Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε μερική επιστράτευση για να ενισχύσει τα στρατεύματά του στην Ουκρανία μετά τις μεγάλες στρατιωτικές αποτυχίες στα βορειοανατολικά αυτόν τον μήνα. Σε ομιλία του προς το ρωσικός έθνος, ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία απειλείται άμεσα με «διάσπαση» από τις δυτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν την κυβέρνηση του Κιέβου.
Προειδοποίησε επίσης το ΝΑΤΟ ότι η Ρωσία – μια πυρηνική δύναμη – θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε όπλα στο οπλοστάσιο της ενάντια σε αυτό που αποκάλεσε δυτικό «πυρηνικό εκβιασμό».
Το μήνυμά του ήρθε μια ημέρα αφότου οι Ρώσοι ηγέτες σε τέσσερις περιοχές της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας ανακοίνωσαν σχέδια για τα λεγόμενα δημοψηφίσματα – που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα – για την ένταξη στη Ρωσία. Η Κριμαία προσαρτήθηκε από τη Ρωσία μετά από μια τέτοια κίνηση το 2014.
Τι σημαίνει στην πράξη η επιστράτευση;
Η Ρωσία σχεδιάζει να καλέσει περίπου 300.000 εφέδρους – δηλαδή άτομα με στρατιωτική εκπαίδευση οι οποίοι, όπως τόνισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, διαθέτουν ειδικές δεξιότητες που απαιτούνται στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Θα περιλαμβάνονται πολλοί έφεδροι αξιωματικοί, συμπεριλαμβανομένων μερικών άνω των 60 ετών, που είχαν αποστρατευτεί.
Η Ρωσία θα μπορούσε θεωρητικά να κινητοποιήσει περίπου 25 εκατομμύρια Ρώσους για στρατιωτική θητεία, αλλά αυτό δεν εξετάζεται ακόμη. Τόσο ο πρόεδρος Πούτιν όσο και ο υπουργός Άμυνας
Σεργκέι Σοϊγκού τόνισαν ότι στρατεύσιμοι δεν θα σταλούν να πολεμήσουν στην Ουκρανία.
Ο κ. Σοϊγκού είπε ότι τα επιπλέον στρατεύματα έπρεπε να υπερασπιστούν μια πρώτη γραμμή που εκτείνεται σε περίπου 1.000 χιλιόμετρα (600 μίλια).
Η επιστράτευση θα επεκταθεί για μήνες – και ο κ. Πούτιν έχει δηλώσει προηγουμένως ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για μια μάχη μακράς διαρκείας. Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters αναφέρει ότι είναι η
πρώτη κινητοποίηση της Ρωσίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά το Κρεμλίνο έστειλε χιλιάδες στρατεύσιμους να πολεμήσουν στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1980 και αργότερα στην Τσετσενία και στον Βόρειο Καύκασο.
Πολλοί ανεπαρκώς εκπαιδευμένοι στρατεύσιμοι σκοτώθηκαν σε αυτούς τους δαπανηρούς πολέμους και αυτή τη φορά το Κρεμλίνο φαίνεται να θέλει οπωσδήποτε να αποφύγει να τροφοδοτήσει το αντιπολεμικό αίσθημα.
Είναι οι ρωσικές δυνάμεις ισχυρότερες από τις ουκρανικές δυνάμεις;
Ο ρωσικός στρατός είναι αριθμητικά ανώτερος από τον στρατό της Ουκρανίας, αλλά οι τακτικές στο πεδίο της μάχης και τα δυτικά όπλα ακριβείας της Ουκρανίας έχουν μειώσει αυτό το χάσμα.
Η αρχική δύναμη εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο αριθμούσε περίπου 190.000 στρατιώτες, επιπλέον των χιλιάδων φιλορώσων μαχητών στην περιοχή του Ντονμπάς.
Το Κρεμλίνο ξεκίνησε μια τεράστια προσπάθεια στρατολόγησης, προσφέροντας μεγάλα οικονομικά κίνητρα. Έτσι επιστρατεύτηκαν επιπλέον στρατεύματα, ειδικά από φτωχές περιοχές της Σιβηρίας και του Καυκάσου, συμπεριλαμβανομένων έμπειρων Τσετσένων μαχητών.
Η Ρωσία έχει κανονικά όριο λίγο περισσότερο από ένα εκατομμύριο στρατιωτικό προσωπικό και σχεδόν 900.000 πολιτικούς υπαλλήλους – αλλά τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος Πούτιν υπέγραψε ένα διάταγμα για την πρόσληψη 137.000 ακόμη.
Επί του παρόντος, οι Ρώσοι άνδρες ηλικίας 18-27 ετών είναι υποχρεωμένοι να κάνουν στρατιωτική θητεία, συνήθως για ένα έτος, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις για ιατρικούς λόγους ή για τους φοιτητές.
Η Ρωσία αρχικά αρνήθηκε ότι έστειλε στρατεύσιμους στρατιώτες στην Ουκρανία, αλλά σε αρκετούς αξιωματικούς επιβλήθηκαν πειθαρχικά μέτρα αφού ήρθαν στο φως περιπτώσεις στρατευσίμων που αναγκάστηκαν να υπογράψουν συμβόλαια. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος Πούτιν επέμεινε ότι δεν θα σταλούν στρατεύσιμοι στη μάχη.
Πριν από την εισβολή, ο αριθμός των στρατιωτών της Ουκρανίας ήταν πολύ μικρότερος – περίπου 196.600 ενεργοί στρατιώτες. Αλλά το Κίεβο διέταξε μαζική επιστράτευση, η οποία ενίσχυσε αυτούς τους αριθμούς.
Γιατί άλλαξαν τώρα τα δεδομένα;
Η μεγάλη αντεπίθεση της Ουκρανίας στην περιοχή του βόρειου Χαρκόβου έβαλε το Κρεμλίνο με την «πλάτη στον τοίχο», σχολιάζουν δυτικοί αναλυτές και πολιτικοί – κάτι που εξηγεί την τελευταία κίνηση του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο υπουργός Άμυνας Σοϊγκού έδωσε νέο αριθμό νεκρών την Τετάρτη – 5.937 νεκροί Ρώσοι στρατιώτες. Αλλά αυτό το νούμερο εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από την εκτίμηση των 25.000 νεκρών που έδωσε το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Ιούνιο, ενώ η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι ο αριθμός είναι περίπου 50.000.
Έχει προκύψει ότι η Ρωσία στρατολογεί αιχμαλώτους για να πολεμήσουν, καθώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις μεγάλες απώλειές της. Στον πόλεμο του 1979-1989 στο Αφγανιστάν, ο σοβιετικός στρατός έχασε περίπου 15.000 στρατιώτες.
Το BBC Russian έχει αποδείξεις ότι οι απώλειες της Ρωσίας στην Ουκρανία περιλαμβάνουν περισσότερους από 1.000 επίλεκτους αξιωματικούς, συμπεριλαμβανομένων πολλών πιλότων, μελών των υπηρεσιών πληροφοριών και των ειδικών δυνάμεων.
Απειλεί ο Πούτιν με κλιμάκωση, ή ακόμα και πυρηνικό πόλεμο;
Ο Πρόεδρος Πούτιν κατηγόρησε τους δυτικούς υποστηρικτές του Κιέβου για «αντιρωσικές «απειλές» – και προειδοποίησε ότι «οποιαδήποτε απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας θα αντιμετωπιζόταν με ό,τι όπλο το Κρεμλίνο κρίνει απαραίτητο».
«Η χώρα μας διαθέτει επίσης διάφορα όπλα μαζικής καταστροφής και, σε ορισμένες κατηγορίες, πιο σύγχρονα από αυτά που κατέχουν οι χώρες του ΝΑΤΟ», είπε. «Αυτό δεν είναι μπλόφα» απείλησε.
Το στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας επιτρέπει τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων εάν το ρωσικό κράτος απειληθεί με καταστροφή.
Η Ρωσία έχει ήδη χρησιμοποιήσει υπερηχητικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, οι οποίοι μπορούν να πετάξουν ταχύτερα από 6.000 χιλιόμετρα την ώρα. Αλλά οι αναλυτές λένε ότι το όπλο αυτό δεν άλλαξε τις ισορροπίες.
Σημειώνεται ότι αν η Μόσχα ισχυριστεί, μετά από τα επικείμενα αμφιλεγόμενα δημοψηφίσματα, ότι οι ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας έχουν ενταχθεί στη Ρωσία, τότε μπορεί επίσης να ισχυριστεί ότι η ίδια η Ρωσία βρίσκεται υπό επίθεση του ΝΑΤΟ.
Το Κίεβο και οι δυτικοί ηγέτες βλέπουν τα «δημοψηφίσματα» ουσιαστικά ως ρωσική αρπαγή ουκρανικών εδαφών. Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ουκρανία Μπρίτζετ Μπρινκ είπε ότι τα «ψευδή δημοψηφίσματα» και η επιστράτευση αποτελούν σημάδια ρωσικής αδυναμίας.