυχητικό είναι ότι σκοπίμως οδηγεί σε μια τάση προς την αντίθετη κατεύθυνση, πίσω στις κακές παλιές ημέρες του αλυτρωτισμού. Και αποτελεί μια υπαρκτή τάση.
Τα βαλκανικά έθνη τα οποία αναδύθηκαν από την πρώην Γιουγκοσλαβία έχουν σταματήσει προς το παρόν να πολεμούν μεταξύ τους, ωστόσο οι Σέρβοι εξακολουθούν να παίζουν τα εθνοσωβινιστικά τους παιχνίδια στο Κόσοβο και – έμμεσα – στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Στο Αιγαίο, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απειλεί ότι τα στρατεύματά του μπορεί «να έρθουν ξαφνικά μια νύχτα» για να καταλάβουν ελληνικά νησιά.
Από εκεί και πέρα, φυσικά, υπάρχει ο Πούτιν, αυτός ο αυτοαποκαλούμενος «συλλέκτης-συσσωρευτής ρωσικών εδαφών». Είχε επίσης παλιούς και ξεπερασμένους χάρτες στο μυαλό του όταν επιτέθηκε στην Ουκρανία και άρχισε να την καταστρέφει. Οι Ουκρανοί – οι οποίοι έζησαν επί αιώνες υπό τους Λιθουανούς, τους Πολωνούς, τους Αψβούργους, τους Τσάρους, τους Γερμανούς και τους Σοβιετικούς – αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα ιμπεριαλιστικό σενάριο και αντιστέκονται ηρωικά.
Ευρωπαϊκό πνεύμα
Επειδή είναι απασχολημένοι με την απόκρουση των Ρώσων εισβολέων στον νότο και στα ανατολικά, δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί «διασκέδασαν» ακριβώς με το κασκόλ του Όρμπαν και τον χάρτη ο οποίος δείχνει περιοχές της δυτικής Ουκρανίας να είναι ουγγρικές. Το Κίεβο κάλεσε τον Ούγγρο πρεσβευτή και του τα είπε ένα χεράκι. Οι γείτονες της Ουγγαρίας εντός της ΕΕ δεν ήταν επίσης καθόλου χαρούμενοι. Η Ρουμανία εξέφρασε την «σταθερή αποδοκιμασία της».
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Έντουαρντ Χέγκερ, επέλεξε μια ενδυματολογικού χαρακτήρα απάντηση. «Παρατήρησα ότι ο Βίκτορ Όρμπαν έχει ένα παλιό κασκόλ», δήλωσε ανέκφραστος. «Του πρόσφερα λοιπόν ένα καινούργιο».
Αποδείχθηκε ότι ήταν ένα σλοβακικό οπαδικό κασκόλ. Ο Χέγκερ έφερε το κασκόλ γύρω του και γύρω από τον Όρμπαν και το δίδυμο πόζαρε για μια selfie συμφιλίωσης.
Αυτό, μάλιστα – είναι το ευρωπαϊκό πνεύμα. Ας ελπίσουμε ότι ο Όρμπαν θα το κατανοήσει.